لیگ برتر هفدهم از روز پنجشنبه آغاز می‌شود و در هیاهوی حواشی عجیب و غریب فوتبال ایران و مشکلات مالی باشگاه‌ها به سراغ جلال چراغپور یکی از بزرگترین تئوریسن‌های فوتبال ایران رفتیم تا ارزیابی این کارشناس برجسته فوتبال را از نظر فنی در مورد هفدهمین دوره لیگ برتر جویا شود.
چراغپور به دور از هر گونه نگاه رنگی و جانبدرانه واقعیت‌های فوتبال ایران را با شرایط فوتبال روز جهان مقایسه کرد. چکیده‌ای از حرف‌های این مربی فوتبال را در زیر می‌خوانید:
* روال کیفیت لیگ برتر ما کند است
لیگ برتر ما در جهت کیفی خیلی کند پیش می‌رود و دلیل آن هم جابه‌جایی‌های زیاد بازیکنان است که در بین تیم‌ها اتفاق می‌افتد. شما به‌عنوان یک کار تحقیقاتی می‌توانید تیم‌های سطح اول فوتبال جهان را مثل بارسلونا و رئال مادرید از نظر جابه‌جایی و تعداد تغییرات در یک فصل را با تیم‌های ایرانی مقایسه کنید. نوسان‌های زیادی را در این منحنی مشاهده خواهید کرد.
* فوتبال ایران در جابه جایی بازیکن در جهان منحصر به فرد است
جابه‌جایی‌های زیاد در فوتبال ایران یا به عبارت بهتر« فرا جابه‌جایی» به فوتبال ما ضربه می‌زند. نقل و انتقالات فوتبال ایران در جهان منحصر به فرد است و در هیچ کجای جهان این همه تغییر پست و تغییر بازیکن در تیم‌های فوتبال در یک فصل مشاهده نمی‌کنید. اینها همه یک ندا و یا سیگنال به شما می‌دهند و می‌گویند که مسئله فنی، تنظیم تیمی کار یک مربی، ایدئولوژی مربی و نحوه اندیشه یک مربی از صد درصد در فوتبال ما فقط 15 درصد جایگاه دارد.
* به جز برانکو 15 مربی دیگر تغییری در لیگ ایجاد نمی‌کنند!
به عقیده من اگر 15 مربی لیگ برتر به جز برانکو در بین تیم‌های دیگر لیگ به طور تصادفی تقسیم کنید، هیچ تغییر شگرف و کلانی در تیم‌ها ایجاد نخواهد شد. اما برانکو تنها مربی در لیگ ماست که با فکر و برنامه‌ریزی کار می‌کند و در وسع خودش برنامه‌ریزی خوبی برای تیمش انجام داده است.
به‌جز برانکو 15 مربی دیگر اگر به‌طور تصادفی در تیم دیگری هم قرار بگیرند، هیچ تغییری در فوتبال لیگ ما ایجاد نخواهد شد. مثلاً اگر اسم 15 مربی را روی کاغذهای جداگانه بنویسیم و آنها را داخل یک کاسه بگذاریم و اسم لیگ های برتر را داخل کاسه دیگری بریزیم و بر اساس قرعه مثلاً قلعه‌نویی سرمربی سپاهان شود، جلالی به‌جای پیکان به سایپا برود یا سایر مربیان هم تیم‌های دیگری برایشان انتخاب شود، باور کنید هیچ تغییری در کیفیت لیگ و شکل فوتبال لیگ پیدا نخواهد شد. من این ادعا را با صدای بلند بیان می‌کنم. آن را هم در ابتدای فصل بیان می‌کنم.
* چرخش مربیان کاملاً مشخص است
معمولاً در اواخر فصل مربیان می‌دانند که دیگر در آن تیم حضور نخواهند داشت. مثلاً نادر دست نشان از صنعت نفت می‌رود و فیروز کریمی به‌جای او می‌آید. آقای کریمی هم در سه چهار هفته آخر می‌داند که دیگر در این تیم مربیگری نخواهد کرد و درواقع یک جریان تعیین‌کننده مربیان را بین تیم‌ها جابه‌جا می‌کنند و چرخش مربیان بین تیم‌ها مشخص است.
* دفاع عمودی در فوتبال ما وارد نشده که 6 گل می‌خوریم
در فوتبال ایران اگر مسئله فنی وجود دارد همه آن را می‌دانند و اگر هم مطلب فنی وارد فوتبال نشده، هیچ‌کس آن را بلد نیست و از آن آگاهی ندارد. به‌طور مثال می‌گویم دفاع عمودی هنوز در فوتبال ما وارد نشده است و هیچ‌کدام از تیم‌های ما این دفاع عمودی را بلد نیستند، اما در فوتبال برزیل و آلمان می‌توانید این دفاع را ببینید. شاید به همین خاطر است که حریفان تیم‌های باشگاهی ما را آنالیز می‌کنند می‌فهمند ما چیزی از دفاع عمودی نمی‌دانیم و 6 گل به تیم‌های ما می‌زنند پس در فوتبال ما اگر چیزی وجود داشته باشد همه آن را بلدند و اگر وجود نداشته باشد هیچ‌کس از آن آگاهی ندارد.
* حدود 60 بازیکن تأثیرگذار در فوتبال ایران داریم
16 تیم در لیگ برتر داریم که اگر هر تیم 20 بازیکن داشته باشد. 320 بازیکن در لیگ برتر داریم اما فقط حدود 60 بازیکن آن تأثیرگذار هستند و اگر در تیمی 5-4 بازیکن از این 60 نفر با شرایط خاص حضور داشته باشند، درجه فنی آن تیم را ارتقا می‌دهند. منظورم از شرایط خاص این است که 5-4 بازیکن از آنها در پست‌های مختلف باشند.
در فوتبال ایران این 60 بازیکن تأثیرگذار را می‌توان این‌گونه تقسیم کرد. 15 تا 17 بازیکن مهاجم هستند، 5 تا 6 دروازه‌بان خوب هستند. 18 مدافع خوب و 18 هافبک خوب داریم.
* چرخش بازیکنان تأثیرگذار حساب و کتاب دارد
ایجنت‌ها و نفراتی که بازیکنان را بین تیم‌ها انتقال می‌دهند، با حساب و کتاب این کار را انجام می‌دهند و بازیکنان تاثیرگذار بین همه تیم‌های لیگ تقسیم می‌شوند. درواقع می‌توان برای بیان بهتر این مسئله به فیلم سینمایی ذهن زیبا اشاره کرد که در آن قهرمان فیلم با ارزیابی نقاط روشن می‌توانست حوادث را پیش‌بینی کند. در فوتبال ایران هم به نوعی حوادث قابل پیش‌بینی هستند و بازیکنان تاثیرگذار بین تیم‌ها تقسیم می‌شوند.
* پرسپولیس 75 درصد شانس قهرمانی دارد
پرسپولیس با توجه به اینکه منظم است، نفراتش تغییرات زیادی نداشته و برانکو آن را هدایت می‌کند، تا 75 درصد شانس قهرمانی برای فصل آینده را دارد. البته گاهی اوقات ممکن است حوادث غیر قابل پیش‌بینی مثل مصدومیت یک ستاره پیش بیاید. با این حال پرسپولیس کمترین تغییرات را داشته و نفرات مورد نیازش را جذب کرده است. وقتی پرسپولیس گادوین منشأ را جذب می‌کند معنایش آن است که این تیم 11 گل بیشتر از فصل گذشته خواهد زد، زیرا منشأ فصل قبل 11 گل زد، ضمن اینکه منشأ در هر تیمی به‌جز پرسپولیس بود ممکن بود در بازی رفت و برگشت دو گل به پرسپولیس بزند و درواقع پرسپولیس با جذب منشأ 11 گل بیشتر خواهد زد و 2 گل هم نمی‌خورد. این نوعی تفکر در اروپای شرقی است که از زمان رایکوف وجود داشت. رایکوف هم همیشه آقای گل‌های لیگ را برای پرسپولیس جذب می‌کرد تا او به پرسپولیس گل نزند، در حالی‌که این تیم مهاجمانی مثل کلانی، بهزادی، خوردبین و... را داشتند.
* منصوریان یاد گرفته جوجه‌هایش را آخر پاییز بشمارد
بزرگترین مزیت استقلال این است که منصوریان سرمربی خود را حفظ کرده،منصوریان با تمام سختی‌هایی که در داخل و خارج از ایران کشید، درس بزرگی از فصل گذشته یاد گرفت. اینکه تا پایان پاییز جوجه‌هایش را نشمارد. منصوریان در پروسه فوتبال تبدیل به مربی می‌شود. یعنی آنکه به‌جای حضور در تیم‌های پایین‌تر مربیگری را در استقلال و در فشار استقلال تجربه می‌کند و به همین دلیل خودش و تیمش نسبت به فصل گذشته یکی،دو کلاس بالاتر خواهند رفت، ضمن اینکه منصوریان نقاط ضعف تیمش را شناسایی کرده است. بازیکنان باکیفیتی را هم به خدمت گرفته‌اند. به همین دلایل می‌گویم استقلال در این فصل نسبت به فصل گذشته روان‌تر بازی خواهد کرد، اما کاش منصوریان دربین اعضای کادر فنی‌اش یک تفکر دفاعی هم اضافه می‌کرد. یک فرد که بتواند طراحی دفاع کند و فوتبالش را با دفاع شروع کرده باشد، زیرا منصوریان خودش هافبک بوده و همواره روبه جلو در فوتبال فکر می‌کند.
