مدیرکل امور کودکان و شبه خانواده سازمان بهزیستی کشور نسبت به پخش سریال «بچه مهندس» و نشان دادن روند فرزندخواندگی در این سریال انتقاد و به آن واکنش نشان داد.
محمد نفریه با بیان اینکه در جریان ساخت این سریال با سازمان بهزیستی مشورتی صورت نگرفته است، گفت: در این سریال اطلاعات غلطی در مورد روند فرزندخواندگی به بینندگان داده میشود؛ برای مثال در مراکز سازمان بهزیستی که مخصوص نگهداری از کودکان زیر ۶ سال و شیرخوارهها هستند تنها دختران و پسران در کنار هم قرار دارند و این کودکان در سنین بالای ۶ سال تفکیک جنسیتی میشوند.
وی با بیان اینکه مربیان به کار گرفته شده در این مراکز از میان بانوان هستند افزود: این در حالیست که در سریال بچه مهندس هم مربیان خانم و هم مربیان آقا دیده میشود. برای کودکان زیر ۶ سال یا حتی ۹ ساله نیز اصلا مربی آقا به کار گرفته نمیشود. همچنین در سریال اینطور نشان داده میشود که نظافتچی شاغل مرکز نگهداری کودکان در فرآیند فرزندخواندگی مداخله میکند به طوریکه به شماره تلفن ارباب رجوع که اطلاعاتی محرمانه است دسترسی پیدا کرده و ایجاد مزاحمت میکند.
مدیرکل امور کودکان و شبه خانواده سازمان بهزیستی کشور با تاکید بر نظارت مستمر بازرسان سازمان بهزیستی بر شیرخوارگاهها اظهار کرد: حتی اگر مرکزی به بخش غیردولتی واگذار شود بازرسان سازمان بهزیستی به طور مستمر بر این مراکز نظارت دارند. با این وجود از لحاظ زمانی نیز این سریال متعلق به دورهای است که مراکز نگهداری کودکان دولتی بودند. تقریبا از سال ۷۸ مراکز دولتی به بخش غیردولتی واگذار شده است. در دورهای که این سریال در آن جریان دارد مراکز خصوصی بسیار کم بود و اگر هم وجود داشت مربوط به بخش اوقاف بوده است.
نفریه با تاکید بر نظارت مستمر سازمان بهزیستی بر آئیننامهها، دستورالعملها و شیوهنامه پرسنل به کار گرفته شده در این مراکز اظهار کرد: مددکار اجتماعی نقش محوری را در شیرخوارگاهها بر عهده دارد. اگرچه در این سریال نقش روانشناس دیده میشود، اما بر نقش مددکار اجتماعی آنچنان که باید تاکید نشده است. هر نکته کوچک در چنین فضاهایی نظیر ویژگیهای ساختاری فضا، تعداد اعضا، وضعیت مکان و ... دستورالعمل خاصی دارد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه بر خلاف آنچه در این سریال نشان داده شده است کودکان شیرخواره برای مثال با کودکان ۹ ساله در یک مرکز نگهداری نمیشوند، گفت: در این سریال میبینیم کودکانی نشان داده میشوند که سواد دارند و بنابراین سنشان بالای هفت سال است، این در حالیست که در سازمان بهزیستی کودکان صفر تا سه سال، سه تا ۶ سال، ۶ تا ۱۲ سال و ۱۲ تا ۱۸ سال (برای پسرها ۱۲ تا ۱۵ سال و ۱۵ تا ۱۸ سال) به شکل جداگانهای نگهداری میشوند و تمام مربیان آنها از میان بانوان هستند تا این کودکان محبت مادرانه را نیز تجربه کنند.
مدیرکل امور کودکان و شبه خانواده سازمان بهزیستی کشور با اشاره به اینکه ویژگیهای داستانی این سریال باعث شده است تا اشتباهاتی نیز در این سریال به بینندگان نشان داده شود، تصریح کرد: در صورتیکه از مسئولین سازمان بهزیستی مشورت گرفته میشد اطلاعات غلط کمتری در اختیار بینندگان قرار میگرفت. برای مثال در سریال اینطور به بینندگان القا میشود که فرزندان شیرخوارگاه به ثروتمندان واگذار میشوند در حالیکه در واقعیت چنین معیاری وجود ندارد.
نفریه در ادامه اظهار کرد:ای کاش سازندگان این سریال به مراکز سازمان بهزیستی مراجعه میکردند، فضای آن را میدیدند و با آن آشنا میشدند به طوریکه دستکم میدانستند فرآیند فرزندخواندگی در شیرخوارگاه انجام نمیشود و مسئولان شیرخوارگاه در آن مداخلهای ندارند، اگرچه نیت سازندگان این سریال خوب بوده، اما ماحصل خوبی نداشته است.
وی با بیان اینکه در ایران نیز تلاش میشود مانند کشورهای دیگر مراکز نگهداری از کودکان به سمت کوچکتر شدن حرکت کند، اظهار کرد: در سال ۷۸ مراکزی مشغول فعالیت بودند که بین ۵۰ و یا حتی ۳۰۰ نفر کودک را در خود نگهداری میکردند، اما سازمان بهزیستی به سمت مراکز شبه خانواده حرکت کرده است. در حال حاضر بسیاری از مراکز زیر ۱۰ نفر ظرفیت دارند و بسیاری از این فرزندان توانستند افراد موفق و نخبهای با ردههای بالای تحصیلی و شغلی شوند.