حتما در اطراف خود جوانانی را دیده اید که روز و شب در تکاپوی پیدا کردن شغلی مناسب هستند و دورتا دور اتاقشان پر شده از روزنامه های کاریابی که علامت گذاری شده اند، اما این همه تکاپو و تلاش در بیشتر اوقات نتیجه نمی دهد و جوانان بخصوص قشر تحصیل کرده و فارغ التحصیل در گیرو دار یافت شغل روزگار می گذرانند.
این عدم یافتن شغل مناسب و حتی پرداختن به شغلهای به دور از هرگونه ارتباط با رشته تحصیلی و گاه کاذب جامعه امروز را با مشکل موجه کرده به گونه ای که مسئولان مختلف به فکر راه چاره و پیگیری شدید هستند.
متاسفانه بسیاری از رشته های دانشگاهی صرفا نظری بوده و گویی با مهارت و کارآفرینی بیگانه اند درواقع یکی از مشکلات جامعه هم همین رشته هایی است که تنها برای افزایش اطلاعات علمی و آموزشی ارائه می شوند و بعد از دریافت مدرک به کار فارغ التحصیلان نمی آید.
برای کاهش بیکاری باید دست به دست هم داد
با توجه به این مسئله چندی است وزارت علوم در تلاش برای بازنگری رشته های دانشگاهی و ماموریت گرا کردن دانشگاهها به سمت دانشگاههای کارآفرین و نسل سوم است تا جایی که محمدفرهادی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در این خصوص بیان کرد: یکی از اهداف وزارتخانه توسعه بیش از پیش آموزش‌های مهارتی بوده و قصد ما این است که آموزش را در مقاطع مختلف تحصیلی در مقاطع دکترا و ارشد به سمت تحقیقاتی بودن پیش ببریم.
وی با اشاره به اهداف وزارت علوم در کاهش بیکاری و ایجاد اشتغال اظهار داشت: بحث آموزش در اشتغال حدود 30 درصد بوده و برای کاهش بیکاری و ایجاد کارآفرینی باید سازمان‌های ذیربط و انجمن های علمی در این زمینه کمک بزرگی داشته باشند.
رشته هایی که بازنگری و دور ریخته می شوند
هرچند آموزش عالی متولی و مسئول ایجاد شغل نیست ولی سیاست های آن در بازار شغل بی‌تأثیر نبوده است.
فرهادی با بیان اینکه این وزارت خانه در پی سیاست و نقش خود درحال بازنگری های لازم است، عنوان کرد: در راستای کاهش بیکاری و توجه به آینده کاری دانشجویان و فارغ التحصیلان از سال گذشته بازنگری رشته های تحصیلی را آغاز و حدود 300 رشته تحصیلی را بازنگری کردیم و امیدواریم رشته‌ها بر اساس نیاز جامعه و منطقه ارزیابی و بازنگری‌های موثری صورت گیرد.
به گفته وزیر علوم، برنامه ریزی برای کارعملی، کارورزی و کارآموزی از جمله مواردی است که در بازنگری رشته ها مورد توجه ویژه قرار گرفته و به ساماندهی و ارتقای کیفیت آموزش عالی و تحقق هدف ماموریت گرایی دانشگاهها و موسسات منجر می شود.
وی ادامه داد: ساماندهی و توسعه واحدهای دانشگاهی برای ایجاد رشته‌های مناسب با نیاز بازار و مناطق مختلف کشور از دیگر اقدامات وزارت علوم بوده و همچنین اگر افراد صاحب طرح‌های نو‌آورانه، خودشان شرکت‌های دانش بنیان تاسیس کنند از تخصیص‌های ویژه‌ای و امکانات ویژه‌ای برخوردار می‌شوند.
به راحتی می توانید مدیر و آقای خود باشد
به گفته وزیر علوم تاسیس رشته‌های دانش بنیان ویژه استادان دانشگاه و فارغ‌التحصیلان با هدف نوآوری و فناوری محصولات و سوق دادن تولیدات استعدادهای استارآپی به سمت محصول صورت گرفته است.
درواقع درنظر گرفتن طرح های تشویقی برای ظهور خلاقیت ها و ایجاد انگیزه دربین دانشجویان راهی است که آموزش عالی کشور برای سوق دادن جوانان به سمت کارآفرینی پیش گرفته است.
هرچند تمام جوانان کشور به دنبال پشت میز نشینی و انجام کارهای ساده با مزایای بالا هستند اما همگان به خوبی واقفند گه چنین چیزی بدون پشتوانه مالی یا سابقه و تجربه ای مفید میسر نیست.
بنابراین شاید این ایجاد انگیزه وزارت علوم راهی باشد تا هرفرد مدیر خود شود و برای خود آقایی کند نه اینکه زیر دست دیگران آن هم بدون شور و نشاط به کار بپردازد.
فکری کنید، جوانان همچنان اندر خم یک کوچه اند
اما به نظر اقدامات وزارت خانه هایی همچون علوم کمی آهسته و پیوسته پیش می رود و جوانان همچنان اندر خم کوچه یافتن شغل هستند چرا که بیکاری روی تمام مسائل فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی افراد تاثیر گذاشته و حتی ازآمار ازدواج را کاهش داده است آن هم در زمانی که توصیه به تشکیل خانواده فراوان مطرح می شود.
اما وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در اقدامی موثر آماری را درباره اوضاع بیکاری در رشته‌های مختلف تحصیلی ارائه کرده تا کمکی به وزارتخانه های علوم و بهداشت در بازنگری رشته ها کرده باشد این آمار به خوبی نشان می دهد که وجود و ارائه درس در برخی رشته ها اصولا کارساز نیست و با بالاترین میزان بیکاری روبه رو هستند.
بعنوان مثال رشته بهداشت با ۷.۹ درصد، کمترین میزان بیکاری و رشته محیط زیست با ۴۹.۱ درصد بیشترین میزان بیکاری را در کشور دارد.
رشد فارغ التحصیلان روزنامه به دست
بر اساس این آمار رشته‌های علوم رفتاری و اجتماعی با نرخ بیکاری ۱۹.۷ درصد، بازرگانی و امور اداری با ۱۹.۵ درصد، حقوق ۲۱.۸ درصد، علوم زیستی ۲۲ درصد، علوم طبیعی ۲۲.۴ درصد، رایانه ۳۹.۹ درصد، صنعت و فرآوری ۳۲ درصد، معماری و ساختمان ۲۵.۹ درصد، کشاورزی، جنگلداری و شیلات با ۲۲ درصد و محیط زیست با ۴۹.۱ درصد؛ بالاترین میزان بیکاری فارغ‌التحصیلان در این رشته‌ها اعلام شده است.
همچنین در رشته‌های تربیت معلم با ۸ درصد، روزنامه‌نگاری ۸.۸ درصد، بهداشت ۷.۹ درصد، خدمات امنیتی ۸.۴ درصد و خدمات حمل و نقل با ۱۰.۸ درصد، کمترین میزان بیکاری فارغ‌التحصیلان را دارد.
در ادامه این آمار آمده است که از مجموع ۶ میلیون و ۸۶ هزار مرد فارغ‌التحصیل دانشگاهی، ۳ میلیون و ۲۶۲ هزار نفر شاغل و تنها ۴۸۷ هزار نفر در جست‌و‌جوی شغل هستند. مابقی به تعداد ۲ میلیون و ۳۳۶ هزار نفر کاملاً غیرفعال هستند. در بین زنان نیز از مجموع ۵ میلیون و ۳۰۵ هزار زن فارغ‌التحصیل دانشگاهی، یک میلیون و ۲۸۲ هزار نفر شاغل بوده و ۵۴۶ هزار نفر در جست و جوی شغل هستند. در حال حاضر نرخ عمومی بیکاری زنان و مردان فارغ‌التحصیل دانشگاهی کشور ۱۸.۵ درصد است.
بر این اساس، نرخ بیکاری مردان ۱۳درصد و این نرخ در مورد زنان درس خوانده ۶۵.۵ درصد است. نکته اینکه تعداد زنان تحصیلکرده در جست‌و‌جوی شغل در حال حاضر از تعداد مردان تحصیلکرده در جست‌و‌جوی شغل بیشتر است.
تمام حواستان را به آینده جوانان جمع کنید
از آنجاکه توجه به نیروی انسانی و فراهم ساختن زیرساخت های مناسب برای آنها به منظور پیشرفت و تعالی جامعه و کشور باید اولویت قرار گیرد بنابراین شاید بهتر باشد که مسائل مهمی مثل ایجاد زمینه های شغلی یا گشودن راههایی برای تضمین آینده کاری جوانان تحصیل کرده بتواند در این راستا نقش موثری را ایفا کند.
البته هرگز منکر فعالیتهای وزارتخانه ها، سازمانها و نهادهای مختلف در راستای جلوگیری از بیکاری در جامعه نیستیم اما معتقدیم این روند کمی کند پیش می رود و باید تمام تمرکز خود را روی این مسئله گذاریم تا بتوانیم بیش از پیش تدابیر و چاره اندیشی های خود را به مرحله ثمردهی برسانیم.
