مجتبی امانی کارشناس مسائل بین‌الملل ، درباره بیانات اخیر مقام معظم رهبری که فرمودند "من به برجام به آن صورتی که عمل و محقق شد، خیلی اعتقادی نداشتم و بارها نیز به خود مسئولان این کار از جمله به آقای رئیس‌جمهور و وزیر محترم امور خارجه این مطلب را گفتیم"، اظهار داشت: دولت جناب آقای روحانی پس از آنکه بر سر کار آمد، اعلام کرد که با وجود تحریمها قادر به اداره کشور نیست و متاسفانه این پیام، بیش از اینکه مخاطب داخلی داشته باشد مخاطب خارجی پیدا کرد، بهمین منظور هم مقام معظم رهبری با اقداماتی برای گفتگوی دولت با کشورهای 5+1 و در چارچوب هسته‌ای موافقت کردند.
رئیس پیشین دفتر حافظ منافع ایران در مصر افزود: البته این پیش‌فرض باعث شد که غربی‌ها با تشدید فشارهای اقتصادی و تحریمها درصدد استفاده از این ابزارها برای کسب امتیازات بیشتر در مذاکرات باشند.
وی ادامه داد: موافقت مقام معظم رهبری باتوجه به پیش‌فرضی بود که دولت بیان کرده بود که کشور را با وجود تحریمها نمی‌تواند اداره کند؛ چراکه دولت مسئول تامین معیشت مردم است و در صورت مخالفت مقام معظم رهبری با این گفتگوها، دولت می‌توانست ادعا کند در حل مشکلات اقتصادی کشور از او سلب اختیار شده است و به این ترتیب مسئولیت مشکلات اقتصادی کشور متوجه رهبری شود.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به اینکه براساس همین پیش‌فرض، گفتگوها شکل گرفت اما به‌دلیل مدیریت غلط این گفتگوها در صحنه داخلی، تا چندین سال اقتصاد کشور معطل مذاکرات بود، گفت: دولت می‌توانست با یک برنامه‌ریزی صحیح این دو را از هم جدا کند اما تمامی فعالیت‌های اقتصادی کشور به‌علت آنچه که من بزرگنمایی نتایج این مذاکرات می‌دانم، معطل این گفتگوها بود و به‌گونه‌ای رفتار کردند که گویا قرار است در گفتگوهای منتهی به برجام، تحول اقتصادی بسیار مهمی به سود ملت ایران رخ دهد.
امانی با یادآوری این نکته که کلیه دست‌اندرکاران اقتصادی از تولیدکنندگان تا تجار و واردکنندگان معطل بوجود آمدن شرایط مساعد بودند، خاطرنشان کرد: علی‌رغم توقع دولت که تصور می‌کرد ظرف دوسه ماه شرایط بهبود و تحریمها رفع خواهد شد و یا در سفر آقای روحانی به آمریکا در شهریور 1393 اتفاقات مهمی رخ خواهد داد؛ اما غربی‌ها که تصور می‌کردند آثار تحریمها موجب عقب نشینی ایران خواهد شد گفتگوها چندسال بطول کشید تا اینکه به توافقی به نام برجام دست یافتند.
رئیس پیشین دفتر حافظ منافع ایران در مصر با بیان اینکه در طول این مدت مقام معظم رهبری تذکرات خودشان را به رئیس‌جمهور و مسئولان مذاکره‌کننده می‌دادند تا خارج از موضوع هسته‌ای که همان اختیارات دولت است گفتگویی انجام نشود و ضمنا نتایج این توافقات بصورت نقدی و نه بصورت وعده دریافت شود، تصریح کرد: اظهارات ایشان کاملا ثبت شده است که تعهدات و مذاکرات و چارچوب آنها فقط در موضوع هسته‌ای باشد. همچنین موضوع مهم عدم اعتماد به طرف‌های خارجی و بسنده نکردن به وعده‌های آنها کاملا در اظهاراتشان موجود است.
وی افزود: در هرحال مسئولیت مذاکره با پیش‌فرضی که روحانی در ابتدای دولتش مطرح کرد، کاملا برعهده وی است. چندین‌بار هم اظهاراتی از سوی رئیس‌جمهور مبنی بر اینکه مسئولیت مذاکرات برعهده دولت است را مشاهده کردیم.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه راهی که دولت در گفتگو با طرف‌های خارجی انجام داد، تجربه فراوانی فراروی ملت ایران قرار داده و می‌توان از آن درس‌های لازم را برای آینده بگیریم، تاکید کرد: بنظر من تمرکز بر اینکه در برجام چه گذشت و بحث‌های حاشیه‌ای پیرامون آن باید جای خودش را به یک اتحاد ملی درباره عدم اعتماد به آمریکایی‌ها در چنین گفتگوهایی دهد و مسیر آینده ما را در تعامل با آنها مشخص کند.
امانی تصریح کرد: آمریکا با خروج خودش از برجام نهایت بی‌تعهدی و اعتمادناپذیری خود را به ایران و جهانیان بیشتر از قبل اثبات کرد و اروپا هم با وقت‌کشی نشان داد که در این‌باره بیشتر به‌دنبال منافع اقتصادی و سیاسی خودش است. ضمن تاکید بر اینکه مسئولیت ضرر و خسارت این گفتگوها متوجه دولت فعلی است باید سعی کنیم در آینده و با وجود همین دولت، راه اشتباهی که احیاناً طی شده را با تدبیر واقعی جبران کنیم و کسانی که از تعهدات خودشان فرار کردند را بتوانیم پشیمان کنیم.
