گروه سیاسی- در پی تلاش آمریکا برای خروج از برجام، ایالات متحده در روز ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ رسماً از برجام خارج شد.
به گزارش افکارنیوز، طرح جامع اقدام مشترک که به‌طور غیررسمی با عناوین معاهده ایران یا توافق هسته‌ای ایران شناخته می‌شود، توافقنامه‌ای بین‌المللی در موردبرنامه هسته‌ای ایران است که در ژوئیه ۲۰۱۵ بین ایران، گروه ۵+۱ (پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد - چین، فرانسه، روسیه،بریتانیا، ایالات متحده- + آلمان) و اتحادیه اروپا به تصویب رسید.
در پاسخ به خروج آمریکا،اتحادیه اروپا با انتشار بیانیه ای رسمی در پایگاه اطلاع رسانی شورای این نهاد، تصریح کرد: این اتحادیه از بیانیه رئیس جمهوری آمریکا برای خروج از توافق هسته ای برجام به شدت متاسف است زیرا این توافق حاصل اجماعی است که به تایید قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل رسیده و برای امنیت منطقه حیاتی است.
این بیانیه تاکید کرده است: تا زمانی که ایران به اجرای تعهدات مرتبط با هسته ای خود ادامه دهد، چنانکه تا کنون انجام داده و آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز در 10 گزارش پیاپی آن را تایید کرده است، اتحادیه اروپا هم به ادامه اجرای کامل و موثر توافق هسته ای برجام متعهد خواهد ماند.
بیانیه اتحادیه اروپا افزوده است: رفع تحریم های هسته ای بخش مهمی از برجام است و اتحادیه اروپا بر تعهد خود برای تضمین اجرای این مهم تاکید می کند.
در پایان این بیانیه آمده است: اتحادیه اروپا مصمم است با جامعه بین المللی برای حفظ برجام کار کند.
در شرایطی که برخی حدس می‌زنند انتخابات پارلمان اروپا طی روز‌های ۲۳ تا ۲۶ می۲۰۱۹ (خردادماه ۱۳۹۷) و پایان دوره کنونی کمیسیون اروپایی، می‌تواند به ماه عسل مناسبات سه سال اخیر ایران با اتحادیه اروپا پایان دهد، به نظر می‌رسد شروع تنش‌ها بین دو طرف از چند ماه قبل در حال رقم خوردن است. روز سه شنبه نوزدهم دی، یک روز قبل از اینکه اتحادیه اروپایی در اقدامی بی‌سابقه بخشی از وزارت اطلاعات ایران را در فهرست تروریسم خود قرار دهد، شش دیپلمات اروپایی به وزارت خارجه ایران رفتند تا دلیل تحریم‌های جدی را برای طرف ایرانی بازگو کنند، جلسه‌ای که حالا اطلاعات بیشتری درباره آن منتشر شده که نشان‌دهنده سر باز کردن مجدد تنش‌ها بین طرفین است. قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل که برجام ضمیمه آن شده، از ایران می‌خواهد که از انجام آزمایش موشک‌هایی که برای حمل کلاهک‌های هسته‌ای طراحی شده باشند خودداری کند، ولی شش دیپلماتی که روز ۱۹ دی ماه ۱۳۹۷ در وزارت خارجه با یک دیپلمات ایرانی بلندپایه ملاقات کرده‌اند، خواستار توقف برنامه موشکی ایران شده و گفته‌اند که صبرشان مقابل این برنامه لبریز شده است. اگر گزارش رویترز درباره محور‌های مطرح شده در این جلسه درست باشد، نشانگر این است که اتحادیه اروپایی هم در حال عبور کردن از برجام است، توافقی که فدریکا موگرینی دست‌کم سه، چهار مرتبه، آن را برای امنیت اروپا ضروری اعلام کرده است: «اروپا با شکستن برجام به خطر می‌افتد، اروپا حاضر نیست چنین خطری را بپذیرد به همین دلیل تمام تلاشش را خواهد کرد تا توافق هسته‌ای پابرجا بماند.»
اما اخیرا خبرگزاری رویترز به نقل از چهار دیپلمات ادعا کرد که در این دیدار، که در ساختمان وزارت خارجه ایران، میان طرف ایرانی با دیپلمات‌های فرانسه، انگلیس، آلمان، دانمارک، هلند و بلژیک انجام شد، اروپاییها گفته اند که دیگر نمی‌توانند آزمایش‌های موشکی ایران و اقدامات این کشور برای ترور برخی افراد در خاک اروپا را تحمل کند.
دیپلمات‌های اروپایی در گفتگو با رویترز در حالی این ادعا را مطرح کرده اند که خبری از انتشار جزئیات کامل این دیدار نیست. این در حالی است، جلسه مذکور آنچنان که اروپاییها گفته اند، پیش نرفته و ماجرا به گونه‌ای دیگر رقم خورده بود.
شنیده‌ها حکایت از آن دارد که در جلسه مذکور، طرف اروپایی بدون آنکه موضوع جلسه را عنوان کنند، به وزارت خارجه آمده و شروع به بیان موضوعات امنیتی کردند.
در این بین، یکی از دیپلمات‌های اروپایی کاغذی بیرون آورد تا بیانیه‌ای از طرف جمع بخواند.
در این لحظه، عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه با قاطعیت حرف طرف مقابل را قطع کرد و گفت: «فکر می‌کردیم آمده اید تا از کم کاری‌های خود درباره برجام بگویید یا درباره تروریست‌هایی که در اروپا پناه داده اید، توضیح دهید و عذر خواهی کنید.»
عراقچی سپس اجازه نداد آنها سخنان خود را ادامه دهند و اعلام کرد که «دیدار تمام است». او سپس از جلسه خارج شد، در را محکم بست و رفت.
در این بین، دیپلمات‌های اروپایی خواهش کردند که یادداشت خود را تحویل مقام‌های ایرانی دهند، اما از طرف ایرانی، هیچ کس آن را تحویل نگرفت و سرانجام اروپاییها نیز رفتند.
با تداوم چنین روندی، هرچند یک منبع اروپایی آخر هفته قبل گفت که کانال مالی ویژه اروپا موسوم به اس پی وی به زودی راه اندازی خواهد شد، ولی به نظر می‌رسد مناسبات دو طرف در حال حرکت به سمت تنش است. بر اساس گزارش رویترز، مقام‌های وزارت خارجه ایران تاکنون حاضر به اطلاع‌رسانی در مورد نشست ۱۹ دی‌ماه نشده‌اند، ولی یکی از دیپلمات‌ها در خصوص نتایج این سفر گفته که ما باید نگرانی‌های‌مان را به مقامات ایرانی اعلام می‌کردیم، هرچند که خوشایند آنها نبود و اتفاق‌های زیادی رخ داد که نمودار وخامت روابط اتحادیه اروپا با ایران است. یک دیپلمات بریتانیایی هم گفت که کشورش به همراه فرانسه و آلمان احساس می‌کند که دور اول تلاش‌های دیپلماتیک برای همکاری با ایران ناامیدکننده بوده و نتوانسته منجر به برداشتن گام‌های سازنده از سوی ایران شود. دیپلمات‌ها می‌گویند کشور‌های کوچک‌تر با دیدگاه‌های فرانسه و انگلیس برای اتخاذ مواضع سختگیرانه‌تر و اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران همراه شده‌اند. سه دیپلمات می‌گویند این تحریم‌ها می‌تواند مصادره دارایی‌ها و در نظر گرفتن منع سفر برای مقام‌های ایرانی دخیل در برنامه موشکی را شامل شود. رویترز نوشته رویکرد جدید، اروپا را به سمت مواضع «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور امریکا که خواستار منزوی کردن ایران و اعمال تحریم‌های سخت علیه این کشور نزدیک می‌کند. یک مقام وزارت خارجه امریکا گفته که اکنون «اجماع فزاینده‌ای» درباره مجموعه تهدید‌های ایران وجود دارد.
