در شرایطی که قدرت نظامی بازدارنده ایران و توان مقابله کشور با هر گونه تهدید نظامی این روزها محور بحث روز است. بررسی تکنولوژی موشک‌های ایران نشان می دهد که برد این موشک ها به دورترین نقاط اروپا و بیش از 70 درصد آسیا می رسد و این توان دفاعی باعث نا امیدی دشمنان در حمله نظامی به خاک و تاسیسات حیاتی کشورمان شده است.
یکی از موثرترین سلاح‌ها در میدان‌های نبرد که توانایی ضربات سنگین و مهلک در زمین، هوا و دریا را دارند موشک‌ها هستند و یکی از اعضای این خانواده موشک‌های کروز هستند.
موشک کروز نوعی موشک و نوعی هواگرد بی‌سرنشین هدایت شونده بوده که مسیر آن تا رسیدن به هدف قابل تغییر و هدایت است. در اغلب سامانه‌های کروز از نوعی موتور جت استفاده می‌شود، در حالی که موشک‌های دیگر از موتور راکتی استفاده می‌کنند.
موشک‌های کروز معمولاً تمام مسیر خود را در ارتفاع بسیار پائین (برای جلوگیری از تشخیص توسط رادارهای دشمن) و با سرعت تقریباً ثابت با سرعت مافوق صوت یا نزدیک به صوت طی می‌کنند. تفاوت موشک کروز با پهپاد این است که کروزها فقط به عنوان یک سلاح استفاده می‌شوند و کلاهک جنگی بخشی از بدنه آنهاست.
با توجه به لختی اولیه در هدایت موشک کروز، این امکان وجود دارد که موشک صدها متر از مسیر منحرف شود. زیرا اگر چه با هدایت از این نوع لختی امکان انحراف برای موشکی که ده‌ها دقیقه پرواز می‌کند کم است، ولی برای موشکی که ساعت‌ها باید ادامه طریق دهد مناسب نیست. برای رفع عیب باید نوعی تصحیح در مسیر انجام شود تا در عمل مکمل هدایت اصلی آن باشد.
یکی از مهم ترین نکات درباره موشک کروز پرواز طولانی مدت این موشک است. به همین دلیل ممکن است توسط سامانه های منحرف کننده پدافندی دشمن، با وضعیت حرکت لختی موشک در طول مسیر امکان انحراف از چند متر تا چند صد متر وجود داشته باشد، البته با وجود سامانه هایی نظیر سامانه انطباق متقابل پشت سر هم جغرافیایی، سامانه سی دی اس و سامانه جی پی اس احتمال این مورد بسیار کاهش می باید.
موشک‌های کروز دارای چهار مولفه عمده هستند؛ اولین مولفه موشک های کروز استفاده از نیروی آیرودینامیکی در طبقات پایین جو (۳۰ کیلومتر یا ۱۰۰۰۰ پا) است.
دومین مولفه این موشک ها توانایی تغییر مسیر و ارتفاع حرکت خود در طول مسیر حرکت است. سومین مولفه موشک های کروز، برد بیش از۵۰ کیلومتری آنهاست. آخرین و مهم ترین ویژگی و مولفه آنها قابلیت هدایت مداوم در طول مسیر به سوی هدف نهایی‌ست.
موشک کروز موشکی راهبردی است و به همین دلیل قابلیت پنهان شدن از دید رادارهای دشمن به دلیل سطح مقطع کوچک، دارابودن موتور توربوفن با تابش حرارتی کم و سطح پرواز پایین را داراست. موشک‌های کروز را می‌توان از نظر اندازه، سرعت (فراصوتی یا فروصوتی) و نحوه پرتاب تقسیم‌بندی کرد. موشک‌های کروز بسته به شیوهٔ پرتاب به سه دسته هواپایه، دریاپایه و زمین پایه تقسیم می شوند.
موشک سومار
موشک سومار یکی دیگر از دستاوردهای دفاعی کشورمان است که توسط صنایع دفاع طراحی و ساخته شد. این موشک در رده موشک های کروز سطح به سطحِ دوربرد است تا اروپای شرقی را به راحتی تحت پوشش خود قرار می دهد.
سردار سرتیپ پاسدار حسین دهقان وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلحِ وقت اواخر اسفندماه 93 بود که این موشک را رونمایی و معرفی کرد. دهقان درباره این موشک عنوان کرد که موشک سومار توانایی انهدام طیف وسیعی از اهداف را دارد و با توجه به قابلیت تاکتیک پذیری بالا، ماندگاری طولانی در صحنه نبرد و رادارگریزی می‌تواند در هر شرایطی اهداف مورد نظر را منهدم کند. موشک کروز زمین به زمین "سومار" ضمن توانمندسازی نیروهای مسلح می‌تواند گامی موثر برای افزایش قدرت دفاعی و بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران محسوب شود.
دهقان درباره چرخه تولید این موشک هم تصریح کرد که موشک سومار در آینده ای نزدیک سطوح بالاتری از این موشک‌ها با برد و دقت بالا، قدرت تخریب کنندگی و تاکتیکی را تحویل نیرو های مسلح خواهیم داد و این امر دائم، مستمر و پایدار خواهد بود.
برد این موشک همواره در رسانه ها مورد بحث بوده و ارقام متفاوتی دراین باره ارائه شده، اما اغلب رسانه ها برد این موشک را در حدود 2000 کیلومتر اعلام کرده اند. سومار پیشرفته ترین موشک کروز ساخت ایران است که توسط محققان داخلی طراحی و ساخته شده است.
سومار از حیث طراحی و ساخت از فناوری های پیچیده و نوین در حوزه های ناوبری، پیش رانش و سازه به عنوان ویژگی های متمایزی بهره می برد و در اختیار داشتن چنین سلاحی گامی بلند در ارتقاء توان دفاعی و قدرت بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران به شمار می رود.
طول موشک سومار، ۶ متر و جرم آن هزار و 210 کیلوگرم است، چنین ویژگی هایی این موشک را بسیار کاربردی و شلیک آن را آسان تر می کند. در بیان ویژگی ها و شاخص های کاربردی سومار باید تصریح کرد که اندازه نسبتا کوچک و قابلیت حرکت در ارتفاع پایین، شناسایی آنها را برای دشمن بسیار دشوار می کند در ضمن این موشک دارای قابلیت رادارگریزی است.
پرتاب گرهای موشک سومار به دلیل اندازه کوچک و تحرک بالای خود، قابلیت انجام عملیات در تمام نقاط کشور را امکان پذیر می سازد. این گونه پرتاب گرها بقای این سامانه را شدیدا افزایش داده و قابلیت شلیک و خروج سریع از منطقه را داراست.
سومار در رسانه ها
پایگاه خبری-تحلیلی «آویتیشن ویک» در گزارشی با اشاره به این دستاورد دفاعی ایران می نویسد؛ سومار عامل نگرانی اسرائیل است و سیستم دفاع موشکی اسرائیل باید برای مقابله با این نوع از موشک آماده شود.
تال اینبار رئیس مرکز هوافضا و پهپاد موسسه مطالعات راهبردی هوا و فضا فیشر هرتزلیا با طرح ادعایی در مصاحبه با روزنامه صهیونیستی هاآرتص گفت که این موشک می‌تواند بخش‌های بزرگی از اروپا را زیر برد خود داشته باشد.
وی ادامه داد: ایران سال‌هاست که در حال توسعه سری موشک‌های "شهاب" بوده و برای آنها معقول است که همزمان موشک‌های کروز را هم توسعه دهند.
شبکه خبری راشاتودی با اشاره به قابلیت‌های "سومار"، در گزارش خود با بررسی موشک سومار نوشت: موشک مذکور موجب واکنش هراسان اسرائیل که در مجاورت ایران قرار دارد، شد. جمهوری اسلامی ایران که به دنبال تقویت توان بخش دفاعی خود بوده، در سال‌های اخیر، به صورت مداوم تسلیحات پیشرفته جدیدی را آزمایش کرده است.
یوزی رابین که از مهم ترین چهره‌های صنعت موشکی رژیم صهیونیستی به شمار می‌آید، در جولای سال ۲۰۱۵ با اشاره به توان مهندسین موشک‌سازی ایران اذعان کرد و گفت که طراحی موشک کروز «سومار» احترام برانگیز است.
وی در ادامه سحنان خود با بیان اینکه موشک کروز «سومار» با نمونه‌های روسی و چینی آن متفاوت است، با اشاره به کوچک تر بودن موتور این موشک در مقایسه با نمونه‌های مشابهش در دنیا، این اقدام را «هوشمندانه» و «دشوار» توصیف کرد و گفت که در آمریکا نیز تنها یک شرکت وجود دارد که قادر به نصب موتورهای جت روی موشک است. ایران دستاوردهای موشکی خود را در شرایط تحریم به‌دست آورده است، تصور کنید اگر این کشور تحریم نباشد قدرت توسعه صنایع موشکی آن به نحو چشم گیری افزایش می باید.
موفقیت دانشمندان و طراحان ایرانی امروزه به همگان ثابت شده است و اکنون شاهد این هستیم که ایران در بسیاری از زمینه‌ها خودکفا شده است. اعمال تحریم‌های خصمانه علیه کشورمان نیز نتوانست کاری از پیش ببرد و تهران توانست یکه و تنها راه خود را در حوزه دفاعی ادامه دهد.
کشور ما طی سال‌های اخیر توانسته است طیف متنوعی از موشک‌های بالستیک با ویژگی‌های متفاوت برای مقابله با انواع تهدیدات را طراحی و تولید کند که به همین سبب به یکی از قدرت‌های موشکی جهان و منطقه غرب آسیا تبدیل شده است. توانمندی نظامی و دفاعی کشور، بدون شک یکی از مهم ترین محورهای راهبرد نظامی جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با تهدیدات است. همینطور بر اساس مولفه‌های قدرت، توان موشکی به عنوان یکی از مهمترین عامل بازدارنده تهاجم نظامی قرار دارد که کشور ما به خوبی از آن برخوردار است.
