تحریم‌های آمریکا علیه ایران در روزهای اخیر به‌طور کامل باز‌گشت و این در حالی است که همزمان اروپا هم با تأخیر فراوان به دنبال وقتکشی و خرید زمان بیشتر از ایران است تا از انجام تعهدات خود در ذیل برجام از جمله آغاز مبادلات بانکی با هدف بازگرداندن درآمدهای ارزی مردم ایران طفره رود. خبرنگاران سیاسی خبرگزاری فارس، در گفت‌وگوهایی با صاحبنظران سیاسی به ابعاد رویکرد جدید آمریکا و اتحادیه اروپا در قبال برجام و تعهدات برجامی خود پرداخته‌اند.
*اروپایی‌ها در خصوص تعهدات و قول‌های برجامی خود به دنبال خرید زمان هستند/نباید دلخوش به اروپایی‌ها باشیم
در این زمینه حمید رضا آصفی، سخنگوی وزارت امور خارجه دولت اصلاحات با اشاره به تعلل اروپایی‌ها در خصوص وعده‌های برجامی خاطرنشان کرد: اروپا در شرایط سختی قرار گرفته؛ چراکه از یک سو حیثیت آنها زیر سؤال رفته و از سوی دیگر با تحقیر آمریکا مواجه شده‌اند.
سخنگوی وزارت امور خارجه دولت اصلاحات به روابط بسیار گسترده اروپا و آمریکا اشاره کرد و یادآور شد: این روابط بسیار گسترده سبب شده اروپا توان مقابله حداکثری با آمریکا را نداشته باشد.به اعتقاد وی اروپا احساس می‌کند اگر نتواند برجام را حفظ کند در دنیا هیچ کشوری به آنها اعتماد نکرده و اروپا را یک بلوک دسته دومی در دنیا می‌بیند.
به اعتقاد آصفی اروپا و آمریکا از لحاظ تقسیم‌بندی در یک بلوک یعنی در بلوک غرب قرار می‌گیرند و این اشتباه است که فکر کنیم اروپا و آمریکا از لحاظ آرمانی از همدیگر جدا شده‌اند.
سخنگوی وزارت امور خارجه دولت اصلاحات می‌گوید که این شرایط در اروپا سبب شده اروپایی‌ها در خصوص تعهدات و وعده‌های خود در زمینه برجام زمان بخرند و وعده‌های خود را عملی نکنند. ما نباید خیلی دلخوش به اروپایی‌ها باشیم، هرچند که توقع داریم اروپایی‌ها تعهدات خود را عملی کنند و به وعده‌هایی که داده‌اند جامه عمل بپوشانند. باید گلایه‌ها و طلبکاری‌های خود را از اروپا ادامه داده و آنها را تحت فشار قرار دهیم تا به قول‌های خود عمل کنند.
هیچ سیاستمدار با وجدانی پیگیری برجام را به قیمت ذلیل شدن ایران برنمی‌تابد
سیدمصطفی میرسلیم رئیس شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی نیز با بیان اینکه مذاکرات متعددی را در پنج سال گذشته مسئولان سیاست خارجی کشور ما با آمریکا از طریق 1+5 و نیز با اروپایی‌ها انجام داده اند، تاکید کرده است: برای آن مذاکرات وقت و همت بسیار صرف شده است و بدان امید زیاد بسته شده بود تا در نتیجۀ آن مذاکرات بویژه بد اخلاقی‌ها و بد رفتاریها و ددمنشى هاى چهل سال گذشتۀ آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران افشا و خنثى شود.
وی افزود: به نظر مى رسد که بخش اول یعنى افشاى بدسگالى آمریکا تا حدود زیادى موفق بوده و اذهان عمومى جهانیان را بخصوص دربارۀ حقانیت ایران روشن نموده است؛ اما بخش دوم یعنى خنثى کردن تمام اقدامات ظالمانه اى که به ضرر ما بوده، تاکنون نتیجۀ مناسب بدست نداده و حتی تحریم‌هاى جدیدى را آمریکا با گستاخى کامل علیه ما اعلام و اعمال نموده است و علی رغم رسوایی روزافزون آمریکا متأسفانه پیشرفتى را که انتظار داشتیم، بدست نیامده و شاید تدبیر دیگر یا همت بیشترى را طلب مى‌کرده است.
میرسلیم در همین زمینه می افزاید: اگر تعاملات خارجى دولت به گونه اى پیش رود که مثلا در جستجوى رفع برخى از مشکلات مادى روزمره، آزادگى مردم ما را خدشه‌دار کند و نوعى وابستگى اسارت بار براى این نسل و نسل‌هاى آینده، برخلاف آرمان‌های انقلاب اسلامی، به وجود آورد یعنى در واقع دستیابى به نوعى توسعۀ مادى آنى به قیمت کند شدن یا توقف پیشرفت نهایى ما بینجامد، انحراف شکل گرفته است و باید در مقابل آن ایستاد و منافع آنى را فداى آرمان‌ها کرد پیگیری برجام را به قیمت ذلیل شدن ایران در مقابل آمریکا هیچ سیاستمدار با وجدان و باشرفی برنمی‌تابد.
*طبق بند ۳۷ برجام ایران می‌تواند در صورت تحریم جدید، تعهدات برجامی خود را متوقف کند
حجّت‌الاسلام سیّد محمود نبویان، نماینده سابق مجلس نیز درباره لزوم اقدامات متقابل ایران در پاسخ به تحریم‌های آمریکا، با اشاره به خروج آمریکا از برجام و عدم عمل اروپا به تعهدات خود، خاطرنشان کرد: اروپایی‌ها هم به ما می‌گویند شما باید یکطرفه به برجام ادامه بدهید و موظف به عمل به تعهدات خود هستید؛ عاقلانه نیست در شرایطی که طرف مقابل، تعهدات خود را اجرایی نمی‌کند، ما کماکان به توافق پایبند باشیم.
نبویان به ظرفیت‌هایی که در خود برجام وجود دارد اشاره کرده و گفت: خود برجام به ما می‌گوید که اگر ایران مجدداً تحریم شد، این کشور می‌تواند از اجرای برجام خودداری کند؛ در بند ۳۷ برجام آمده است: «ایران بیان داشته است که چنانچه تحریم‌ها جزئاً یا کلاً مجدداً اعمال شوند، ایران این امر را به منزله زمینه‌ای برای توقف کلی یا جزئی تعهدات خود، وفق این برجام قلمداد خواهد نمود».
وی افزود: سخن من این است که آقای ظریف و روحانی! شما اگر قرار باشد به خود برجام عمل کنید، باید حدود دوسال پیش از برجام خارج می‌شدید؛ مدت‌هاست ما تحریم می‌شویم و شما همینطور به تعهدات خود ادامه می‌دهید.
*اروپا می‌خواهد در قبال «مروارید» به ما «آب‌نبات» بدهد/ تعهدات عملی نشده و باید اقداماتی عملی از سوی نظام صورت گیرد
سعید یاری کارشناس مسائل بین‌الملل نیز با اشاره به عدم تعهدات برجامی از سوی آمریکا و غرب اظهار داشت: قطعاً اتحادیه اروپا با شاقول و خط‌کش آمریکا هماهنگ است و به صورت کاربردی خود را تسلیم آمریکا کرده است بنابراین در بسیاری از حوزه‌ها محدودیت اختیار دارد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل تأکید کرد: دستگاه دیپلماسی باید به اروپا در خصوص انجام تعهدات خود در خصوص برجام ضرب‌الاجل بدهد. چرا که آنها می‌خواهند در قبال مرواریدی که ما به آنها داده‌ایم به ما آب نبات بدهند.
*اتحادیه اروپا به تعهدات برجامی خود عمل نکند باید گام به گام از تعهدات خود خارج شویم
حسن هانی‌زاده کارشناس مسائل بین‌الملل نیز با اشاره به عدم تعهدات برجامی از سوی آمریکا و غرب با بیان اینکه همه اظهارنظرهای مقامات اتحادیه اروپا تاکنون جنبه انشایی داشته است، گفت: مقامات اروپایی تاکنون گام‌های عملی برای اثبات حسن نیت از خود نشان ندادند و این نشان می‌دهد که نوعی نگاه دوگانه از سوی کشورهای اتحادیه اروپا نسبت به برجام وجود دارد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل بر این باور است که اتحادیه اروپا از یک سو تحت فشار آمریکا رفتاری غیرمتعارف و شفاهی داشته باشد و از برداشتن گام عملی برای همکاری با ایران خودداری کنند.
* اروپا به دنبال وقتکشی و خرید زمان بیشتر از ایران است/تعدیل معنادار تعهدات برجامی ایران می‌تواند گشایشی در این وضعیت ایجاد کند
حجت‌الاسلام سیدناصر موسوی لارگانی نماینده مردم فلاورجان و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ایران، اظهار داشت: دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا تحریم‌های آمریکا علیه ایران را به‌طور کامل باز‌گرداند و این در حالی است که همزمان اروپا هم با تأخیر فراوان به دنبال وقتکشی و خرید زمان بیشتر از ایران است تا از انجام تعهدات خود در ذیل برجام از جمله آغاز مبادلات بانکی با هدف بازگرداندن درآمدهای ارزی مردم ایران طفره رود.
وی افزود: برای ترمیم این معادله و وادارسازی اروپا به اتخاذ اقدامات عملی برای راه‌اندازی کانال مبادلات مالی، باید اقداماتی عملی از سوی نظام صورت گیرد باید این موضوع برای اروپا مسجل شود که هر گونه تأخیر بیشتر در انجام اقدامات عملی، هزینه‌های دشواری را در پی خواهد داشت.
موسوی لارگانی در ادامه تصریح کرد: در حال حاضر تعدیل معنادار تعهدات ایران در ذیل برجام می‌تواند گشایشی در این وضعیت ایجاد کند تا دولت بتواند با نقد کردن این آخرین امتیاز قابل دریافت در ذیل این معامله و نیز انجام مبادلات بانکی، وضعیت ارزی و اقتصادی کشور را هم تا حدودی بهبود بخشد.
*اگر اروپا تعهدات برجامی‌‌اش را اجرایی نکند ایران نیز به دوران ماقبل برجام بازخواهد گشت
اکبر رنجبرزاده نماینده مردم اسدآباد در مجلس شورای اسلامی گفت: اگر طرف‌های برجام و به ویژه کشورهای اروپایی مسیری را در پیش بگیرند که بخواهند تعهدات برجامی‌شان را اجرایی نکنند جمهوری اسلامی ایران نیز به دوران ماقبل برجام بازگشته و در کمترین زمان اجرای تعهدات خود در قابل برجام را تعلیق خواهد کرد.
وی افزود: اگر اروپا می‌خواهد وجهه خود را در دنیا حفظ کند باید تمکین و کرنش در برابر آمریکا را کنار بگذارد و مستقلا تصمیم بگیرد و عدم اجرای تعهدات برجام از سوی اروپایی‌ها بیش از آنکه منافع ملت ایران را به خطر بیندازد اعتبار و حیثیت اروپایی‌ها را خدشه دار خواهد کرد.
* اروپا آگاه باشد که صبوری ایران بی نهایت نیست
رضا ذبیحی کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به عدم انجام تعهدات برجامی از سوی آمریکا و غرب، اظهار داشت: اروپا برای سالیان سال دنباله‌روی آمریکا بوده و آمریکا امروز نیز لوکوموتیوران کل بلوک غرب است که اروپا نزدیک به سه دهه در تلاش است تا از زیر حمایت آمریکا بیرون بیاید و به صورت متحدتری عمل کند.
وی با تاکید بر اینکه طرف اروپایی باید آگاه باشد که صبوری ایران بی نهایت نیست، خاطرنشان کرد: ما باید رصد کنیم که آیا اروپایی‌ها به صورت عملیاتی کار را جلو می‌برند یا خیر؟
این استاد دانشگاه با بیان اینکه سایر کشورهای باقیمانده در برجام باید اقدامات عملی برای تحریم‌ها و ضرری که از ناحیه عهدشکنی آمریکا به کشور وارد شده را جبران کنند، گفت: اروپا تاکنون اقدام عملیاتی مناسب و درخوری را انجام نداده است.
