امیر سرتیپ امیر حاتمی وزیر دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح پیرامون مسائل مهم منطقه‌ای با شبکه روسیا الیوم به گفت‌وگو پرداخت، متن این مصاحبه به شرح ذیل است:
به نظر شما تناقضات آمریکا در خصوص خروج یا باقی ماندن نیرو‌های آن در سوریه، نشان دهنده آشفتگی سیاست‌های آمریکا در سوریه، اذعان به شکست یا تلاش برای اذعان نکردن به شکست است؟
امیر حاتمی: پیروزی قاطع ولادیمیر پوتین در انتخابات ریاست جمهوری روسیه را به ملت و دولت روسیه تبریک می‌گویم. در پاسخ به سئوال شما باید بگویم که با شنیدن اظهارات دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا، مبنی بر قصد وی برای خروج نیرو‌های آمریکایی از سوریه، بسیار تعجب کردم، زیرا برای استقرار در این کشور و حرکت به سمت مناطق دیگری از سوریه، نقشه‌های زیادی کشیده بودند.
زمانی که این حرف‌ها را شنیدم باور نکردم و از خود پرسیدم چرا وی چنین اظهاراتی را مطرح کرد؟ اما با توجه به شناخت خود از آمریکا، بر این باورم که این کار، توطئه جدیدی است. آن‌ها اکنون در حال طراحی توطئه جدیدی هستند؛ اما پس گرفتن این حرف، خود نشان دهنده تناقضات و اختلافات داخلی آنهاست.
باقی ماندن در سوریه یا خروج از آن، موضوعی است که نشان دهنده اختلاف اعضای مختلف هیئت حاکم آمریکاست، امیدوار هستم برادران ترکیه‌ای ما به تمامیت ارضی و حاکمیت ملی سوریه احترام بگذارند.
در زمینه تحولات اخیر، از آقای روحانی رئیس جمهور ایران شنیدیم که خواستار خروج نیرو‌های خارجی از عفرین شد. نظر شما چیست؟
امیر حاتمی: باید بگویم که این موضوع، یک بحث اصولی و مبتنی بر سیاست‌های کنونی جمهوری اسلامی ایران در قبال حفظ تمامیت ارضی کشورها و احترام به حاکمیت ملی کشورهاست. ما هم به برادران ترکیه‌ای خود گفتیم که اگر نگرانی‌هایی درباره مسائل امنیتی در سوریه دارند، باید این نگرانی‌ها را از طریق همکاری با دولت سوریه حل کنند. امیدوار هستم برادران ترکیه‌ای ما به تمامیت اراضی و حاکمیت ملی سوریه احترام بگذارند. به نظر من، حتما همین طور خواهد شد، زیرا کشور‌هایی که بدون هماهنگی با دولت سوریه وارد این کشور شده اند، باید خاک این کشور را ترک کنند.
بدون تردید ایران در حاشیه کنفرانس بین المللی مسکو، دیدار‌های دوجانبه با روسیه برگزار کرده است. همکاری و هماهنگی‌های امنیتی میان روسیه و ایران در چه سطحی است؟
امیر حاتمی: این کنفرانس این فرصت را در اختیارمان قرار داد که از دیدگاه‌های مسئولان روسی و همچنین مقامات کشور‌هایی که در این کنفرانس شرکت کردند آگاه شویم. ایران و روسیه دو کشوری هستند که بیش از یک قرن روابط دوجانبه خوب و بدون هیچ گونه دشمنی و تنش با یکدیگر داشته اند. از این رو، فرصت خوبی برای ایجاد روابط قوی و توسعه روابط منطقه‌ای و بین المللی داریم. سال‌های اخیر، روابط بسیار خوبی داشتیم و گام‌های موثر و مهمی برای بالا بردن سطح روابط برداشتیم.
زمینه‌های خوبی برای روابط بی سابقه در مسیر همکاری دو کشور ایجاد کردیم. در خصوص همکاری‌های فنی و نظامی بین دو کشور، باید بگویم پس از امضای برجام و لغو تحریم‌های ظالمانه‌ای که دشمنان ایران به بهانه‌های واهی علیه ما اعمال کرده بودند، شروع به تقویت همکاری بین دو کشور کردیم و خواستار توسعه این روابط هستیم و برای توسعه این همکاری ها، توافقنامه‌هایی امضا کرده ایم. این موضوع شامل امنیت منطقه‌ای در دریای خزر، قفقاز و آسیای میانه می‌شود. ما منافع مشترکی در زمینه دفاعی داریم و بر لزوم حفظ امنیت در این مناطق، در مقابله با تروریست‌ها و افراط گرایان تاکید می‌کنیم.
از این رو، حفظ تمامیت اراضی کشور‌های این منطقه و جلوگیری از مداخله در امور داخلی کشورها از اهمیت برخوردار است. این کشورها در معرض تهدید‌های تروریستی هستند و علت آن، معیار‌های دوگانه آمریکا در سوریه است که به مسائل کنونی انجامیده است.
آمریکا برنامه‌های درازمدتی داشت و شاهد بودیم که واشنگتن چگونه از سران تروریست‌ها و عناصر مهم آن‌ها دفاع کرد و اجازه نابودی آن‌ها را در سوریه نداد و چگونه این عناصر به طور مخفیانه، به افغانستان منتقل شدند؟ این موضوعی نگران کننده است، زیرا امنیت این منطقه با تهدید‌های گسترده‌ای مواجه خواهد شد. موضع ما در قبال تضمین امنیت منطقه واضح و روشن است.
برای تضمین امنیت دریای خزر، ساز و کار خوبی در اختیار داریم. یکی از این سازوکار‌ها نشست ایران، روسیه و آذربایجان است که نشست بسیار خوبی است. این کار برای تضمین امنیت دریای خزر، اقدام خوبی است. روابط بین کشورها در سطح بسیار خوبی در حال تقویت است.
نظر شما درباره گزارش‌هایی در خصوص (تروریست‌های وهابی صهیونیستی) داعش در افغانستان چیست؟ این گروه پس از بیرون رانده شدن از سوریه و عراق، به افغانستان منتقل شد. از نظر ژئوپلتیک نظامی، انتقال داعش از سوریه و عراق به افغانستان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
امیر حاتمی: همان طور که اشاره کردم، در اینکه گروه‌هایی از داعش به افغانستان منتقل شدند، تردیدی وجود ندارد. فقط درباره شمار آن‌ها اختلافاتی وجود دارد. برخی می‌گویند شمار آن‌ها به ۱۰ هزار نفر می‌رسد. دولت افغانستان این اطلاعات را تایید نکرده است؛ اما در هر حال، داعش در افغانستان حضور دارد.
بدون شک، برخی کشورها برای حفظ سران داعش تلاش می‌کنند. اما به نظر من، سوریه، عراق و افغانستان با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. داعش نمی‌تواند مانند سوریه و عراق، در افغانستان رشد پیدا کند، مگر این که آمریکا نقشه مهمی برای گسترش داعش در این کشور داشته باشد. همسایگان افغانستان برخلاف برخی همسایگاه سوریه اجازه تردد داعش را به افغانستان نخواهند داد. ملت افغانستان هم زمینه پذیرش داعش را ندارند، اما باید هوشیار باشیم و کشور‌های همسایه ایران هم باید هوشیار باشند تا بار دیگر در این دام نیفتند.
می‌دانیم که ایران اخبار منتشر شده در خصوص تجهیز موشکی حوثی‌ها (انصارالله) را تکذیب کرد؛ اما در عین حال، از آمریکا خواست ادله خود را در خصوص ایرانی بودن موشک‌هایی که ریاض را هدف قرار داده است، ارائه کند. آیا آمریکا در پاسخ به این خواسته ایران، اقدامی انجام داد؟
امیر حاتمی: در این باره که این موشکها ساخت ایران نیستند، تردیدی نداریم. روشن است که این موشکها، ایرانی نیستند. ما می‌دانیم که اسنادی که به آن‌ها استناد می‌کنند، جعلی است. به همین علت، درخواست کردیم که اسناد خود را ارائه و کارشناسان این اسناد را بررسی کنند؛ اما هیچ اقدامی در پاسخ به این خواسته ما انجام ندادند. شاید علت این باشد که آن‌ها مطمئن هستند که این اسناد، جعلی است. از این رو، آن‌ها را به کارشناسان ما ارائه نکردند.
پیش بینی‌های سعودی از زبان ولیعهد این کشور مبنی بر این که چند سال آینده، وارد جنگی با ایران خواهیم شد، آیا این اظهارات، برای پیش بینی آینده بوده یا با هدف قدرت نمایی یا برای بررسی میزان دشمنی میان ایران از یک سو، و عربستان و متحدان آن از سوی دیگر، مطرح شده است؟
امیر حاتمی: از شنیدن این سخنان بسیار متاسف شدم، ما در منطقه، دشمن واقعی به نام رژیم اشغالگر صهیونیستی داریم. همه ملت‌های اسلامی و ملت‌های دوستدار آزادی نباید اجازه دهند که این دشمن فراموش شود و باید توجه خود را به این موضوع متمرکز کنند. این موضوع مانع از توجه به رژیم صهیونیستی می‌شود؛ اما این اظهارات را کسی مطرح کرد که در اداره کشور بی تجربه است. وی در یک مرحله، برای جنگ یمن، ارزیابی‌هایی داشته است و پیش بینی کرده بود طی یک هفته به پایان برسد، اما اکنون شاهد چهارمین سال جنگ هستیم؛ یمنی که مظلوم و فقیر است و توانمندی‌های نظامی گسترده‌ای ندارد.
سعودی‌ها توان خروج از باتلاق یمن را ندارند. به همین علت، اگر بخواهیم میزان ارزش این اظهارات را ارزیابی کنیم، باید ببینیم ارزیابی‌های پیشین وی، درست بوده است. نکته مهم دیگر این است که آیا وی این اظهارات را به طور جدی مطرح کرده است یا نه؟ باید بدانیم که در جهان قدرت، توهم قدرت وجود دارد. برای مثال، برخی مانند هیتلر توهم قدرت داشتند. آمریکایی‌ها هم وقتی به عراق حمله کردند، توهم قدرت داشتند و تصور می‌کردند که می‌توانند این کشور را اشغال کنند و نهاد‌ها و حاکم نظامی بر آن را تعیین کردند؛ اما آمریکایی‌ها در همه این مسائل ناکام شدند. امیدواریم با گذشت زمان، وی تجربه کافی را به دست آورد و از توهم قدرت خارج شود.
همه تجهیزات نظامی و فناوری‌های فنی ما بومی هستند و به دیگران نیازی نداریم
جمهوری اسلامی ایران به تمامیت اراضی همه کشورها احترام می‌گذارد و آرزو می‌کنیم که همه ملت‌ها در رفاه باشند. ما در ایران، بر قدرت خود تکیه می‌کنیم و خدا را سپاس می‌گوییم که برای دفاع از کشور خود، از قدرت واقعی برخوردار هستیم. قدرت ما پس از تکیه بر خداوند، مبتنی بر دو موضوع است: نخست تکیه ما بر جوانان شجاع ایران است که قدرتمندانه از منطقه در برابر تروریست‌ها دفاع کردند و اکنون آمادگی و قدرت بیشتری دارند.
دومین عاملی که بر آن تکیه می‌کنیم، قدرت تسلیحاتی و دفاعی ماست. همه تجهیزات نظامی و فناوری‌های ما بومی است و در این زمینه به دیگران نیازی نداریم. این موضوع، ما را از مراحل گذشته متمایز می‌کند. ما توانمندی‌های کاملی داریم. حتی هیچ کس متمایل نیست که میزان توانمندی‌های نظامی و دفاعی ما را آزمایش کند. حتی ابرقدرت‌هایی که در گذشته ما را تهدید کردند، اکنون تمایلی برای این کار ندارند و نمی‌توانند این کار را انجام دهند.
همگان باید به تعهدات خود در برجام پایبند باشند
از آنجا که کشور‌های اروپایی، تصمیم‌های ترامپ درباره توافق هسته‌ای را نمی‌پذیرند؛ اما شاید این کشورها، همزمان درخصوص فعالیت موشکی ایران، با واشنگتن همبستگی داشته باشند، به نظر شما، موضع ناتو و به طور مشخص کشور‌های اروپایی در قبال ایران، اعم از توافق هسته‌ای و فعالیت موشکی این کشور، موضعی یکپارچه است؟ آیا تهران در این مواضعِ تقریبا متناقض، راهی برای ایجاد اختلاف میان اعضای ناتو می‌یابد؟
امیر حاتمی: برجام، موفقیت جامعه بین المللی در رفع سوء تفاهمات از طریق مذاکره بود. ایران به همه تعهدات خود پایبند است و این توافق، توافقی جامع برای منافع ایران و همچنین طرف‌های دیگر است. به همین علت، همه باید از این منافع استفاده کنند. اجرا نکردن این توافق، به منزله ارسال پیامی برای جامعه بین الملل است مبنی بر این که نمی‌توان به توافق‌های بین المللی اعتماد داشت یا به آن‌ها تکیه کرد و این موضوع، خطر مهمی برای صلح و امنیت بین المللی است.
به همین علت، به طور جدی در کنفرانس هشدار دادم که همگان باید به تعهدات خود پایبند باشند، زیرا مسئولیت اجرا نشدن این توافق، بر گردن طرفی است که به آن پایبند نیست، حال بهانه یا توجیه آن، هر چیزی که می‌خواهد باشد. این توافق باید به طور قاطع اجرا شود. نه چیزی به آن اضافه، و نه چیزی از آن کم می‌کنیم.
هرگونه حضور دیگر کشورها داخل سوریه، باید بر اساس اجازه دولت سوریه باشد
با توجه به تناقض‌های موجود در سیاست‌های ترامپ، اگر نیرو‌های آمریکایی به مدت طولانی تری، و چه بسا برای همیشه در سوریه باقی بمانند، در این صورت، تهران در قبال حضور دائمی نظامیان آمریکایی در کشور متحد ایران، چه موضعی اتخاذ خواهد کرد؟
امیر حاتمی: هر گونه حضور دیگر کشورها داخل سوریه، باید بر اساس اجازه دولت سوریه باشد. در غیر این صورت، این کار به منزله نقض حاکمیت کشور سوریه است. همه کشورها باید بر این اساس رفتار کنند، زیرا هر گونه رفتاری مغایر این کار، پیامد‌ها و نتایج بدی به دنبال خواهد داشت.
اظهارات مقامات صهیونیست به هیچ وجه برای ایران اهمیتی ندارد
بر اساس برخی گزارش‌های تل آویو، تهران در سوریه پایگاه‌های نظامی دارد و در حملات اخیر به سوریه، این پایگاه‌های نظامی و انبار تسلیحات هدف حملات قرار گرفت. اکنون این سوال مطرح می‌شود که آیا ایران در سوریه، پایگاه‌های نظامی و کارخانه‌های تسلیحاتی دارد؟
امیر حاتمی: ایران، اسرائیل را رژیم اشغالگر می‌داند و آن را به رسمیت نمی‌شناسد. به همین علت، اظهارات مقامات آن به هیچ وجه برای ایران اهمیتی ندارد. اما این که یک طرف در سوریه نیرو‌هایی مستقر کند یا پایگاه‌هایی در این کشور داشته باشد، به تصمیم دولت سوریه و دیگر طرف، چه ایران یا غیر ایران باشد بستگی دارد و فقط این دو کشور هستند که تصمیم‌های لازم را اتخاذ می‌کنند و این موضوع به هیچ طرف دیگری ربطی ندارد.
پس از پایان جنگ در سوریه، آیا ایران در سوریه، به عنوان کشور متحد خود، حضور نظامی دائمی خواهد داشت؟
امیر حاتمی: همان طور که گفتم این موضوع به تصمیم دولت ایران و سوریه بستگی دارد. ما به تضمین امنیت سوریه و وعده‌های خود برای تضمین امنیت در منطقه، پایبند هستیم و همه تلاش خود را به کار می‌گیریم که امنیت ملت‌های منطقه حفظ شود.
