در دهه 60 جمعه اولین روز هفته بود! تا یک هفته جامعه متأثر از خطبه‌های نمازجمعه بود و اخبار حول اظهارات و بیانات ائمه جمعه می‌چرخید؛ اما تریبون‌های نمازجمعه سال‌هاست که از دوران اوج خود در دهه 60 فاصله گرفته و غیر از موارد انگشت‌شمار؛ شاهد یک‌روند ثابت و مواضع مشخص بودیم.
اخبار نمازجمعه محدود به دو خطبه عبادی و سیاسی بود و شاید در انتهای نمازجمعه خبر تجمعات و راهپیمایی‌ها نیز به خبر نمازجمعه پیوست می‌شد؛ اما مدتی است که دیگر جمعه روز پایانی هفته نیست! بلکه جمعه‌ها روز ابتدای هفته‌ای است که همه مردم در رسانه و خیابان و شبکه‌های اجتماعی از ائمه جمعه و رفتارهای مردمی‌شان صحبت می‌کنند. امروز ائمه جمعه نه به‌واسطه گفتار بلکه به‌واسطه رفتارشان خبرساز شدند و اخبار تنها بوی سیاست نمی‌دهد بلکه از جنس مردم است.
موج جدید همین چند ماه پیش از تبریز شروع شد. خرداد امسال سید محمدعلی آل هاشم از عقیدتی سیاسی ارتش به تبریز رفت و امام‌جمعه این شهر شد. امام‌جمعه‌ای که در چند ماه حضورش در تبریز توانست توجه مردم و رسانه‌ها را به خود جلب کند. «تصویر امام‌جمعه تبریز در مترو»؛ «آل هاشم پس از نمازجمعه با تاکسی به خانه رفت»؛ «حضور امام‌جمعه تبریز در ورزشگاه یادگار امام» و «تصویر نهار طلبگی امام‌جمعه تبریز در حوزه علمیه» این‌ها تیتر اخباری است که در چند ماه اخیر از آل هاشم منتشر شد و ناخواسته او را به پرچم‌دار یک جریان مردمی در نمازجمعه تبدیل کرد.
او حتی فضای مجازی را نیز رصد می‌کند و با نویسندگانی که در خصوص او مطلب انتقادی یا حتی حمایتی می‌نویسند تماس گرفته و از آنان تشکر می‌کند و یا حتی تبریزی‌هایی که افتخارآفرینی می‌کنند معمولاً با تماس و تبریک امام‌جمعه شهرشان روبرو می‌شوند؛ اما اوج اقدامات امام‌جمعه تبریز زمانی بود که نرده‌های میان مردم و مسئولین را برداشت و صفوف نمازجمعه تبریز را یکدست کرد. این اقدام در رسانه ملی هم انعکاس ویژه‌ای یافت و هفته بعد هم خبر رسید در چند شهر همچون کرمان و مشهد نیز چنین اقدامی رخ‌داده است. در اقدامی ارزشمند بسیاری از ائمه جمعه خود پیش‌قدم شده و دستور جمع‌آوری نرده‌های موجود در مصلا را صادر نمودند. نرده‌هایی که یک روز به‌واسطه ترورهای منافقین و برای حفظ جان مسئولین و ائمه جمعه نصب‌شده بود، بعد از سه دهه به نماد شکاف میان مردم و مسئولین تبدیل‌شده بود.
در مشهد نماینده ولی‌فقیه در استان و امام‌جمعه مشهد، در خطبه‌هایش از تصمیم برای برداشتن نرده‌های میان صفوف مردم در نماز جمعه مشهد خبر داد. آیت‌الله «سید احمد علم الهدی» در بخشی از خطبه‌هایش دراین‌باره گفت:«اوایلی که امام‌جمعه مشهد شدم تقاضا کردم نرده‌های میان مسئولان و مردم در نماز جمعه برداشته شود و مجدد از مسئولان امنیتی استان درخواست دارم این مسئله را بررسی کنند و در صورت مصلحت این موانع میان مردم و مسئولان در صف نماز جمعه مشهد برداشته شود.» حکایت، در استان گلستان هم این‌چنین بود.
آیت‌الله «سید کاظم نور مفیدی» نماینده ولی‌فقیه در استان گلستان و امام‌جمعه گرگان خواستار اجرای این تصمیم شده بود که در نماز جمعه گرگان اجرایی شد. این نرده‌ها مانعی برای حضور مردم در صف‌های جلویی بود و همچنین صف مسئولان را از مردم جدا می‌کرد و اغلب مسئولان در نماز جمعه با ورود به قسمت جلویی نرده‌ها، نوعی بی‌اعتنایی به مردم می‌کردند که با این اقدام تحسین‌برانگیز امام‌جمعه گرگان، مسئولان در کنار مردم خواهند بود.
از کرمان هم خبر رسید که به دستور استاندار کرمان نرده‌های بین مردم و مسئولان در نمازجمعه کرمان برداشته می‌شود.» اخبار غیررسمی از شهر قم هم حکایت از آن داشت که آیت‌الله «ابراهیم امینی» امام‌جمعه قم در مراسم نمازجمعه این شهر حاضر نشد در جایگاه ویژه و صف اول نماز جمعه قم که در حصار نرده‌هاست حاضر شود. به‌این‌ترتیب، موج برداشتن نرده‌های میان مردم و مسئولان در صف‌های نماز جمعه که از تبریز آغاز شده بود، فراگیر شد تا شاهد استقبال از این حرکت در شبکه‌های اجتماعی و افکار عمومی باشیم.
البته این نحوه انعکاس سبب شد که برخی تصور کنند که صرفاً نرده‌ها به تقلید از تبریز حذف‌شده است اما واقعیت این است که این موج فراتر از یک تقلید ساده است و هرروز رسانه‌ها شاهد یک نوآوری منحصربه‌فرد و البته مردمی از سوی ائمه جمعه هستند.
همین آبان ماه سال 96 بود که آیین معارفه امام‌جمعه جدید بهاباد برگزار شد و حجت‌الاسلام علی‌اکبر ابراهیمی بشکانی به‌عنوان امام‌جمعه جدید این شهرستان معرفی شد. حال تصویری در رسانه‌ها منتشرشده که امام‌جمعه را در لباسی متفاوت به تصویر کشیده است. حجت‌الاسلام علی‌اکبر ابراهیمی بشکانی در لباس کار و پای سفره کارگران نشسته است. تصویری ساده و دل‌نشین که خستگی همه مسئولین غیرمردمی و اشرافی را از تن به در می‌کند. یا مثلاً امام‌جمعه جوان شهر فرادنبه چهارمحال بختیاری در قامت یک ورزشکار بسکتبالیست ظاهرشده است. حجت‌الاسلام صفرعلی علیخانی امام‌جمعه شهر فرادنبه عضو تیم بسکتبال این شهر است و حتی در رقابت‌های جام دهه فجر برای این تیم به میدان رفته است.
تنوع این رفتارها حکایت از آن دارد که این رفتارها نه یک تقلید بلکه یک مشی جدیدی است که به مدد موج تبریز بیشتر از قبل موردتوجه رسانه‌ها قرارگرفته است. رفتاری که یک روز از تبریز و کرمان بروز پیدا می‌کند. یک روز در کرج و اهواز نمایان می‌شود و یک روز هم شهرهای کوچکی همچون فرادنبه و بهاباد را به صدر رسانه‌ها می‌کشاند.
اما بدون شک پدیده روز گذشته نمازجمعه؛ حجت‌الاسلام حاجتی امام‌جمعه موقت شهر اهواز بوده است. در نماز جمعه این هفته کارگران زحمتکش گروه ملی صنعتی فولاد اهواز که از نا عدالتی به ستوه آمده بودند پس از 4 روز اعتراض درب استانداری و عدم توجه رضایت‌بخش مسئولان ذی‌ربط با حضور در نماز جمعه از حق گرفته نشده‌شان گفتند و خواستار استیفای حقوقشان شدند. شاید خیلی‌های تصور می‌کردند این اقدام می‌تواند خوراک رسانه‌ای خوبی برای بیگانگان باشد اما رفتار متفاوت امام‌جمعه نه‌تنها آبی بر آتش نارضایتی کارگران مظلوم بود بلکه تریبون نمازجمعه را به تریبونی برای دفاع از مردم ارتقا داد.
کارگران گروه ملی صنعتی فولاد اهواز در شرایطی که روزهای پایانی سال در حال فرارسیدن است هنوز حقوق ماهه‌ای آذر، دی و بهمن را دریافت نکرده‌اند و علاوه بر آن کارفرما با عدم واریز حق بیمه آنان به صندوق سازمان تأمین اجتماعی که موجب عدم تمدید دفترچه‌های درمانی‌شان شده است شرایط مصیبت باری را برای هزاران کارگر این مجتمع بزرگ صنعتی و خانواده‌هایشان به وجود آورده. این کارگران پس از 4 روز اعتراض مقابل استانداری خوزستان و عدم پاسخگویی مسئولین با حضور در نماز جمعه خواستار استیفای حقوقشان شدند. قبل از نمازجمعه تعدادی از کارگران با حجت‌الاسلام حاجتی امام‌جمعه موقت اهواز دیدار کرده و مشکلات و دغدغه‌هایشان را مطرح نمودند.
در اواسط خطبه دوم، یکی از کارگران که در صفوف ابتدایی هم نشسته بود، با صدای بلند نکاتی را در خصوص مشکلاتشان مطرح کرد که عملاً باعث توقف خطبه‌های نمازجمعه شد، یکی از کارکنان ستاد نمازجمعه به سمت وی رفت تا او را دعوت به آرامش کند اما خطیب جمعه از او خواست به آن کارگر فرصت بدهد تا با آرامش مطالبش را مطرح کند.
در ادامه کارگران با سردادن شعارهایی، اعتراض خود را نسبت به مشکلات به وجود آمده ابراز کردند که حجت‌الاسلام حاجتی هم از مردم خواست با کارگران هم‌زبان شوند و همه جمعیت مصلا شعار کارگران را تکرار کردند...
امام‌جمعه موقت اهواز ضمن همدردی با کارگران از دولت و مسئولان مربوطه خواست هرچه سریع‌تر نسبت به رفع مشکل این کارگران اقدامات لازم را انجام دهند و گفت ما بسیار خوشحالیم که برادرانمان برای عرض مشکل و رساندن صدای اعتراضشان به نمازجمعه آمده‌اند، نمازجمعه متعلق به این مردم و محل اصلی طرح مشکلات مردم است.
حجت‌الاسلام حاجتی با اشاره به حضور کارگران و کارکنان شرکت گروه ملی فولاد در نماز جمعه، خطاب به مسئولان دولتی و قضایی و نمایندگان مجلس، افزود: مشکلات را باید خودمان باتدبیر حل کنیم تا به تعبیر رهبر انقلاب، تبدیل به زخمی نشود که مگس بر روی آن بنشیند.
هرچند که این اقدامات تلاش‌هایی فردی و شخصی از سوی ائمه جمعه است تا مردم در میانه مشکلات معیشتی و نارضایتی‌های اجتماعی و تبعیض و بی‌توجهی مسئولین یک پناهگاه داشته باشند و دلشان به تریبون‌های نمازجمعه گرم شود؛ اما تغییر رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه و حضور حجت‌الاسلام علی‌اکبری این نوید را می‌دهد که این موج تبدیل به یک‌رویه همگانی شود و تریبون‌های نمازجمعه پیشگام بازگشت مسئولین به میان مردم شود.
