توافق هستهای ایران که سال گذشته با مشارکت آمریکا، انگلیس، آلمان، فرانسه، روسیه و چین محقق شد، یکی از دستاوردهای مهم «باراک اوباما،» رئیسجمهور آمریکا به حساب میآید.
قدرتهای غربی براساس این توافق موظف به لغو تحریمهای اقتصادی تهران شدند. از آنجاییکه ایران دارای جمعیت جوان و ذخایر غنی نفت و گاز است، اروپاییها برای برقراری روابط تجاری با این کشور ثروتمند مشتاق هستند.
با اینکه دونالد ترامپ جزئیات برنامه خود در خصوص توافق هستهای ایران را اعلام نکرده، سه سناریو در این رابطه قابل پیشبینی است:
1.آمریکا از توافق هستهای ایران کنار میکشد
مقامات ایران از دونالد ترامپ خواستهاند به تعهدات «باراک اوباما،» رئیسجمهور آمریکا، احترام بگذارد. «حسن روحانی،» رئیسجمهور ایران، پیش ازاین گفته بود یکی از کشورهای دخیل در امضای توافق هستهای نمیتواند به تنهایی آن را تغییر دهد.
کارشناسان بر این باورند که آمریکا میتواند توافق هستهای را کنار بگذارد؛ اما یک اقدام یک طرفه میتواند شکاف بزرگی میان آمریکا و اروپا، روسیه و چین ایجاد کند.
یکی از اعضای شرکت حقوقی «کلاید اند کو» در لندن میگوید: «دولت ترامپ دستکم از لحاظ نظری میتواند مشارکت آمریکا در توافق هستهای را باطل کند. البته این کار عواقب بدی را برای پنج کشور دیگر- مخصوصاً اتحادیه اروپا- در پی خواهد داشت.»
2.ترامپ مردم را بلاتکلیف رها میکند
با اینکه شرکتهای اروپایی به دنبال فرصتهای اقتصادی در ایران هستند؛ شرکتهای آمریکایی در خصوص تجارت با ایران متفاوت عمل میکنند. آمریکا هنوز هم تحریمهایی را برای جلوگیری از تجارت شرکتهای این کشور با ایران پابرجا گذاشته است. به نظر میرسد لغو این تحریمها به زودی میسر نیست. وعدههای انتخاباتی ترامپ بر ابهام و بلاتکلیفی شرکتهایی که به دنبال تجارت با ایران هستند افزوده است.
3.کنگره بار دیگر به این موضوع ورود میکند
جمهوریخواهان کنگره آمریکا به شدت با توافق هستهای ایران مخالف هستند. «پال رایان،» رئیس مجلس نمایندگان آمریکا درخواست کرده تا «هر کاری» برای جلوگیری از دستیابی ایران به «سلاح هستهای» انجام شود.
به گفته کارشناسان، جمهوریخواهان که در حال حاضر اکثریت سنا را به دست آوردهاند میتوانند با معرفی اقدامات نظارتی جدید یا اعمال تحریمهای جدید از ارزش توافق مذکور بکاهند. یکی از این کارشناسان در این خصوص گفت: «اگر ترامپ قصد وتوی این اقدامات را نداشته باشد خطر بزرگی توافق هستهای ایران را تهدید میکند.»