ماجرا از اوایل خردادماه آغاز شد؛ زمانی که سایت‌های خبری به نقل از سردار حسین دهقان وزیر دفاع، اعلام کردند: "سردار احمد متوسلیان و ۳ دیپلمات دیگر ایرانی زنده و در اسارات رژیم صهیونیستی هستند". محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس نیز همان زمان طی پستی در صفحه اینستاگرامش وعده داد به زودی خبرهای خوشی از این سردار شجاع و دلیر خواهد رسید.
خبری که رسانه‌ها اوایل خردادماه پیرامون احتمال زنده ماندن احمد متوسلیان منتشر کردند، ماجرای 34 سال پیش را که از سوی محافل سیاسی و رسانه‌ای، زنگار فراموشی گرفته بود، تداعی کرد و مردم ایران بویژه یادگاران سلحشور دوران دفاع مقدس را به تجدید دیدار با فرمانده و همرزمشان امیدوار گرداند.
اعزام به لبنان پس از عملیات بیت‌المقدس
هنوز چند روزی از عملیات غرورآفرین بیت‌المقدس و آزادسازی خونین شهر در 3 خرداد 1361 نگذشته بود، که حاج احمد متوسلیان فرمانده سلحشور تیپ27 محمد رسول الله با تصویب شورای عالی دفاع عازم لبنان می‌شود تا به یاری برادران لبنانی در جنگ با رژیم صهیونیستی بپردازد.
آنطور که محسن رضایی در مهرماه سال 1393 در جریان یک برنامه تلویزیونی به نام "سطرهای ناخوانده" گفته است، یکی از دلایل تصمیم گیری برای اعزام نیرو به لبنان، جلوگیری از تبلیغات مسموم اعراب و دروغ پراکنی آنها مبنی بر همکاری ایران با اسرائیل بود؛ چرا که رزمندگان اسلام در جریان نبرد با متجاوزان بعثی، قصد ورود به خاک عراق را داشتند و همان زمان نیز صهیونیست ها در تدارک حمله به لبنان بودند؛ بنابراین نگرانی وجود داشت که اعراب به دروغ القاء کنند که ایران و اسرائیل در حمله به اعراب دارای نقطه نظر مشترکند.
البته یکی دیگر از دلایل اعزام نیرو از ایران به لبنان در آن مقطع زمانی به ایدئولوژی نظام جمهوری اسلامی مبنی بر حمایت از مظلومان و دفاع از سرزمین های اسلامی در برابر تجاوزگری های رژیم نامشروع و غاصب صهیونیستی بازمی گشت.
محسن رضایی فرمانده اسبق سپاه پاسداران در این رابطه می‌گوید: "قبل از اینکه ما به خاک عراق ورود کنیم، اسرائیل به جنوب لبنان حمله کرد. ما فرصت پیدا کردیم که یک تیپ خود را به آنجا(لبنان) بفرستیم که اول وضعمان را نسبت به اسرائیل مشخص کنیم، ثانیا از یک کشور اسلامی دفاع کنیم و در آینده هم از این فرصت به عنوان جای پایی برای جمهوری اسلامی بهره ببریم؛ لذا نیرو به آنجا فرستادیم تا جلوی این جوسازی را بگیریم و موضعمان را نسبت به اقدامات اسرائیل نشان دهیم".
بنابراین احمد متوسلیان که یکی از برجسته ترین و کارآمدترین نیروهای سپاه پاسداران بود و قدرت فرماندهی و رشادت‌هایش را در مریوان و پاوه و آزادسازی خرمشهر ثابت کرده بود، در راس فرماندهی تیپ محمد رسول الله، با اشتیاق فراوان عازم لبنان شد.
امام(ره) تکلیف همه را روشن کرد
پس از مطرح شدن مباحثی در شورایعالی دفاع در رابطه با نحوه ورود و فعالیت نیروهای ایرانی در لبنان و مذاکراتی که در این زمینه با حافظ اسد رئیس جمهور وقت سوریه صورت گرفت و همچنین اخباری که از عدم آمادگی نیروهای سوری در همکاری و معاضدت با نیروهای ایرانی به حضرت امام خمینی رسید، سرانجام ایشان با جمله‌ای که در این رابطه بیان فرمودند، تکلیف همگان را روشن کردند؛ حضرت امام (ره) فرمودند: "راه قدس از کربلا می گذرد"؛بدین معنا که اگر فردی می‌خواهد با رژیم صهیونیستی بجنگد،لازمه اش پیروزی در نبرد با رژیم بعثی صدام است.
سرانجام احمد متوسلیان در 14 تیرماه سال 61 در حالیکه در لبنان مشغول رایزنی و انجام امور باقیمانده بود در مسیر سفارت ایران در بیروت در یک پست بازرسی توسط شبه نظامیان فالانژ ربوده شد؛ در جریان این ربایش، احمد متوسلیان تنها نبود، بلکه سه فرد دیگر به نام‌های "سید محسن موسوی" کاردار سفارت ایران در لبنان، تقی رستگار مقدم از کارمندان سفارت ایران در لبنان و کاظم اخوان عکاس خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز همراه او بودند.
فالانژها عامل ربایش دیپلمات‌های ایرانی
سمیر جعجع فرمانده وقت فالانژهای لبنانی که این روزها به عنوان یک سیاستمدار نزدیک به سعودی‌ها و غربی‌ها در لبنان شناخته می‌شود، حدود 8 سال پیش طی مصاحبه‌ای اعلام کرد:«دیپلمات‌های ایرانی در ایست البرباره ربوده شدند و این افراد بعدا در مکانی که از آن اطلاعی ندارم، کشته شده‌اند».
ادعای سمیر جعجع مبنی بر کشته شدن دیپلمات های ایرانی و اظهار بی اطلاعی او از مکان این واقعه در حالی است که، سید حسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان و بسیاری از شخصیت‌های لبنانی، سمیر جعجع و فالانژها را مسئول ربایش دیپلمات‌های ایرانی دانسته و خواستار روشن‌شدن این موضوع شده‌اند.
سید حسن نصرالله در رابطه با 4 دیپلمات ایرانی گفته است: "نشانه هایی وجود دارد که دیپلمات‌های ایرانی در زندان های رژیم صهیونیستی بسر می‌‌برند. اسرائیل در گزارش خود ادعا می‌کند که چهار دیپلمات ایرانی توسط فالانژها ربوده شده و به دست این نیروها کشته شدند و اجساد آنان دفن شده است. اسرائیل دشمن ما است و ما نمی توانیم به گزارش های آن اعتماد کنیم. همانطور که اسرائیلی‌‌ها در گذشته هم حضور بعضی اسیران در زندان های خود را تکذیب می‌کردند، اما مشخص شد که این اسیران در زندان های این رژیم بوده اند".
همچنین شهید غضنفر رکن آبادی سفیر پیشین کشورمان در لبنان در 13 تیرماه 1392 در مراسم سی و یکمین سالگرد ربایش چهار دیپلمات کشورمان که در محل سندیکای روزنامه نگاران لبنان برگزار شد، اعلام کرد: " "چهار دیپلمات ربوده شده ایرانی زنده و در زندان های رژیم صهیونیستی هستند".
نظر رهبر انقلاب پیرامون سرنوشت حاج احمد
علاوه بر اینها، اخیرا هفته نامه خط حزب الله در سی و نهمین شماره خود بیانات منتشر نشده رهبر انقلاب درباره‌ی حاج احمد متوسلیان در آذرماه 1375 در دیدار جمعی از خانواده شهدای سپاه پاسداران را منتشر کرده است؛ رهبر انقلاب در این رابطه فرمودند: «ما منتظریم که آقای حاج احمد متوسّلیان ان‌شاءا... بیاید؛ نگویید شهید، ما که خبر نداریم از شهادت ایشان. خداوند ان‌شاءا... که فرزند شما را - هرجا که هست، هرجور که هست - مشمول لطف و فضل خودش قرار بدهد. ما کـه آرزو میکنیم ان‌شاءا... خداوند این جوان مؤمن و صالح را برگرداند».
فاصله تا آزادی حاج احمد دو قدم هم نبود!
"فاصله تا آزادی حاج احمد دو قدم هم نبود و خیلی راحت می‌شد برادرم را از نیروهای اسرائیلی پس گرفت، اما نمی‌دانم چه سیاستی اعمال شد که الان اسارت ایشان ۳۴ سال است ادامه دارد. " این بخشی از مصاحبه امیر متوسلیان برادر حاج احمد متوسلیان است.
وی در ادامه همچنین گفت: "در آن دوران شهید «عماد مغنیه» پیشنهاد می‌دهد فردی را دارم که اگر بخواهید می‌توانید او را با حاج احمد مبادله کنید، برای همین بنزی را که «حافظ اسد» به حاج احمد داده بود تا بتواند در مقرهای نظامی تردد کند به شهید «عماد مغنیه» می‌دهند. او با آن بنز، یک نیروی آمریکایی که از مستشاران آنها بود و به زبان عربی و انگلیسی مسلط بود را با خود می‌آورد و او را در همان «پادگان زبدانی» نگهداری می‌کنند تا با حاج احمد مبادله کنند اما این موضوع را با تهران در میان می‌گذارند."
وی در ادامه این مصاحبه با اشاره به نظر تهران درباره این تبادل اظهار کرد: "گویا از تهران گفته می‌شود که اقدامی انجام ندهید و به تهران بازگردید.بعد از آن بابت آن فرد آمریکایی، حزب‌الله حدود ۲۵ نفر از اسرای خود را آزاد می‌کند و حاج احمد همان جا ماند. فاصله تا آزادی حاج احمد حتی دو قدم هم نبود و خیلی راحت می شد برادرم را از نیروهای اسرائیلی پس گرفت اما نمی دانم چه سیاستی اعمال شد که الان اسارت ایشان ۳۴ است ادامه دارد."
آیا تهران مخالف تبادل فرمانده ارشد سپاه با اسرای صهیونیست بود؟
اسماعیل کوثری رئیس کمیته دفاعی مجلس نهم در گفتگو با خبرنگار گروه سیاسی خبرگزاری میزان درباره پیگیری آخرین وضعیت حاج احمد متوسلیان و صحبت‌های منتشر شده از برادر وی که تاکید کرده است "شهید عماد مغنیه در مقطعی خواهان مبادله حاج احمد متوسلیان در ازای یک نیروی آمریکایی بوده است اما این موضوع با موافقت تهران روبرو نشده است" اظهار کرد: پس از اسارت حاج احمد متوسلیان موارد متعددی از سوی مقامات لبنانی و فلسطینی به منظور مبادله وی با اسرای اسرائیلی مطرح شده که بدون شک پیشنهاد شهید عماد مغنیه نیز می تواند یکی از آنها باشد.
وی افزود: باید از مسئولین مربوط به این حوزه که در آن مقطع سکان دار بوده اند سوال پرسید که چرا بستر و زمینه مبادله حاج احمد متوسلیان و سه همراهش با اسرای اسرائیلی در آن دوره فراهم نشد.
رئیس کمیته دفاعی مجلس نهم با اشاره به اینکه برخی منابع حکایت از زنده بودن حاج احمد متوسلیان دارد اظهار کرد: بنده بر اساس روحیاتی که از حاج احمد متوسلیان می شناسم اعتقاد دارم وی در همان مقطع شهید شده است ولی برای اطمینان بیشتر، رژیم صهیونیستی باید پیکر وی را به ما تحویل دهد.
کوثری تاکید کرد: ما از رژیم غاصب صهیونیستی به دلیل عدم تعیین تکلیف 4 اسیر ایرانی و پایبندی به حقوق بین المللی طلبکاریم هر چند این موضوع امری بی فایده است و دولتمردان این رژیم غاصب برخلاف موازین بین المللی عمل می کنند.
وی خاطر نشان کرد: سرنوشت حاج احمد متوسلیان و اینکه آیا وی زنده است باید هر چه زودتر معلوم شود تا ما بتوانیم از وضعیت این فرمانده برجسته دفاع مقدس اطلاع پیدا کنیم.
اما ماجرای ربایش احمد متوسلیان این روزها با توجه به روی پرده بودن فیلمی تحسین‌برانگیز با عنوان "ایستاده در غبار" که محتوایی مبتنی بر زندگی شخصی و جهادی این فرمانده شجاع دارد به شکل وسیع در جامعه مطرح شده است و بسیاری از افراد جامعه حتی آن‌هایی که چندان تناسب و سنخیتی با فرهنگ جهاد و شهادت ندارند، پیگیر ماجرای حاج احمد هستند؛ در یکی از برنامه های "ماه عسل"(ویژه برنامه شبکه سه) نیز به طور ویژه به این موضوع پرداخته شده بود.
آنها زنده‌اند
رائد موسوی فرزند محسن موسوی دیپلمات ربوده شده کشورمان در ماجرای 14 تیر 1361، در این برنامه تلویزیونی گفت: کسی که دستور دستگیری این 4 نفر را می دهد گفت تا جایی که من اطلاع دارم آنها در زندانی نگهداری می شدند و از آنجا به اسرائیل فرستاده شدند. روی در و دیوار زندان دست نوشته هایی وجود دارد. ما به زندان رفتیم و روی دیوار عبارت یا زهرا و تاریخ های فارسی نوشته شده بود، باید بررسی های بیشتری صورت بگیرد. من معتقدم که آنها زنده اند و در زندان های اسرائیل اسیر هستند.
وی افزود: موقع درگیری احتمال دارد یکی از آنها تیر خورده باشد و این یکی از بحث هایی است که وقتی یک نفر آسیب دیده معذور بودند از اینکه سه نفر را آزاد کنند.
همچنین در این برنامه محمد علی مهتدی گفت: از راه های رسمی و ریاست جمهوری لبنان اطلاعاتی به دست آوردیم اما از آنجا که این مسئله در سطح ملی و مشارکت همه نهادها انجام نشده به نتیجه قاطعی نرسیدیدم. گزارش های مختلفی مبنی بر زنده بودن آنها و یا شهید شدن آنها داشتیم. گزارشی هم داشتیم که آنها را کنار دریا تحویل ناو اسرائیل دادند. احمد حبیب الله که رئیس کمیته دفاع از زندانیان بود از داخل اسرائیل اطلاع داد که آنها در زندان اسرائیل هستند و این مهم ترین مدرک ما است.
در خاتمه این برنامه عسگری هم رزم حاج احمد در مریوان گفت: قبای اسارت برای تن حاج احمد متوسلیان دوخته نشده و 34 سال اسیر بشو نیست.
با توجه به اینکه طی چند ماه اخیر روند پیگیری وضعیت حاج احمد متوسلیان و سه همراهش از سوی دستگاه های امنیتی کشورمان جدیت پیدا کرده است.بدین منظور مصاحبه ای تفصیلی را با محمد جواد کریمی قدوسی که یکی از افرادی است که به شدت پیگیر وضعیت حاج احمد متوسلیان است انجام داده ایم.
مشروح مصاحبه با کریمی قدوسی به شرح زیر است:
شما به عنوان یکی از کسانی که پرونده حاج احمد متوسلیان و همراهانش را پیگیری می کنید آیا اسنادی دال بر زنده بودن آنها در اختیار دارید؟
کریمی قدوسی: در طول زمانی که از مفقودی و گروگانگیری متوسلیان و همراهانش در جنوب لبنان گذشته است تاکنون مدارک و اسنادی در اختیار جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است دال بر زنده بودن حاج احمد متوسلیان و همراهانش است.
تا به امروز هیچ گونه مدارک و اسنادی مبنی بر شهادت حاج احمد متوسلیان و سه همراهش توسط رژیم صهیونیستی به جمهوری اسلامی ایران ارائه نشده است از این رو با توجه به این شرایط می توان به طور قاطع گفت حاج احمد متوسلیان در حال حاضر زنده است.
مقامات جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر هیچ گونه اسنادی را درباره شهادت متوسلیان و همراهانشان در اختیار ندارند.
دلایل افزایش پیگیری های جمهوری اسلامی ایران و مسئولین کشورمان در ماه های اخیر پیرامون وضعیت حاج احمد متوسلیان را چگونه ارزیابی می کنید؟
کریمی قدوسی: با توجه به اینکه اسناد و مدارک تایید می کند که حاج احمد متوسلیان زنده است در چنین شرایطی جمهوری اسلامی ایران تمام تلاشش را کرده، می کند و خواهد کرد که موضوع دیپلمات های ربوده شده را از طریق کانال لبنان پیگیری کند و به سرانجام به رساند.
برای مقامات کشورمان محرز شده است که حاج احمد متوسلیان و همراهانش زنده هستند از این رو تلاش و پیگیری های خود را برای بازگشت آنها به کشور افزایش داده اند تا انشاالله در این راستا خبرهای خوشی را دریافت کنند.
آیا روند پیگیری فعالیت های مربوط به بازگشت حاج احمد متوسلیان به کشور در مقطعی متوقف شده است، جنابعالی از این موضوع اطلاع دارید؟
کریمی قدوسی: بنابراطلاعات بنده از زمان گروگانگیری این عزیزان تا به امروز هیچ گونه فعالیتی درباره پیگیری آنها متوقف نشده است و تیم های تخصصی که از همان روز اول مامور پیگیری بودند این قضیه را به جدیت پیگیری می کنند.
البته ممکن است تغییراتی در تیم پیگیری این موضوع ایجاد شده باشد اما این ماموریت از سوی دستگاه های امنیتی و اطلاعاتی کشورمان هیچ گاه رها نشده و نخواهد شد.
جمهوری اسلامی ایران براساس منافع و مواضعی که دارد هیچ گاه اتباع خودش به دست فراموشی نخواهد سپرد بنابراین این اصل برای جمهوری اسلامی ایران و مسئولین نهادهای امنیتی ما وجود دارد که تا آخرین دقیقه در راستای پیگیری موضوعات و ماموریت های خود وارد عمل شوند که این موضوع در قضیه حاج احمد متوسلیان و همراهانش نیز حاکم است.
طرح چه موضوعی سبب تشدید پیگیری ایران پیرامون وضعیت حاج احمد متوسلیان شده است؟
کریمی قدوسی: اقداماتی که اخیرا رخ داده سبب شده است که فعالیت های مربوط به حاج احمد متوسلیان و همراهانش تقویت شود و پیغام های از طرف دشمن های جمهوری اسلامی با واسطه های مختلف در این رابطه ارسال شود از این رو اینگونه مسائل سبب شد تا ایران طی چند ماه اخیر با سرعت و دقت بیشتری این موضوع را پیگیری کند.
البته باید به این موضوع نیز اشاره کنم که گروگانگیری افراد موثر در شهر حلب توسط حزب الله که از عناصر برجسته اروپایی، آمریکایی و کشورهای غربی هستند سبب شده تا آنها تلاش هایی را برای آزادی گروگان های خود انجام دهند که این موضوع صددرصد در روند آزادی حاج احمد متوسلیان و همراهانش نیز تاثیر گذار است.
کشورهای غربی تلاش هایی را صورت داده اند که از قدرت و نفوذ حزب الله برای آزادی این گروگان ها استفاده کنند از این رو آمادگی خود را به نحوی برای معامله گروگان ها اعلام کردند که منظور آنها از مبادله این گروگان ها بدون شک حاج احمد متوسلیان و همراهانش است که ما امیدواریم این موضوع تحقق پیدا کند.
آیا سابقه داشته است که توافقی میان ایران و کشورهای غربی برای مبادله حاج احمد متوسلیان و همراهانش صورت بگیرد؟
کریمی قدوسی: در گذشته یک بار در دولت آقای هاشمی تا مرز آزادی حاج احمد متوسلیان و همراهانش پیش رفتیم اما متاسفانه این موضوع عملیاتی نشد.
در آن مقطع 4 آمریکایی در دست نیروی های حزب الله اسیر بودند از این رو آقای حافظ اسد در آن مقطع میانجی گری کرد که اینها آزاد شوند و در مقابل طرف غربی نیز تعهد بدهد که 4 دیپلمات ما را آزاد کند که این موضوع متاسفانه عینیت پیدا نکرد.
بنده بر این باورم تعهد غربی ها در آن مقطع برای مبادله اسرای آمریکایی با دیپلمات های ایرانی حکایت از زنده بودن آنها دارد و نباید به راحتی از آن گذر کرد.
با توجه به این گونه اطلاعاتی در اختیار جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است و اخباری که جدیدا از زنده بودن حاج احمد متوسلیان و همراهانش در اختیار نیروهای امنیتی و اطلاعاتی ما قرار گرفته است فعالیت ها تشدید شده اند و ما امیدواریم که به نتیجه برسد.
آیا بر این باور هستید که برخی در داخل کشور مخالف بازگشت حاج احمد متوسلیان هستند؟
کریمی قدوسی: اینکه در جمهوری اسلامی ایران کسی معتقد باشد حاج احمد متوسلیان و همراهانش نباید به خاک کشور بازگردانده باشند درست نیست و بنده فکر نمی کنم افرادی با این ماهیت در نظام جمهوری اسلامی ایران حضور داشته باشند.
بدون شک اگر هم طیف خاصی در داخل کشور مخالف بازگشت حاج احمد متوسلیان و همراهانش باشند به طور حتم بویی از انسانیت و معرفت در آنها وجود ندارد زیرا همه ملت و به خصوص همرزمان و خانواده حاج احمد متوسلیان و همراهانش منتظر بازگشت وی هستند.
نظر جنابعالی درباره صحبت های اخیر سردار عزیزی جعفری فرمانده سپاه پاسداران پیرامون اینکه حاج احمد متوسلیان از بنیانگذاران حزب الله محسوب می شود چیست؟
کریمی قدوسی: همانطور که سردار جعفری گفته اند و تاکید داشته اند سردار متوسلیان به عنوان یک دیپلمات به همراه دوستانش در عرصه کارزار سخت مردم لبنان با دشمنانشان برای کمک و کار مستشاری به آن کشور رفتند و نقش پررنگی را در مقطع ایفا کردند از این رو حاج احمد متوسلیان حق بزرگی بر گردن حزب الله دارد.
ایفای نقش حاج احمد متوسلیان در لبنان آنقدر پررنگ و پر اهمیت بوده که سید حسن نصرالله دبیر کل حزب الله صراحتا اعلام می کند که بنده شخصا موضوع پرونده آزادی متوسلیان و همراهانش پیگیری می کند و خودم هدایت گر این قضیه هستم.
موضوع حمایت سید حسن نصرالله از متوسلیان و اینکه وی پیگیر وضعیت وی و همراهانش است به خوبی اهمیت این قضیه را اثبات می کند و تایید می کند که این دیپلمات ها زنده هستند.
علی رغم موجود مدارک و اسناد پیرامون زنده بوده حاج احمد متوسلیان و همراهانش جنابعالی چه موارد دیگری را به عنوان دلیل زنده بودن این افراد می دانید؟
کریمی قدوسی: بنده باید صراحتا بگویم که این دیپلمات ها شخصیت های برجسته ای محسوب می شدند از این رو طبق حقوق و روابط بین الملل هیچ دولتی و رژیمی با در اختیار داشتن این افراد فکر کشتن آنها به ذهنش خطور نمی کند.
اگر چنین افرادی در اختیار و دسترس کشور باشد هیچ وقت آنها به کشتنشان در مخفیگاه ها فکر نمی کند چون مردن این شخصیت های برجسته و دارای اهمیت هیچ فایده ای برای آنها ندارد از این رو تحلیل بنده این است که اسرائیل تمام سعی و همت خود را به کار گرفته تا حاج احمد متوسلیان و همراهانش را زنده نگه دارد و از این موضوع به عنوان امتیاز استفاده کند.
بنده امیدوارم تمامی اقدامات لازم در راستای پیگیری وضعیت حاج احمد متوسلیان و همراهانش در شرایط فعلی که با جدیت بیشتری صورت گرفته ادامه پیدا کند و ما شاهد آزادی آنها و بازگشتشان به کشور باشیم.
