در روز 29 فروردین که روز ارتش بود شاهد رونمایی بخشی از موشکهای اس -300 بودیم که اخیرا توسط روسیه به ایران تحویل داده شده است.قرارداد خرید سامانه دفاع هوایی اس - 300 را شاید بتوان یکی از طولانی‌ترین قراردادهای دفاعی در تاریخ معاصر دانست که از زمان عقد قرارداد تا تحویل اولین محموله، نزدیک به 9 سال به طول انجامید. اگرچه در سال 2007 میلادی قرارداد اولیه بین ایران و روسیه به ارزش 800 میلیون دلار برای 5 سامانه به امضاء رسید اما چند سال بعد و در شهریور 1389 روسیه اعلام کرده که به‌دلیل تحریم‌های شورای امنیت ضد ایران از تحویل سامانه اس - 300 به ایران خودداری خواهد کرد.
این مسأله با واکنش قانونی و حقوقی ایران مواجه شده و ایران با شکایت از روسیه در دادگاه‌های بین‌المللی، این کشور را به پرداخت غرامتی به ارزش 4 میلیارد دلار محکوم کرد.
در فروردین 1394 بنا به دستور ولادیمیر پوتین رییس جمهور روسیه، ممنوعیت تحویل سامانه اس - 300 به ایران لغو شد. چندین مرحله ملاقات بین طرف‌های ایرانی و روسی برای امضاء قرارداد جدیدی در رابطه با سامانه اس - 300 برگزار و قرارداد جدیدی در نهایت بین دو طرف امضاء شد.
در نهایت و در روز 23 فروردین سال جاری، رسما اعلام شد که بخش‌هایی از این سامانه وارد کشور شده و سخنگوی وزارت خارجه نیز اجرای بخش اول این قرارداد بین روسیه و ایران را تأیید کرد. اما روز 29 فروردین و در جریان رژه روز ارتش جمهوری اسلامی ایران در جوار مرقد امام خمینی(ره)، بخش‌های مهمی از این سامانه مدرن دفاعی هوایی (غیر از بخش‌های مربوط به موشکهای این سامانه) برای اولین‌بار به‌صورت رسمی به نمایش درآمد تا مشخص شود بالاخره این تجهیزات در اختیار نیروهای مسلح کشورمان قرار گرفته و در ارتقاء توان دفاعی کشورمان نقش ویژه‌ای ایفا خواهد کرد.
سامانه پدافندی اس - 300 یکی از پیچیده‌ترین سامانه‌های ضدموشکی در جهان محسوب می‌شود. این سامانه در قالب یک سیستم راداری بسیار پیشرفته قادر به ردیابی همزمان 100 هدف در آسمان است و همزمان می‌تواند موشکهای کروز، بالستیک، هواپیماهای با سرنشین و بدون سرنشین را هدف قرار دهد.اس - 300 یک سیستم پدافند زمین به هو ا است که همواره برای آمریکا و متحدانش دردسر بزرگ بوده است. این سامانه شامل یک پرتابگر موشک سیار است که هر 3 تا 5 ثانیه قادر به پرتاب یک موشک است. این موشک می‌تواند در ارتفاع حداکثر 30 km و برد 150 km به یک هواپیما و یا موشک اصابت و آن‌را منهدم کند. زمان آماده‌سازی این سامانه حدود 5 دقیقه است و موشکهای آن از نوع انبارشونده می‌باشد و مانند مهمات معمولی نیاز به هیچگونه نگهداری در مدت عمر مفید خود ندارند.
رادار این موشک، از فاصله 250 کیلومتری، جسم پرنده‌ای به ابعاد 25 سانتی‌مترمربع را به‌راحتی تشخیص می‌دهد.
مقامات عالی‌رتبه پنتاگون بارها اذعان کرده‌اند آمریکا امروزه هیچ وسیله‌ای برای از کار انداختن موشک مرگبار اس - 300 را در اختیار ندارد. یک فرمانده بلندپایه نیروی هوایی آمریکا در مصاحبه با دیلی بیست گفت: «وجود سامانه‌های اس - 300 باعث خواهد شد هرگونه اقدام نظامی علیه ایران حتی برای ارتش آمریکا بسیار دشوار و هزینه بر شود. با توجه به این‌که سامانه‌های اس - 300 دارای قابلیت جا‌به‌جایی است، برای آمریکا بسیار دشوار خواهد بود که این سامانه‌ها را هدف قرار دهد.»
برد موشکهای 1PMU-S300 به 300 کیلومتر می‌رسد و در عین حال قادر به انهدام اهدافی در ارتفاع 27 کیلومتری است. این موشک‌ها برخلاف موشکهای تورام یک قادرند جنگنده بمب‌افکن‌های آمریکایی را به‌سادگی‌هدف قرار دهند.
براساس گزارش‌ها اس - 300 یک سیستم دفاع هوایی با توان کار بالاست که در هر نوع شرایط آب و هوایی قابل عملیاتی شدن است و توانایی حمله به هواپیما با مانور بالا، موشکهای کروز، موشکهای بالستیک و هر هدفی که دارای سرعت بالا باشد را دارد.
هم‌چنین پایگاه اینترنتی «بیزینس اینسایدر» در گزارشی با این عنوان که «چرا فروش سامانه‌های موشکی پیشرفته اس - 300 به ایران یک معامله بزرگ و مهم است»، نوشت: «این اقدام روسیه به‌طور بالقوه می‌تواند باعث تغییر در موازنه قدرت در خاورمیانه شود.»
نکته حائزاهمیت این است که چرا تحویل چند سامانه موشکی که جنبه پدافندی و نه تهاجمی دارد، باید نگرانی‌های شدید کشورهای غربی به‌ویژه آمریکا و اسرائیل را در عصری که تمام کشورها برای حفظ امنیت خود از همین دولت‌های معترض اقدام به خرید انواع تسلیحات می‌کنند، موجب شود.
مقامات اسرائیلی ازجمله ایهود اولمرت نخست‌وزیر و آموس گیلاد مشاور وزیر دفاع اسرائیل در سفر به مسکو، مقامات روسی را برای عدم تحویل آن به ایران تحت فشار قرار داده بودند.
طبق نظر پنتاگون، این موشکهای پیشرفته روسی، معادلات دفاعی منطقه نفت‌خیز خلیج فارس را به هم زده است زیرا هیچ مشابهی برای موشکهای اس - 300 میان متحدان ایالات متحده در منطقه‌هایی نظیر عربستان سعودی، کویت، امارات عربی متحده، ژاپن و تایوان وجود ندارد وهیچ جنگنده‌ای در جهان وجود ندارد که بتواند مجهز به سیستمی شود که این موشک جدید روسی را از کار بیندازد.
پیام دریافت این موشک‌ها برای غرب و دیگر کشورهای مخالف تحویل این تجهیزات پیشرفته نظامی چه بود؟
تحویل این سامانه ضدموشکی نشان داد که:
1- روابط استراتژیک ایران و روسیه در حال نزدیکتر شدن به بالاترین سطح ممکن است چراکه روس‌ها این سامانه فوق پیشرفته را تنها به نزدیکترین شرکای خود تحویل داده‌اند.
2- خرید این سامانه نشان داد که جمهوری اسلامی ایران برای دفاع از خاک و ملت و آرمان‌های خود هیچ محدودیتی را نمی‌پذیرد و خود را به پیشرفته‌ترین تجهیزات روز دنیا مجهز می‌کند.
3- تحویل سامانه ضدموشکی اس - 300 نشان داد لفاظی‌های غرب مبنی بر تحریم تسلیحاتی ایران بر مبنای قطعنامه شورای امنیت، حتی پس از اجرای برجام، یک تلاش بیهوده است و جمهوری اسلامی ایران عزم خود را برای دفاع جزم‌تر از همیشه کرده است.
4- سامانه پدافندی اس-300 (همانگونه که منابع صهیونیستی خود نیز اذعان کرده‌اند) امکان حمله هواپیماهای اسرائیلی به ایران را تقریبا صفر خواهد کرد اما هنوز هیچ سامانه دفاع موشکی وجود ندارد که بتواند حتی10 درصد از قدرت ضربه موشکی ایران به رژیم صهیونیستی را بکاهد؛ از این‌جنبه، ورود اس-300 به ایران تأثیری بسیار قابل توجه بر توانایی رقیبان منطقه‌ای ایران در استفاده از لفاظی‌های نظامی برای پیشبرد پروژه‌های منطقه‌ای‌شان خواهد گذاشت.
