فتنه 88 یکی از نقاط عطف اساسی در تاریخ جمهوری اسلامی ایران است که قرار بود طی یک برنامهریزی گسترده و پیچیده چندین ساله، نظام جمهوری اسلامی ایران از سوی معاندان داخلی و خارجی سرنگون و نظام دیگری جایگزین آن شود. هرچند عدهای همچنان ماجراهای سال 88 را دعوای هواداران 2 کاندیدای انتخاباتی تصور میکنند، اما شواهد و قرائن بسیاری حاکی از آن است که این حوادث، نه یک دعوای درونی بلکه توطئهای با حمایت بیرونی برای مقابله با اساس یک نظام مبتنی بر عقلانیت اسلامی بوده است.
اما در میان حامیان و عاملان بیرونی این فتنه بزرگ، نقش انگلیس را شاید بتوان پررنگتر از بقیه دانست. انگلیس که سابقه استعماری و استثماری آن به قرنها پیش از این بازمیگردد، بهاعتراف و اقرار کارمندان خود، در این برهه نیز برنامهریزی و طراحیهای دقیق و گستردهای داشته است.
حسین رسام، یکی از بازداشتشدگان فتنه 88 که کارمند سفارت انگلیس در تهران بود، اعترافات بسیار تکاندهندهای در این زمینه دارد. وی در این اعترافات خود از ارتباطگیری سفارت با اصلاحطلبان، نفوذ در ستاد کاندیداهای انتخابات، حضور فعال در اغتشاشات و برنامهریزی درازمدت انگلیسیها برای تأثیرگذاری در روند سیاسی کشور سخن میگوید. با توجه به اهمیت این اعترافات در آشکار شدن و یادآوری بیش از پیش پشت پردههای فتنه 88، اعترافات رسام در دادگاه 88 در چند بخش مجزا تقدیم خوانندگان سایت ویژه 9 دی میشود:
آنچه در ادامه میآید بخش اول این اعترافات است که در حضور قاضیصلواتی قاضی دادگاههای فتنه 88 انجام شده است:
من حسین رسام تحصیلگر ارشد بخش سیاسی سفارت انگلستان در تهران هستم و از حدود 5 سال پیش در این سفارت استخدام شده و دارای مدرک تحصیلی فوقلیسانس میباشم. وظیفه اصلی من فکر میکنم اینجا نیاز به اشاره باشد به آن، در سفارت جمعآوری اطلاعات و اخبار مورد نیاز انگلستان بود از طریق ارتباط با مرتبطین سفارت در تهران و شهرستانها که از عناصر سیاسی و حزبی گروههای خاص بودند و عمدتاً با آنها به تبادل نظر میپرداختیم و بعد از اینکه نظرات این در واقع مرتبطین خودمان را دریافت میکردیم گزارشهایی را که متکی بر این نظرات بود اینها را برای لندن ارسال میکردیم.
اگر اجازه بفرمایید در مورد شکل ارتباطگیری سفارت انگلستان من خدمتتان عرض بکنم. سفارت انگلیس در طول دوره اخیر بهدلیل سیاستهای خصمانه دولت انگلیس نسبت به ایران و با توجه به محدودیت شدید دیپلماتها در تماس با ایرانیان و ترس از اینکه عملیات جمعآوری اطلاعات و اخبار از طرف آنها و ارتباطگیریشان با عوامل ایرانی افشا بشود اقدام کردند به استفاده از کارکنان محلی بخش سیاسی برای نیل به اهداف جمعآوری خبر و ایجاد شبکه منابع خبری و هدایت عملیات کسب خبر از داخل کشور. در همین ارتباط بود که به بنده و سایر کارکنان محلی سفارت دستور داده شده بود که باید با ایجاد شبکه منابع نسبت به تأمین اخبار و اطلاعات مورد نیاز انگلستان اقدام کنیم.
* در طول 5 سال با 130 نفر ارتباط گرفتم!
من در طول 5 سالی که در سفارت انگلستان کار میکردم حدود 130 مرتبط داشتم و متعهد شده بودم که در سال گذشته و همچنین امسال با افزایش حدود 50نفری آنها تعدادشان را به 180 نفر برسانم.
تماس و ملاقات با مرتبطین ایرانی عموماً در رستورانها و کافیشاپها و مکانهای عمومی انجام میشد. اصولاً سعی میشد که این تماسها در محلی غیر از سفارت صورت بگیرد. سفارت هزینههای این ملاقاتها را پرداخت میکرد و مرتبطین سفارت یا کسانی که ما ملاقات میکردیم هم آگاه بودند که این هزینههای ملاقاتها را در واقع دولت انگلستان دارد پرداخت میکند و آنها میهمان سفارت انگلستان هستند و مطالبی هم که در این جلسات مورد گفتوگو قرار میگیرد بهاطلاع مقامات لندن خواهد رسید.
بخش عمده مرتبطین ما را افراد بهاصطلاح روشنگر و کسانی که بهنوعی نسبت به حاکمیت فعلی دارای زاویه بودند تشکیل میداد و در همین رابطه بیشتر ارتباط ما با اصلاحطلبانی مثل آقای عطریانفر، آقای شمس الواعظین و آقای سعید لیلاز بود که البته من اینجا باید بگویم که متأسفانه دوستانی مثل این آقایان بهراحتی با دیپلماتهای خارجی، خبرنگاران خارجی صحبت میکردند و این مشکلی بود که ایجاد میشد که ما هم بههرحال با اینها ارتباطگیری کرده بودیم.
از راست: عطریانفر، لیلاز، شمسالواعظین
* تأسیس بخش VIP سفارت برای ویزا و جاسوسی
همچنین سفارت انگلیس برای گسترش شبکه مرتبطین خودش از یک شیوه دیگر هم استفاده میکرد که من الآن خدمتتان توضیح میدهم، آن در واقع استفاده از بخش VIP سفارت بود، این شیوه دیگر بود. سفارت سعی میکرد از افرادی که دارای دسترسی در حوزههای مختلف باشند، بهخصوص افرادی که از جناح اصلاحطلب باشند، بخشی را بهنام بخش VIP در کنسولگری سفارت انگلیس که متصدی امور ویزا است، تأسیس کند. این بخش تأسیس شد توسط دیپلماتهای بخش سیاسی که بعضاً ظاهراً مظنون به فعالیتهای اطلاعاتی هستند بههمراه دیپلماتهایی از بخش ویزا، از افرادی که متقاضی ویزای انگلستان بودند، حالا برای خودشان یا برای بستگانشان دعوت میشد که بیایند بخش ویزا، بیایند بخش VIP تا با آنها گفتوگو بشود.
به این ترتیب یک ارتباط اولیهای برقرار میشد و ضمن بررسی وضعیت فکری و دیدگاههای این افراد و همچنین میزان علاقهمندی آنها به ادامه ارتباط بهنوعی ترتیباتی انجام میشد که ملاقاتهای بعدی هم با آنها بتواند صورت بگیرد و بعد از این مرحله که ملاقاتهای اولیه انجام میشد تماسها عمدتاً به خارج از سفارت منتقل میشد.
* 4 ماه قبل از انتخابات درباره انتخابات دستورالعملی از لندن رسید
اگر اجازه بفرمائید ریاست محترم دادگاه، من در مورد تحرکات سفارت انگلستان هم در انتخابات و همین دوره ریاست جمهوری مسائل پس از انتخابات خدمتتان عرایضی داشته باشم. حدود 4 ماه قبل از انتخابات جلسهای تشکیل شد در سفارت انگلستان با حضور دیپلماتها و کارمندان بخش سیاسی سفارت و با تدوین دستورالعمل دریافتی که از لندن رسیده بود، بررسی تحولات انتخاباتی در دستور کار تمامی کارمندان محلی بخش سیاسی قرار گرفت که در همین رابطه طی ملاقاتهای متعدد با مرتبطین در اماکن بیرون از سفارت از جمله رستورانها، کافیشاپها، که پیشتر عرض کردم خدمتتان، و دفاتر برخی از فعالین سیاسی بهویژه جناح اصلاحطلب، جمعآوریهای اطلاعات و اخبار از آنان انجام میشد و جلساتی بهصورت منظم و روزانه در سفارت تشکیل میشد که در این جلسات روزانهای که ما در سفارت داشتیم، از این اطلاعات و اخبار جمعآوری شده مورد بررسی قرار میگرفتند، تحلیل میشدند و برای لندن ارسال میشدند.
* سفرهای استانی کارمندان سفارت انگلیس/ صرفاً برای ...
این کار یعنی ملاقات با مرتبطین هم در تهران و هم در دیگر استانها با حضور دیپلمات انگلیسی بهطور فعال پیگیری میشد و این سفرهایی که حالا بهشکلی سفرهای استانی سفارت انگلستان بود این سفرها هم تا دو روز قبل از انتخابات انجام میشد و جمعبندیای صورت گرفته بود نسبت به انتخابات، بررسیای صورت گرفته بود در مورد میزان مشارکت مردم هر استان در انتخابات و گرایشات آنها نسبت به نامزدها و اینکه نامزدها از جهت رأی در چه وضعیتی هستند.
من اینجا لازم میبینم [که بگویم] که آن دستورالعملی که ارسال شد برای ما از طرف لندن یک دستورالعمل دوصفحهای بود. این حوزههای مختلفی را تحت پوشش قرار میداد ولی حوزههای مهمی که اینجا در واقع وجود داشت دیدگاههای مقام معظم رهبری نسبت به انتخابات بود، اینکه ایشان چه دیدگاههایی دارند؟ آیا گرایش خاصی نسبت به هیچکدام از کاندیداها دارند؟ معیارهایی که اعلام میکنند در مورد کاندیداها و انتخابات به چه صورت است؟ همچنین ائمه جمعه، نمایندگان مقام معظم رهبری در ارگانها و نهادهای مختلف آیا اظهار نظرهای اینها و نکاتی که اینها به آنها اشاره میکنند جهت خاصی را دنبال میکنند؟ آیا حمایت از یک کاندیدای خاص را دنبال میکند یا خیر؟ همچنین تکیه خاصی صورت گرفته بود و از ما خواسته شده بود که توجه خاصی داشته باشیم نسبت به سپاه و بسیج و نقششان در انتخابات از جهت فرماندهان سپاه، دیدگاههای فرماندهان سپاه در مورد انتخابات، در مورد اینکه آیا گرایش ویژهای به هیچکدام از کاندیداها وجود دارد؟ آیا مسائل خاصی را میخواهند مطرح کنند یا غیره.
همچنین حوزههای دیگری که عرض کردم ارتباط با مرتبطین وجه مهمی از کار ما بود، گفتوگوها و جمعآوری اخبار و اطلاعات در این چارچوب صورت میگرفت. یک وجه خیلی مهمی که وجود داشت این بود که از ما خواسته شده بود که تا جایی که میتوانیم هم در سفرهای استانی و هم در تهران با مردم عادی صحبت کنیم و نظرات اینها را بگیریم، ببینیم چه گرایشاتی دارند، چگونه به انتخابات نگاه میکنند و در واقع به چه کاندیدایی شاید بیشتر تمایل دارند.
* جزئیاتی از تلاش برای ارتباط با ستادهای نامزدهای انتخاباتی/ انگلیس چگونه با ستاد موسوی مرتبط شد؟
از جمله فعالیتهای دیگر دیپلماتهای انگلیسی در موضوع انتخابات، تلاش آنها در جهت پیدا کردن مرتبطین در ستادهای انتخاباتی نامزدها بود که در این راستا من میتوانم به تلاشهای الکس پینفیلد که دبیر اوّل سیاسی سفارت انگلستان در تهران هستند برای ملاقات و مذاکره با چند نفر از اعضای ستادهای انتخاباتی نامزدهای مختلف اشاره بکنم و همینطور یکی دیگر از دیپلماتها از سفارت بهاسم آقای تام برن دبیر دوم سیاسی سفارت انگلستان بودند که تحت پوشش توریست به ستاد انتخاباتی آقای موسوی و آقای احمدینژاد در رشت و قم رفتند، به ستادهای انتخاباتی این دو کاندیدا و همچنین ستاد آقای موسوی در تهران.
* سفارت انگلیس با مشاور موسوی ارتباط مستمر داشت
از این قسمت که بگذریم، از دیگر برنامههای سفارت انگلستان در موضوع انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری، ملاقات الکس پینفیلد دبیر اوّل سیاسی سفارت انگلستان با برخی نفرات وابسته به حزب اعتماد ملی و دفاتر تبلیغاتی آقای میرحسین موسوی بود. همینطور ما با یکی از مشاورین ستاد انتخاباتی آقای موسوی پیرو مسائل مرتبط با انتخابات و همینطور اتفاقات مربوط به بعد از انتخابات و اغتشاشات تماسهای مستمری داشتیم و از طریق من بعد از انتخابات این تماسها ادامه پیدا کرده بود که در یکی از این ملاقاتهایی هم که ما داشتیم بههمراه آقای الکس پینفیلد، با ایشان قبل از انتخابات راجع به مسئله انتخابات و گرایشها و این مسائل صحبت کردیم.
حالا ما با این پروسه داریم میآییم جلو، جمعآوری اطلاعات و اخبار از طرف سفارت انگلستان در مورد انتخابات صورت میگرفت. میرسیم به روز انتخابات و اعلام نتایج اولیه انتخابات که در نتیجه آن آقای احمدینژاد پیروز شدند. این نتیجه حقیقتش این است که برای سفارت انگلستان بهتآور بود و باعث شگفتی دیپلمات انگلیسی شد. در اولین گزارش ارسالی هم که بعد از انتخابات برای لندن داشتیم روی ادعای تقلب از سوی یکی از طرفین انتخابات سفارت انگلستان تأکید کرده بود.
ما یک روند پیگیری مسائل انتخاباتی را پیش از انتخابات داشتیم و بعد از آن هم تقریباً این روند ادامه پیدا کرد، حوادث بعد از آن هم همین طور و طبق دستور سفارت از کارمندان محلی خواسته شده بود که حضور فعال داشته باشند در تجمعات و اغتشاشات غیرقانونی همراه با دیپلمات انگلیسی که بهخصوص دو دیپلمات اخراج شده آقای تام برن و پل بِلمی که اینجا میتوانم به آنها اشاره بکنم، آقای تام برن از بخش سیاسی و آقای پل بِلمی از بخش ویزا و حالا من مصادیقی را هم در مورد حضور این دیپلماتها در این تجمعات میتوانم خدمتتان بگویم.
* جزئیاتی از حضور کارمندان سفارت انگلیس در تجمعات غیرقانونی بعد از انتخابات 88 در گزارشهای بعدی تسنیم منتشر میشود
... من در طول مدت زمانی که برای سفارت انگلیس کار میکردم و از نزدیک با خلقیات و روحیات و نیات آنها شناخت پیدا کردم، عملاً میتوانم بگویم به این نتیجه رسیدم که دولت انگلیس درصدد بود به مرتبطین خودش القا کند که این انتخابات نقطه عطفی است برای کسانی که با نظام زاویه دارند تا آنها به این باور برسند که با اقدام مؤثر در این دوره انتخابات میتوانند کشور را دچار تغییر ساختار و یا حداقل تغییر رفتار بکنند و به آنها امید بدهند که در صورت بروز مشکل از حمایتهای اروپاییها و اتحادیه اروپا برخوردار خواهند بود.
من در خاتمه اجازه میخواهم که این را عرض کنم بهدلیل این فعالیتهایی که انجام شد من بههمراه هشت تن از همکارانم که از کارکنان محلی سفارت انگلستان بودیم بازداشت شدیم و دو دیپلماتی هم که در تجمعات غیرقانونی شرکت داشتند یعنی آقای تام برن دبیر دوم بخش سیاسی سفارت و آقای پل بلمی معاون بخش ویزا از کشور اخراج شدند. در حال حاضر هم ریاست محترم دادگاه بههرحال بعد از این دورهای که طی کردم، نسبت به عملکرد گذشته خودم و تخلفاتی که برایم محرز شده مرتکب شدم بهشدت نادم و پشیمانم و از محضر شما و ملت عزیز ایران عذرخواهی میکنم، تقاضای عفو و بخشش از محضر دادگاه محترم دارم و این قول را میدهم که در جبران مافات تمام سعی و تلاش خودم را به کار بگیرم. در خدمتتان هستم.