چندی است که جت آموزشی یاسین دوباره به میان اخبار مهم دفاعی بازگشته و هر از چند گاهی اخبار خوبی درخصوص آن به گوش می‌رسد. اما، مهم‌ترین خبر این بود که اول آذرماه امسال نمونه معیار تولید آن توانست اولین پرواز موفق خود را انجام دهد و بر آسمان ایران اسلامی بال‌گشایی کند.
یاسین نوعی هواپیمای آموزشی ساخت سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح است که نخستین نمونه آن، ۲۵ مهرماه سال ۱۳۹۸ رونمایی شد. این دستاورد سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع نقش مهمی در حوزه آموزش خلبانی کشور دارد. البته این هواپیما در ابتدا با نام پروژه کوثر-88 مطرح شد ولی در سال‌های بعد به یاسین تغییر نام داد.
نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران پیش از این نیز، هواپیماهای مختلف آموزشی را با نام‌های پرستو، سیمرغ، تذرو، درنا و T-90 طراحی، تولید و عملیاتی کرده بود.
رونمایی از نمونه معیار تولید هواپیمای آموزشی یاسین - 20 اسفند 1401
یاسین چه ویژگی‌هایی دارد؟
یاسین یک هواپیمای جت آموزشی مادون صوت ساخت صنایع هوایی وزارت دفاع است که فروند معیار تولید آن دارای بیشینه سرعت ۸۵۰ کیلومتر بر ساعت است. طول آن؛ ۱۲.۰۴ متر، پهنای بال‌ها؛ ۱۰.۴ متر و ارتفاع آن نیز، ۴.۵ متر و مساحت بال‌های این هواپیما ۲۴ متر مربع است.
وزن خالی جت یاسین ۴۰۰۰ کیلوگرم است که می‌تواند با موتور بومی توربوجت پس‌سوز اوج تا ارتفاع ۱۱ هزار متری پرواز کند.
یاسین نسل اول سفید رنگ (سمت چپ) و یاسین نسل دوم(معیار تولید) زرد رنگ (سمت راست) است
تفاوت‌های نسل اول و دوم جت آموزشی یاسین
نسخه ابتدایی جت آموزشی یاسین در سال ۹۸ ساخته شد و ۲۰ اسفندماه سال گذشته اولین نمونه جدید و معیار تولید جت آموزشی یاسین و خط تولید آن رونمایی شد و ۱۸ شهریور امسال نیز این هواپیما تست تاکسی خود را با موفقیت پشت سرگذاشت.
فروند جدید جت یاسین دارای سه جایگاه خارجی زیر بال و بدنه برای حمل بمب و مخزن خارجی سوخت است. به این ترتیب هواپیمای یاسین قادر خواهد بود تا انواع تسلیحات با هدایت اپتیکی، حرارتی و سایر تسلیحاتی که نیاز به هدایت راداری و لیزری ندارند را در ماموریت‌‌های پشتیبانی نزدیک هوایی بکارگیری کند.
در بیان تفاوت نمونه های اول و دوم هواپیمای یاسین باید گفت؛ فروند اول با پرواز خود طراحی آیرودینامیکی و معماری سازه ای و دستیابی به فناوری ساخت را محقق کرد. در نمونه معیار تولید، این فروند در ابعاد تخصصی و تاکتیکی نسبت به نمونه قبلی توسعه و تکامل یافته و دستاوردهای مختلفی داشته است.
همچنین، بومی‌سازی زیر سامانه‌های عمده مانند صندلی پران، اویونیک کاملا بومی، موتور و ارابه های فرود بخشی از توانمندی‌های به دست آمده در این فروند است.
وزارت دفاع در طراحی و ساخت نمونه معیار تولید هواپیمای یاسین در برخی اقلام دیگر مانند رادار هواشناسی نصب شده در دماغه هواپیما نیز از توان شرکت‌های دانش بنیان استفاده کرده است.
تکنولوژی بال این هواپیما به تکنولوژی بال با تعبیه نصب مخازن سوخت در آن تغییر یافته است.
مهم ترین فاکتور در بحث آموزش خلبانی در این فروند پایش دائمی و ثبت داده های پروازی حین و پس از پرواز(نمایش و تحلیل سه بعدی داده های سورتی و پروازی) است که یک تحول در بحث آموزش خلبانی به شمار می‌رود.
امکان کاربری یاسین در نقش هواپیمای پشتیبانی نزدیک
امیر محمدرضا آشتیانی وزیر دفاع در بازدید از مراحل آزمون های پروازی جت آموزشی یاسین با اشاره به اینکه می توان از این هواپیما در پشتیبانی نزدیک هوایی نیز استفاده کرد، اظهار داشت: یاسین قادر خواهد بود تا از انواع تسلیحات با هدایت اپتیکی و حرارتی در ماموریت‌‌های پشتیبانی نزدیک هوایی استفاده کند.
یاسین؛ آماده تولید انبوه در آینده نزدیک
امیر سرتیپ افشین خواجه‌فرد مدیر عامل سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع در بازدید فرمانده کل ارتش از مراحل آزمون‌های پروازی جت آموزشی یاسین ضمن ارائه گزارش از این مراحل گفت: تکنولوژی و فناوری به کار رفته در جت جنگنده آموزش پیشرفته یاسین مبتنی بر نیازهای حوزه صنعت هوایی کشور است.
به گفته وی، «با اتمام مراحل تست و آزمون های استاندارد نهایی این پرنده، «یاسین» به تولید انبوه خواهد رسید.»
