امیرعلی ابوالفتح کارشناس مسائل بین الملل با بیان اینکه چشم انداز روشنی برای اینکه در پایان دور هفتم مذاکرات برجام توافقی حاصل شود وجود ندارد، گفت: همه چیز به مذاکرات، زورآزمایی دو طرف و فعالیت‌های دیپلماتیک و غیر دیپلماتیک آن‌ها بستگی دارد. به هر حال مذاکره مستقیم میان ایران و آمریکا در چارچوب برجام نیست، حتی اگر مذاکرات مستقیم هم بود، چون مواضع دو طرف خیلی با هم فاصله دارد، چشم انداز فوری و روشنی برای تفاهم متصور نبود. مشکل اصلی هم برجام و توافق برای بازگشت آمریکا به برجام نیست، بلکه فردای توافق با آمریکا برای بازگشت به برجام مهم است.
ابوالفتح با بیان اینکه ایران اصرار دارد که نباید چیزی در برجام تغییر کند به ویژه متن آن، تصریح کرد: هم چنین مسائل غیربرجامی نباید مطرح و از طرفی تحریم‌ها باید برداشته شود و در این صورت است که ایران هم به سر جای اول در تعهداتش باز می گردد. این حرف جمهوری اسلامی ایران است؛ به عبارتی همان اصطلاح آقای روحانی که می‌گفت "برجام نه یک کلمه کم، نه یک کلمه زیاد". موضع رئیس جمهور فعلی هم همین است، اما آمریکا می‌گوید باید دوباره درباره متن برجام صحبت کنیم.
فردای برجام مهم‌تر از خود برجام است
کارشناس مسائل بین الملل با بیان اینکه غربی ها می‌خواهند از بازگشت به برجام به عنوان سکویی برای پرش به توافقات بعدی استفاده کنند، گفت: ایران برخلاف غرب می‌خواهد در همان نقطه که برجام توافق شده بماند، از این رو، فردای برجام مهم‌تر از خود برجام است. حرف ایران این است که تغییر باید در رفتار صورت گیرد، نه متن برجام. توافقی داریم که مکتوب است و اگر آمریکا و اروپا تغییر رفتار دادند، ما هم تغییر رفتار می‌دهیم. اگر همه به متنی که داریم برگردیم همه چیز درست می‌شود. ایران می‌گوید اگر برجام به همین شکل که هست اجرا شود نگرانی همه را برطرف می‌کند، اما اینکه دوباره بر سر تعداد سانتریفیوژ‌های ایران مذاکره شود یا اینکه چه تحریم‌هایی از ایران کم یا زیاد شود، نیاز به مذاکره ندارد؛ مهم رفتارهاست که باید تغییر کند.
وی افزود: ما به ازای برداشته شدن تمامی تحریم‌های برجامی، همه فعالیت‌های هسته‌ای را به زمان برجام و طبق توافق برمی‌گردانیم و آژانس هم می‌تواند بیاید این موضوع را راستی‌آزمایی کند. اتفاقا آنچه مربوط به ایران است خیلی بهتر قابل راستی آزمایی است، اما راستی آزماییِ برداشته شدن تحریم‌های آمریکا کار سختی است.
ابوالفتح ادامه داد: در هر حال موضع ایران این است که اگر آمریکا به نقطه پیش از ۷ می ۲۰۱۸ برگردد، ایران هم تعهدات و اقداماتش را به همان زمان برمی‌گرداند. معتقدم پیدا کردن فرمول برای این مسئله کار سختی نیست. البته ایران دو ملاحظه دارد، یکی تضمین‌هایی که می‌خواهد از آمریکا برای خارج نشدن از برجام بگیرد و دیگری راستی آزمایی برداشته شدن تحریم ها، اما به نظرم این‌ها گره اصلی نیستند. اگر بر سر بازگشت به تعهدات به توافق برسند برای این‌ها می‌توان راه‌حلی پیدا کرد.
۱۰ ماه از دولت بایدن می‌گذرد، اما نشانه‌ای از بازگشت او به برجام نمی‌بینیم
کارشناس مسائل بین الملل تاکید کرد: همه چیز به آمریکایی‌ها بستگی دارد، چون امروز توپ در زمین آنهاست. اگر رئیس‌جمهور آمریکا بخواهد، به همان راحتی که به پیمان آب و هوایی پاریس برگشت می‌تواند به برجام هم برگردد، اما مسئله این است که بایدن این را نمی‌خواهد. برای همین است که ۱۰ ماه از دولت بایدن می‌گذرد، اما نشانه‌ای از بازگشت او به برجام نمی‌بینیم.
وی درباره بازگشت آمریکا به مذاکرات مستقیم گفت: ایران معتقد است دلیلی ندارد آمریکا تا قبل از اجرای تعهداتش برای مذاکرات مستقیم وارد شود و این مسئله مشکل ساز هم نیست. البته اگر مستقیم باشد، زمان بندی مذاکرات کوتاه می‌شود، اما به این معنی نیست که اگر مستقیم مذاکره کنیم لزوما به تفاهم می‌رسیم. الان ایران می‌گوید اول به تعهدات برگردد و عضو برجام بشود تا با هم صحبت کنیم، وگرنه دلیلی به مذاکره مستقیم درباره برجام با آمریکا نیست.
