پیرمحمد ملازهی در ارزیابی خود از تحولات افغانستان گفت: واقعیت این است در شرایط کنونی وضعیت افغانستان خیلی پیچیده شده و دو راه بیشتر وجود ندارد یا این که طالبان و دولت مرکزی با یکدیگر مذاکره کرده و به یک راه حل سیاسی برای مشکل افغانستان دست پیدا کنند و راه دیگر هم در پیش گرفتن راهکار نظامی است.
وی تصریح کرد: طی روزهای اخیر طالبان به سمت این رفتند که شهرستانهای بیشتری را از دست نیروهای دولتی خارج کنند و مدعی هستند که 80 درصد را در اختیار دارند. اما با توجه به شرایطی که به وجود آمده احتمالا 50 تا 60 درصد را در اختیار داشته باشند.
این کارشناس مسائل شبه قاره افزود: در چنین فضایی اگر راه حل نظامی توسط طالبان دنبال شود که آنها به لحاظ نظامی انگیزه هم دارند و منسجم تر هستند می توانند کابل را تصرف کنند. اما اگر چنین اتفاقی رخ دهد حتما در پی آن جنگ داخلی در افغانستان شکل می گیرد.
ملازهی اظهار کرد: طی مدتی که طالبان شکست خورده بود تغییراتی در جامعه افغانستان اتفاق افتاده زنان آزادی بیشتری یافته و در جامعه مشغول به کار بودند، احزاب و شبکه های اجتماعی و مطبوعات نیز آزادی عمل بیشتری پیدا کردند طبیعتا این ها زیر بار نخواهند رفت و همچنان که در شمال افغانستان و مناطق ازبک نشین مردم سلاح به دست گرفته و شاهد خیزش مردمی هستیم در سایر مناطق نیز گروههایی که آزادی داشتند حتما به مقابله با طالبان خواهند پرداخت.
وی ادامه داد: اگر طالبان از طریق نظامی وارد شود و یا نهایتا شاهد جنگ داخلی باشیم هر کدام از کشورهای منطقه که منافعی برای خودشان در افغاانستان دارند، تلاش می کنند با گروههای قومی ارتباطاتی بگیرند و در آن صورت ممکن است افغانستان به سمت تجزیه هم برود.
این کارشناس مسائل بین الملل خاطر نشان کرد: در چنین شرایطی ایران ابتکار خوبی به خرج داده که طالبان و دولت مرکزی به تهران بیایند و رو در رو صحبت کنند تا راه حلی پیدا شود.
وی افزود: اگر ایران بتواند خواسته های طالبان و دولت مرکزی را به هم نزدیک کند می تواند توفیقی به دست آورد اما سایر کشورها هم باید حمایت کنند. زیرا اگر حمایت نکنند ممکن است کارشکنی هایی صورت گیرد.
ملازهی تصریح کرد: بنابراین حرکت ایران مثبت است و اگر طالبان بتواند مواضع خودشان را تعدیل کند و احزاب و گروههای قومی را بپذیرند شاید راه حلی باشد که بتوان افغانستان را از خطراتی که وجود دارد رهایی داد.
این کارشناس مسائل شبه قاره در پایان با تاکید بر این که تحرکات طالبان در چارچوب توافق دوحه انجام می شود گفت: این اتفاقات جدا از توافق دوحه نیست اما قضیه این است که دیدگاه طرفین با یکدیگر فاصله دارد. طالبان مصر است که امارت اسلامی را تشکیل دهد و دولت افغانستان هم بر حفظ قانون اساسی تاکید دارد.
