این روزها نوسانات شدید، تغییرات پی‌درپی و ناپایداری از مواردی است که بازار بورس با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند و همین امر پارلمانی‌ها را بر این داشته تا به موضوع ورود کرده و نشست‌هایی در این رابطه برگزار کنند.
۱۰ مهرماه بود که نخستین جلسه رسمی مجلس با حضور سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی نایب رئیس مجلس و نمایندگانی از شرکت‌های حقوقی بازار بورس در مجلس برگزار شد.
**مجلس برای ساماندهی بازار «بورس» چه کرد؟
البته پیش از این جلسه، در مورد بررسی وضعیت بازار بورس با بخش‌های مختلف اعم از بانک‌های دولتی، بانک‌های خصوصی، بخش حقوقی بازار بورس، بخش حقیقی بازار بورس، وزارت امور اقتصادی و دارایی و فعالان رسانه‌ای حقیقی بازار بورس جلساتی برگزار شد که در آن به موارد مختلف پرداخته شده بود.
کمیسیون اقتصادی مجلس نیز جلسات مفصلی برای بررسی بازار بورس برگزار کرده و رئیس و نایب رئیس مجلس هم طی جلساتی این موضوع را مورد بررسی قرار دادند.
در عین حال طی این سلسه جلسات، با توجه به احتمال بروز بحران‌های مختلف در پی نوسانات بازار ارز، از سوی مجلس پیشنهاداتی هم به شورای عالی بورس ارائه شد.
مجلس در این حوزه معتقد است مواردی همچون قیمت مواد اولیه دربازار بورس باید اصلاح شود.
**تسریع در صدور مجوز سبدگردانی
تسریع در صدور مجوز سبدگردانی، تشکیل مجمع سهامداران حقیقی و وجود بازارگردانی مؤثر، از جمله پیشنهاداتی است که مجلس در این حوزه به شورای عالی بورس ارائه کرد.
اما در ادامه برگزاری این نشست‌ها، موضوع بازارگردانی مؤثر با ابلاغ سازمان بورس اجرایی شد و بر این اساس همه موظف شدند که بخشی از منابع خود را به بازارگردانی اختصاص دهند.
در همین راستا مجلس بسته‌ای پیشنهادی برای ساماندهی بازار بورس ارائه کرد که در آن بسته، بخشی به عنوان مصوبات شورای عالی بورس بود؛ نخستین بحث مورد نظر مجلس، تشکیل مجمع سهامداران حقیقی است چرا که نمایندگان معتقدند در حال حاضر افراد عادی با دریافت یک کد بورسی وارد بازار سرمایه می‌شوند و بدون آموزش، از تلگرام و اینستاگرام سیگنال می‌گیرند، سهام می‌خرند و بعضاً در خرید و فروش سهام رفتار غیرحرفه‌ای دارند که باید آموزش‌های لازم به آنان داده شود.
مجلس در عین حال بر این باور است که درست است که این افراد صرفاً ۱۰ درصد بازار سرمایه را تشکیل می‌دهند، اما لازم است آموزش‌های لازم به آنان از طرف مجامع و NGOها داده شود، لذا آموزش این افراد را مجمع سهامداران حقیقی می‌تواند انجام دهد؛ به این معنا که این مجمع باید هیئت مدیره‌ای هفت نفره تشکیل دهند و انتخاب اعضای این هیئت مدیره باید به گونه‌ای باشد که افرادی که دارای صلاحیت عمومی و حرفه‌ای و به عبارت دیگر، ذی‌صلاح هستند، انتخاب شوند.
*تخلفات بورسی از طرف مجلس و دستگاه‌های مربوطه دنبال می‌شود
پس از برگزاری این نشست‌ها مجلس و به طور ویژه نایب رئیس مجلس تاکید کرد که در این زمینه نظارت خواهد کرد و تخلفات از طرف مجلس و دستگاه‌های مربوطه چون کمیسیون اصل ۹۰ مجلس و قوه قضائیه دنبال می‌شود و این موارد نظارتی کاملاً پیش‌بینی شده است. همچنین وظایفی برای سازمان صداوسیما تعریف شده که تبلیغاتی را برای فرهنگ درست سرمایه‌گذاری در بازار بورس در دستور کار خود قرار دهند.
البته مجلس پیشنهادات دیگری هم در این حوزه و برای ساماندهی بازار بورس ارائه کرد و آن اینکه حداقل میزان بازارگردانی، ۲۰ درصد میانگین خرید و فروش مؤثر ماه‌های گذشته باشد تا اثرگذاری خود را نشان دهد.
پس از طرح این پیشنهاد از سوی مجلس، عنوان شد که به این ترتیب مجلس به صورت مؤثر و قوی این موضوع را پیگیری می‌کند چرا که معتقد است با توجه به شرایط ویژه کشور، مردم تحمل یک بحران مالی دیگر را ندارند.
مجلس علاوه بر این پیشنهاد تاکید کرده بود که شرکت‌های حقوقی بازار بورس همکاری‌های لازم را برای ساماندهی بازار بورس داشته باشند.
*مردم با اعتماد به سخنان دولتمردان سرمایه‌های اندک خود را به بازار آوردند
البته در کنار پیگیری‌های مجلس مانند ماموریت‌هایی که از سوی رئیس مجلس به کمیسیون‌های اصل ۹۰ و اقتصادی واگذار شد، قوه قضائیه هم با دستور آیت‌الله رئیسی به موضوع بورس ورود بپیدا کرد.
اما پس از آن و با ادامه روند نه چندان مطلوب بازار بورس، نایب رئیس اول مجلس شورای اسلامی در نشست علنی مجلس ضمن اعلام نگرانی از وضعیت بازار بورس در تذکری به مسئولان مربوطه اعلام کرد که مردم با اعتماد به سخنان دولتمردان سرمایه‌های اندک خود را به بازار سرمایه آوردند و امروز دچار ضرر و زیان شدند، لازم است مسئولین مربوطه هر چه زودتر به این وضعیت سر و سامان دهند و با خاطیان که تعداد آنها هم زیاد است برخورد لازم شود.
اما پیگیری‌ها مجلس به همین‌جا ختم نشد و مجلس در این زمینه طرحی تهیه و تدوین کرد که به زودی برای رای گیری به صحن علنی مجلس خواهد آمد.
*تکلیف به سازمان بورس برای افشای اطلاعات معاملات و صورت‌های مالی
در صورت تصویب نهایی این طرح، سازمان بورس مکلف خواهد شد ظرف سه ماه نسبت به تهیه طرح اصلاح ساختار سازمانی مبتنی بر حاکمیت شرکتی و متناسب با وضعیت کنونی بازار سرمایه کشور و طی مراحل قانونی تصویب آن اقدام و حداکثر ظرف مدت یکماه پس از تصویب، به اجرای آن مبادرت نماید.
همچنین سازمان بورس باید در پایان هر هفته معاملاتی، نسبت به رتبه بندی شرکت‌های پذیرفته شده در بازار سرمایه بر اساس شاخص‌های ریسک مصوب شورای عالی بورس و اوراق بهادار ایران در قالب سه گروه پرریسک، ریسک متوسط و کم ریسک، تهیه و منتشر و نسبت به افشای اطلاعات معاملات کلیه اشخاص حقوقی در زمان معامله اقدام کند.
البته در این طرح پیش‌بینی شده که سازمان بورس، از طریق رسانه‌های عمومی به ویژه رسانه ملی نسبت به ارتقاء دانش مالی جامعه در زمینه معاملات اوراق بهادار و بازار سرمایه و حداکثر سه ماه پس از پایان هر سال مالی نسبت به افشای صورت‌های مالی سازمان اقدام کند.
** مردم باید پاسخ اعتماد خود را بگیرند
گفتنی است در همین راستا محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در ۲۰ آبان ماه سال جاری طی نشستی که به منظور بررسی وضعیت بازار سرمایه در جلسه مشترک با وزیر اقتصاد، رئیس سازمان بورس و رئیس بانک مرکزی در محل مجلس برگزار شد، متذکر شد که وضعیت فعلی بورس اصلا مورد قبول نیست و این رویه باید اصلاح شود؛ مردم با ترغیب دولت سرمایه خود را به بورس آوردند و باید پاسخ اعتماد خود را بگیرند.
