وبسایت «نشنال اینترست» در مطلبی نوشت: در سالهای اخیر گمانهزنیهای زیادی در این باره مطرح شده است که اگر مقامات چینی به یکباره تصمیم به فروش 1.3 هزار میلیارد دارایی خود در آمریکا بگیرند، چه بر سر اقتصاد آمریکا خواهد آمد و در هفتههای اخیر نیز شایعاتی درخصوص تصمیم عربستان برای فروش 750 میلیارد دلار دارایی خود در آمریکا منتشر شده است.
اما جنجالی که درباره این تهدید عربستان به وجود آمده همانند آنچه که درمورد چین وجود دارد، "هیاهو بر سر هیچ" است. با این حال، این فرصت خوبی است تا بتوان ایراد منطقی انتخاب چنین گزینهای را در سیاست خارجی کشوری مانند عربستان توضیح داد.
سقوط بهای انرژی طی سالهای اخیر به شدت به منابع مالی عربستان ضربه زده است. بهای نفت خام در حال حاضر حدود 40 دلار در هر بشکه است؛ در حالیکه بهایی که عربستان برای متوازن کردن بودجه خود به آن نیاز دارد، حدود 80 دلار است. به همین دلیل، عربستان سعودی در سال مالی 2015 تقریبا با 100 میلیارد دلار کسری بودجه مواجه شد و در سال جاری نیز انتظار میرود کسر بودجه این کشور به 19 درصد تولید ناخالص داخلی آن برسد.
بودجه مازاد عربستان در سال 2014 که برابر با 10 درصد تولید ناخالص داخلی آن بود، به سرعت سال گذشته جای خود را به یک کسر بودجه 8.2 درصدی داد و با این شرایط شاید سعودیها برای جبران کسر بودجه خود چاره ای جز استفاده از ذخایر ارزی خود نداشته باشند. کمااینکه این کشور به تازگی برای نخستین بار از زمان جنگ اول خلیج فارس در سال 1991 متقاضی 10 میلیارد دلار وام از نهادهای بینالمللی شده است.
عربستان به عنوان سومین دارنده ذخایر دلار آمریکا در جهان (هرچند رقم دقیق آن بر خلاف سایر کشورها رسما اعلام نشده است)، یکی از دارندگان مهم داراییهای ارزی در جهان است. حال، اگر به هر دلیلی این کشور تصمیم به فروش حجم وسیعی از داراییهای ارزی خود در یک بازه زمانی کوتاه بگیرد، این پرسش مطرح میشود که آیا این اقدام میتواند تاثیر نامطلوبی بر اقتصاد آمریکا یا بازارهای مالی جهان داشته باشد؟
این اقدام به چند دلیل مهم انجامشدنی نیست. نخست اینکه، 570 میلیارد دلار به نسبت 6.2 هزار میلیارد دلار دارایی آمریکا که در تملک کشورهای خارجی است، رقم قابل توجهی است و فروش صدها میلیارد دلار دارایی در آمریکا در یک بازه زمانی نسبتا کوتاه به لحاظ فنی به هیچ وجه قابلتحقق نیست. حتی با فرض انجام، این اقدام باعث کاهش ارزش دلار آمریکا خواهد شد که این مسئله با توجه به تاثیر نامطلوبی که بر ریال عربستان خواهد داشت، به هیچ وجه مطلوب مقامات سعودی نخواهد بود.
دوم آنکه اگر عربستان بتواند داراییهای خود را در آمریکا بفروشد، باید هر چه سریعتر آنها را به یک ارز دیگر تبدیل کند که این اقدام ریسک مالی بزرگی را متوجه داراییهای این کشور میکند. چراکه دلار آمریکا در حال حاضر در مقایسه با رقبای دیگر، حتی یورو، ایمنترین ارز دنیا برای سرمایهگذاری است.
سوم آنکه با توجه به اعتمادی که نسبت به دلار آمریکا وجود دارد، بازارهای مالی دنیا به خوبی پذیرای تزریق ناگهانی حجم بالایی از دلار آمریکا خواهند بود. همچنانکه آنها هماکنون نیز حدود 80 درصد از معاملات روزانه خود را به دلار انجام میدهند. بنابراین، تهدید عربستان از این زاویه نیز نمیتواند چالش بزرگی برای اقتصاد آمریکا به شمار رود.
نکته چهارم، اغراقآمیز بودن رقم 750 میلیارد دلار دارایی عربستان در آمریکا است. در سال 2014 میزان ذخایر ارزی عربستان 750 میلیارد دلار ارزشگذاری شد که البته این رقم از آن زمان تاکنون به دلیل کاهش بهای نفت و مشکلات بودجهای این کشور به 685 میلیارد دلار کاهش یافته است. ضمن اینکه تمام داراییهای ارزی عربستان نیز در آمریکا نیست و این کشور در خارج از آمریکا نیز اقدام به سرمایهگذاری در بخش مستقلات و صنایع نفتی کرده است.
بنابراین، نتیجهای که از این موارد میتوان گرفت، این است که فروش داراییها در آمریکا نه برای عربستان و نه برای هیچ کشور دیگری یک گزینه منطقی به شمار نمیرود و هیچ کشوری نمیتواند از آن به عنوان اهرمی علیه اقتصاد آمریکا استفاده کند.