در یک هفته گذشته، سوریه در شرایطی قرار گرفت که علیرغم تهدیدات جدی و حملات گروههای شورشی، هیچگونه مداخلهای از سوی ایران صورت نگرفت. این وضعیت، برخلاف دورههای گذشته که ایران نقش برجستهای در حمایت از دولت سوریه داشت، به وضوح نشاندهنده تغییرات در سیاستهای سوریه بود.
یکی از نشانههای این تغییرات، عدم درخواست رسمی بشار اسد از ایران برای کمک در بحران اخیر بود. ایران، که همواره بهعنوان حامی اصلی دولت سوریه در برابر گروههای تروریستی شناخته میشد، اینبار در شرایطی که نیروهای خود در منطقه بهطور فعال آماده بودند، هیچگونه درخواستی برای مداخله از سوی دمشق دریافت نکرد.
دلایل فاصلهگیری سوریه از ایران و تغییر در رویکرد دولت سوریه
تغییر رویکرد دولت سوریه در خصوص جبهه مقاومت پس از بهبود روابط سوریه با کشورهای عربی و طوفان الاقصی آغاز شد و تاثیر زیادی بر مسیر سیاسی سوریه گذاشت که میتوان آن دلایل را اینگونه برشماری کرد:
* اعتماد به کشورهای عربی و تکیه بر توافقات سوچی و آستانه
پس از بهبود روابط سوریه با برخی کشورهای عربی، از جمله عربستان سعودی و امارات و اعتماد به توافقات سوچی و آستانه که با تکیه روسیه به تضمین ترکیه، انجام شده بود بشار اسد را امیدوار کرده بود که حامیان و راه حل های جدید، به خروج سوریه از بحران و بازسازی ویرانههای باقیمانده از جنگ کمک خواهند کرد. این انتخاب، بهویژه در شرایطی که وعدههای اقتصادی و سیاسی به اسد داده شده بود، عملاً به معنای کاهش وابستگی سیاسی سوریه به ایران بود.
* نگرانی از نفوذ عناصر ارتش سوریه و ترس از کودتا
یکی دیگر از دلایل اصلی تغییر رفتار بشار اسد در قبال جبهه مقاومت، نفوذ عناصر مخالف اسد در ارتش سوریه بود.
این افراد که روابط قوی با کشورهای منطقه داشتند، نقش مؤثری در تصمیمگیریهای داخلی سوریه ایفا میکردند. برخی از این عناصر که تمایل به کاهش نفوذ ایران و جبهه مقاومت در سوریه داشتند، بهطور غیرمستقیم میتوانستند اطلاعات حساس را در اختیار کشورهای عربی و قدرتهای خارجی قرار دهند. که این مسئله موجب نگرانی و ترس بشار اسد از کودتا و جنگ داخلی می شد و همین مسئله، یکی از دلایل عمده تغییر سیاست دولت سوریه در قبال جبهه مقاومت بود، بهطوری که حتی هشدارهای ایران درباره تحرکات معارضین و تهدیدات امنیتی نادیده گرفته شد.
فضاسازی های رسانه ای در مقصر دانستن ایران و جبهه مقاومت در وضعیت اقتصادی سوری
رسانه های بیشمار عربی و غربی با شانتاژهای بیشمار و سرو صداهای فراوان تلاش میکردند تا افکار عمومی سوریه را نسبت به ایران بدبین کنند و شرایط اقتصادی موجود و دلایل تحریم را به حمایت اسد از جبهه مقاومت ربط دهند.
دولت سوریه برای تلطیف این فضا و رها شدن از فشارهای رسانه ای به ناچار از جبهه مقاومت فاصله تاکتیکی گرفت.
رسانه های اپوزیسونی که در همه کشورهای حامی جبهه مقاومت شبانه روز به صورت یکدست و یکصدا در حال پمپاژ خبرهای نادرست در راستای دلسرد کردن مردم، از حکومتهایشان هستند!
عدم درخواست کمک از ایران و فاصلهگیری سوریه از محور مقاومت، زمینهساز تحولات جدید در منطقه شد.
این تغییرات نه تنها منجر به کاهش حمایتهای ایران از سوریه شد، بلکه فرصتهای جدیدی را برای کشورهای منطقه و قدرتهای غربی فراهم آورد. در این شرایط، جبهه مقاومت که در گذشته نقش کلیدی در پایداری دولت بشار اسد ایفا کرده بود، اکنون
از مداخله مستقیم خودداری کرده و نقش منفعلی در تحولات اخیر سوریه ایفا نمود. در نتیجه، کشورهای منطقه ای و غربی توانستند در تحولات سوریه وارد شوند و نفوذ خود را افزایش دهند، بهویژه در شرایطی که اطمینان داشتند اسد از حمایت ایران و نیروهای مقاومت فاصله گرفته است!!
استراتژی ایران در قبال جبهه مقاومت قابل تغییر نیست :" حمایت به شرط مقاومت "
زمانی که تمایلی به ماندن در جبهه مقاومت نیست دلیلی برای هزینه دادن ایران نیست و ایران نقش کلیدی خود را به گونه دیگر در حمایت از جبهه مقاومت ایفا خواهد کرد.