افزایش نرخ ارز انگیزه صادر کنندگان را برای افزایش حجم صادرات به شدت بالا برده است به طوری که شاهد رکود زدنهای عجیب صادراتی در برخی از بخشها هستیم به طوری که صادرات سیب در سال جاری 6 برابر شده و قیمت آن در بازار داخلی افزایش یافته است و به تازگی نیز دبیر انجمن صنایع لبنی خبر از افزایش چمشگیر صادرات شیر خشک را داده که منجر به کمبود شیر خام ورودی کارخانجات لبنی شده است.
رضا باکری دبیر انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی ایران در این ارتباط نامه ای به محمد شریعتمداری وزیر صنعت، معدن و تجارت و ریاست کارگروه تنظیم بازار نوشت. بخشی از متن این نامه به شرح زیر است.
احتراما به استحضار می‌رساند موجودی انبار کالاهای تولیدی به ویژه پنیر، شیر خشک و شیر استریل در کارخانجات به طور چشمگیری رو به کاهش است، میانگین دریافت شیر خام کارخانجات از تیرماه 97 روز به روز کاهش یافته به گونه‌ای که ظرف یک ماه گذشته کسری دریافت شیر خام کارخانجات روزانه رشد کرده و به میزان 20 تا 30 درصد کل دریافتی کارخانجات رسیده است.
جمع ظرفیت شیر خامی که توسط واحدهای تولیدی شیر خشک جذب می‌گردد حدودا روزانه 5000 تن یعنی معادی 25 درصد ظرفیت شیر خام فعلی کشور است که به دلیل تفاوت نرخ ارز رسمی 42000 ریال و نرخ ارز آزاد 90000 ریال عرضه شده در بازار هرات و سلیمانیه، صادرات شیر خشک جذابیت و سودآوری فوق‌العاده داشته که در نتیجه شیر خام را با قیمتی تا 17500 ریال نیز جذاب نموده است و بدین ترتیب قیمت چربی شیر خام را نیز از هر یکدهم درصد 150 ریال تا 240 ریال رشد داشته است.
کاهش 25 درصدی ورودی شیر خام صنایع لبنی موجبات تخلیه آتی کالاهای لبنی و از بین رفتن ذخایر استراتژیک پنیر، شیر خشک و شیر استریل خواهد گردید.با واردات حداثر 25 هزار تن شیر خشک به کشور می توان این کسری را بر طرف کرد که در اختیار انجمن جهت جبران کسری شیر خام ورودی کارخانجات لبنی کشور قرار گیرد و به تدریج تا پایان سال جاری توزیع گردد.
این سیاست در سالهای 92-91 نیز که تحریم‌ها اعمال شد توسط این انجمن به کار گرفته شود و در متعادل کردن قیمت شیر خام و فرآورده‌های لبنی نیز موثر واقع شد. گرچه در همان سالها نیز قیمت شیر خام از 4500 ریال هر کیلوگرم تا 11100 ریال رشد نمود و اگر واردات 25 هزار تن شیر خشک به موقع انجام نگرفته بود می‌توانست وخامت بازار را بیش از پیش موجب شود.
لازم به ذکر است صادرات شیر خشک تولید داخل در چهار ماهه اول سال97 معادل 7774 تن بوده است که برگشت ارزی آن با دلار آزاد 90000 ریال، محرک اصلی رشد قیمت شیر خام کشور در تیرماه می‌باشد و قیمت کارشناسی سازمان حمایت هر کیلوگرم 15700 ریال را به چالش کشیده و رقم 17500-17000 ریال در بازار عرضه و تقاضای شیر خام شکل داده است.
استدعا دارد قبل از آغاز تحریم‌ها به طور فورس‌ماژور با ورود 25 هزار تن شیر خشک صنعتی موافقت فرمائید.
