تحولات سیاسی باعث شد تا 26 درصد از گردشگران اروپایی سفر به کشور ایران را از برنامه توریستی خود خارج کنند. «محمد محب خدایی» معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری کشور می‌گوید:«اروپا جزو مناطقی است که خیلی زود به تحولات سیاسی جهان واکنش نشان می دهد.» خدایی هرچند زیر بار اعلام عدد و رقم گردشگران امریکایی به ایران نمی‌رود اما از افزایش ورود مسافران این قاره به ایران خبر می‌دهد.
اشتباه ارزی
«علی اصغر مونسان» رئیس سازمان میراث فرهنگی در عمارت آزادی آنچنان که از گفت‌و‌گوی‌های رسانه‌اش برمی آید یکی از مخالفان سرسخت سیاست« ارز مسافرتی» دولت است. محب خدایی معاون میراث فرهنگی هم می‌گوید که بانک مرکزی هرگز عمارت آزادی را برای تخصیص ارز مسافرتی طرف مشورت قرار نداد. فعالان خصوصی صنعت گردشگری هم نوک پیکان انتقاد را از ابتدای اجرای سیاست ارزی به سمت بانک مرکزی گرفته‌اند و از آن به یک تصمیم غیرکارشناسی رانت زا یاد کرده‌اند.خدایی اعتقاد دارد ارز مسافرتی راه را برای برخی از سوءاستفاده‌ها باز کرده است. منظور خدایی از سوءاستفاده سفرهای رایگان به مقصد تایلند، هند، ژاپن مالزی و ترکیه است که سود کلانی را برای آژانس‌ها و ایرلاین‌های عامل به دنبال دارد. گفت‌و‌گو روزنامه ایران با فعالان این حوزه نشان می دهد که آژانس‌ها از قِبَل سفر رایگان هر فرد به مقاصدی چون تایلند یا مالزی بین 4تا5 میلیون سود به جیب می‌زنند. خدایی می‌گوید:«باید در شرایط بحران، تصمیم‌های درست و منسجم بگیریم و اجازه سوءاستفاده در این فضا را ندهیم.» او «ارز مسافرتی» را متعلق به کسانی می‌داند که سفرهای ضروری دارند و افزایش میزان آن را از 300 دلار به 1000 یورو اشتباه می‌خواند. او اعتقاد دارد این ارز مسافرتی باید در نهایت به هتل دارها و فعالان گردشگری برسد اما توزیع مناسبی ندارد:«برای مثال بین ارز مسافری که هتل رزرو می‌کند با مسافری که استفاده نمی‌کند، باید تفاوت وجود داشته باشد.» تازه‌ترین آمارهای بانک مرکزی از پرداخت 312 میلیون دلار ارز مسافرتی در سه ماه نخست سال‌جاری خبر می دهد. معلوم نیست چقدر از این ارز به جیب دلالان رفته! «حرمت‌الله رفیعی» رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و گردشگری آژانس‌های درجه 3 و 4 و دو ایرلاین را بازیگران اصلی ایجاد رانت ارز مسافرتی کشور می‌داند اما نامی از آنها به میان نمی‌آورد. بازی خبری و تکذیب مداوم حذف «ارزمسافرتی» هم آنطور که برخی از آژانس دارها و گردشگران به روزنامه ایران می‌گویند باعث افزایش سفر ایرانی‌ها به خارج از کشور شده. ایرانی‌ها می‌ترسند در شهریور ماه دولت سیاست ارزی خود را تغییر بدهد و ارز مسافرتی از دست شان برود. گردشگرانی هم در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما هدف از سفر را، از دست ندادن «ارزمسافرتی» اعلام می‌کنند. برخی از آنها سعی می‌کنند با یک سفر کوتاه به کشورهای اطراف، حداقل ارز 500 یورویی را به دست بیاورند.بانک مرکزی به تازگی از تغییراتی در ارز مسافرتی خبر داده که احتمالاً موج جدیدی از سفر خارجی ایرانی‌ها را کلید خواهد زد. هم‌اکنون هم برخی از گردشگران می‌گویند بسیاری از مسیرها تا آخر مرداد ماه پر است و آنها نتوانسته‌اند بلیت تهیه کنند. مساله‌ای که حرمت‌الله رفیعی رئیس انجمن صنفی آژانس‌های خدماتی هم تایید می‌کند و مقصر این ماجرا را دلالانی می‌داند که با دو ایرلاین ارتباط دارند. او از این دلال‌ها به مافیا یاد می‌کند. سوالی هم این روزها مانند خوره به جان افکارعمومی افتاده! آنها می‌پرسند«چرا سازمان میراث فرهنگی با این آژانس‌ها و ایرلاین‌هایی برخورد نمی‌کند؟» کسانی که به گفته «محمد فاضلی» جامعه شناس نه تنها از راه گردشگری، ارزی به ایران تزریق نمی‌کنند که خود به یکی از مبادی خروج ارز تبدیل شده‌اند. «محب خدایی» در پاسخ این سوال افکار عمومی از تشکیل یک کمیته نظارت سخن به میان می‌آورد تا ابتدا معلوم شود کار آژانس‌ها و ایرلاین‌ها تخلف است یاخیر!
ایتالیایی‌ها در صدر
گردشگران ایتالیایی آنطور که خدایی می‌گوید در ورود به ایران بیشترین ریزش را داشته‌اند. رسانه‌های آلمانی هم از کاهش تمایل آلمانی‌ها به دنبال تحولات سیاسی در بازی‌های بین‌المللی برای سفر به ایران خبر می دهند. آلمانی‌ها در صدر گردشگران اروپایی ورودی به ایران قرار دارند. رتبه دوم به ایتالیایی‌ها می‌رسد که زودتر از سایر اروپایی‌ها به تحولات سیاسی ایران واکنش نشان داده و بلیت خود را کنسل کرده‌اند.
کاهش ارزش پولی اما به گفته خدایی باعث حضور گردشگران عراقی، آذربایجانی، پاکستانی و... به ایران شده است. در میان گردشگران و شهروندان عراقی، بصره ای‌ها رتبه اول را دارند. آنها منطقه آزاد اروند را فرصت خوبی برای خرید مایحتاج ضروری خود می‌دانند. محب خدایی از رونق «صادرات چمدانی» به مقصد عراق و جمهوری آذربایجان خبر می‌دهد.
ارزان شدن خدمات پزشکی هم به گفته او باعث شده خون جدیدی به «توریسم سلامت» ایران تزریق شود و بیماران بیشتری از عراق و آذربایجان زخم خود را در ایران مرهم بگذارند. او راهکار بازگرداندن گردشگران اروپایی را هم تبلیغ بازار ارزان به آژانس‌های اروپایی می‌داند. محب خدایی از گفت‌و‌گو و رایزنی با سفارت‌های مختلف سخن به میان می‌آورد و می‌گوید:« باید روی ارزان بودن سفر به ایران برای اروپایی‌ها کار کرد و با آژانس‌های اروپایی به گفت‌و‌گو نشست.» او سفر میلیون‌ها ایرانی به ترکیه به دلیل ارزان بودن این کشور را هم شادی برای حضور اروپایی‌ها در ایران می‌داند اما مساله آنجاست که اروپایی ها دو سال پیش که سیاست داخلی ترکیه دچار تنش شد، نخستین گردشگرانی بودند که این کشور نیمه اروپایی را از مسیر مسافرت‌های خود خط زدند. بسیاری از کارشناسان هم آن زمان، رویگردانی اروپایی‌ها از ترکیه را فرصت مغتنمی برای گردشگری ایران دانستند.
البته آن کارشناسان، امروز اعتقاد دارند ایران هرگز از آن فرصت استفاده نکرد. از سوی دیگر به نظر می‌رسد ارزان بودن مقصد تنها عامل تشویق بلوند‌های موبور این قاره سبز برای سفر به ایران نیست ابتدا باید در میان هجمه رسانه‌های خارجی آنها را از امن بودن ایران مطمئن کرد! اما کشورهای همسایه از جمله عراقی‌ها، حساب بیشتری روی خدمات ارزان ایران کرده‌اند که البته آن هم فرصت مغتنمی است. البته عراقی‌ها اهل خرج کردن نیستند اما در میان کاهش ارزش پولی کشور، جلوی ضرر را از هرکجا که بگیریم منفعت است.
