علی خدایی رئیس کانون شوراهای اسلامی کار استان تهران با اشاره به چالش‌ها و مشکلات سازمان تامین اجتماعی یادآور شد: طبق اصل 29 قانون اساسی، وظیفه تامین اجتماعی عامه مردم از محل درآمدهای عمومی به دولت واگذار شده است و دولت‌ها موظفند تامین اجتماعی را از محل درآمدهای عمومی برای کلیه آحاد جامعه در نظر بگیرند؛ در کنار این موضوع اما سازمان تامین اجتماعی وظایفی متفاوت از وظایف حاکمیتی که دولت‌ها بر اساس اصل 29 قانون اساسی موظف به انجام آن هستند، برعهده دارد.
وی ادامه داد: سازمان تامین اجتماعی یک سازمان بیمه‌گر خاص است که جامعه کارگری کشور را بیمه می‌کند و از محل بیمه پردازی کارگران و کارفرمایان و نه از محل درآمدهای عمومی، به بیمه شدگان خود خدمات ارائه می‌‌دهد.
ریشه مشکلات تامین اجتماعی یک برداشت اشتباه از قانون است
این نماینده کارگری معتقد است، مهمترین مشکلی که تامین اجتماعی این روزها و حتی در گذشته هم با آن مواجه بوده و حالا تشدید شده است، خلط کردن این دو موضوع از سوی نمایندگان مجلس و دولت‌ها است و بر این اساس وظایفی که بر اساس اصل 29 قانون اساسی بر دوش دولت‌ها قرار داده شده را بر دوش سازمان تامین اجتماعی می‌گذارند و تعهداتی را در قبال این وظایف برای دولت‌ها تعریف می‌کنند که تاکنون هیچ یک از دولت‌ها این تعهدات را عملی نکرده‌اند.
وی به مواردی از جمله بیمه‌های گوناگون از بخش‌های مختلف و برخی بخشودگی‌ها که بر مبنای آن هزینه‌هایی به سازمان تامین اجتماعی تحمیل شده، اشاره کرد و گفت: برخی از این تصمیمات به حدی غیرکارشناسی بوده که میزان تعهداتی که برای سازمان تامین اجتماعی ایجاد می‌کرد، حتی مناسبتی با مبلغی که دولت‌ها باید پرداخت کنند، نداشته و از آن طرف دولت‌ها هیچ وقت نخواستند بدهی‌های خود را تسویه کرده و تعهدات خود را انجام دهند.
دست دولت‌ها در جیب کارگران و کارفرمایان
رئیس کانون شوراهای اسلامی کار استان تهران تاکید کرد: حالا در شرایطی که کارگران و بیمه شده‌ها به عنوان شهروندان جمهوری اسلامی ایران مثل بقیه مردم حق دارند از پوشش‌های اجتماعی برخوردار باشند، نه تنها از این حقوق بهره‌ای نبرده‌اند، بلکه دولت‌ها هزینه‌های خود را از منابعی که کارگران و کارفرماهایشان در سازمان تامین اجتماعی به عنوان اندوخته دارند، جبران می‌کنند.
این نماینده کارگری از طرح تحول سلامت به عنوان یکی از مواردی نام برد که در سالهای گذشته به منابع و مصارف سازمان تامین اجتماعی ضربه وارد کرده است و ادامه داد: پیرو اجرای طرح تحول سلامت شاهد افزایش درآمد شدید پزشکان و جراحان بودیم، اما از طرف دیگر اجرای غلط طرح تحول سلامت هزینه‌های هنگفتی به سازمان تامین اجتماعی تحمیل کرد که عملا منابع و مصارف این سازمان را از حالت تعادل خارج کرد و هزینه‌ها از درآمدها پیشی گرفت.
شرایط بحرانی سازمان تامین اجتماعی بر اثر اجرای غلط طرح تحول سلامت
وی ادامه داد: در نتیجه اجرای غلط طرح تحول سلامت، پایداری سازمان تامین اجتماعی در شرایط بحرانی خود قرار گرفت؛ آن هم در شرایطی که منابع جاری سازمان هم با رکود حاکم بر بازار کار محدود شده است.
این فعال کارگری یادآور شد: نسبت بیمه پرداز به مستمری بگیر که یکی از مولفه‌های نظام‌های بیمه است، با توجه به از بین رفتن مشاغل مختلف و بالارفتن حجم بیکاری در کشور و بازنشستگی‌هایی که با تصویب دولت و مجلس به سازمان تامین اجتماعی تحمیل شده است، به هم خورده است و در نتیجه تمام این موارد عملاً منابع و مصارف سازمان دچار بحران است.
ناکارآمدی شستا به دلیل مدیریت غلط
رئیس کانون شوراهای اسلامی کار استان تهران با تاکید بر اینکه در این شرایط باید شرکتهای سرمایه‌گذاری شستا به داد سازمان تامین اجتماعی می‌رسیدند که به دلیل مدیریت غلط کارایی لازم را ندارند، افزود: از طرفی هم شاهد هستیم که دولت بدهی های خود به سازمان تامین اجتماعی را در قالب طرح‌های نیمه تمام صنعتی واگذار می‌کند؛ همین سال گذشته در قالب قانون برنامه توسعه مقرر شد که 50 هزار میلیارد تومان از بدهی‌های دولت به سازمان تامین اجتماعی از محل طرح های نیمه تمام دولتی تهاتر شود، تا سازمان تامین اجتماعی آنها را با منابع خود تکمیل کند و بدهی‌های خود را بردارد؛ این در حالی است که از سوی دیگر دولت خروج از بنگاه داری را برای سازمان تامین اجتماعی تکلیف می‌کند.
وی ادامه داد: وجود چنین این تضادی به بیمه شده این را القا می‌کند که دولت صرفاً به دنبال پاک کردن صورت مسئله است، نه حل مشکل سازمان تامین اجتماعی، کارگران و بازنشستگان تحت پوشش است.
شرکای اجتماعی در مدیریت سازمان به رسمیت شناخته نمی‌شوند
این نماینده کارگری عضو شورای عالی کار گفت: وجود چنین مشکلاتی ریشه در به رسمیت نشناختن سهم شرکای اجتماعی در مدیریت سازمان تامین اجتماعی به عنوان یک نهاد عمومی غیردولتی دارد که باید به صورت سه جانبه بین کارگر، کارفرما و دولت اداره شود، اما متاسفانه در دولت گذشته با خارج شدن و حذف شورای عالی تامین اجتماعی و جایگزینی هیئت امنای سازمان به جای آن عملاً نقش شرکای اجتماعی نادیده گرفته شد و اداره سازمان تامین اجتماعی کاملاً به صورت دولتی انجام می‌شود. حالا حتی دو نفر نماینده کارگری که عضو هیئت امنا هستند، از سوی وزیر کار انتخاب می‌شوند، نه تشکل‌های کارگری و البته حتی این دو نفر نمی‌توانند تاثیری روی تصمیمات آنجا داشته باشند، چرا که اکثریت مطلق با نمایندگان دولت است.
خدایی تصریح کرد: می‌بینیم که صاحبان این منابع هیچ اختیاری در اداره و هدایت این سازمان ندارند و این وضعیت از آنجا نگران‌کننده است که فقط در حال حاضر بیش از سه و نیم میلیون کارگر بازنشسته‌اند که از سازمان مستمری می‌گیرند و بیش از یازده و نیم میلیون نفر بیمه پردازی می‌کنند که سازمان به آنها تعهد دارد و باید به مرور تعهدات خود را انجام دهند، بیش از نیمی از جمعیت کشور زیر پوشش این سازمان عمومی غیردولتی هستند و عملا از نیمی از وظایف حاکمیتی دولت بر عهده این سازمان است.
لزوم احیای شورای عالی تامین اجتماعی
وی گفت: فقدان حضور نمایندگان بیمه شده‌ها در هدایت سازمان تامین اجتماعی می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری هم برای این سازمان و هم برای اجتماع داشته باشد و این نکته‌ای است که ما بارها تاکید کرده‌ایم و کماکان بر آن اصرار می‌کنیم که باید سر مسائل سازمان تامین اجتماعی با دقت بیشتری ورود شود و شرکای اجتماعی در هدایت آن دخیل شود و به طور خاص خواهان احیای شورای عالی تامین اجتماعی هستیم.
وی با تاکید بر اینکه هم دولت و هم سایر بخش‌های حاکمیت از جمله قوه مقننه باید نسبت به مسائل سازمان تامین اجتماعی هوشیارتر باشند، ادامه داد: متاسفانه مسئولان ما از مناسبات سازمان تامین اجتماعی اطلاعات درستی ندارند و این بی اطلاعی باعث می‌شود که گاهی از زبان یک مسئول می شنویم که می‌گوید سازمان از پول نفت تامین می‌شود که این بزرگترین ظلم است؛ اگر از سر ناآگاهی باشد که این مسئول لیاقت نشستن در آن جایگاه را ندارد، چون هنوز نمی‌داند سازمان تامین اجتماعی از نفت و منابع عمومی تامین نمی‌شود و منابع خاص خود از محل بیمه‌پردازی کارگر و کارفرما را دارد و اگر می‌داند و عامدانه می‌گویند که نامی جز خیانت نمی‌توان بر آن گذاشت.
وی که در آستانه سالروز تاسیس کانون تامین اجتماعی گفت: توقع ما از رسانه‌ها این است که کمک کنند صدای ما به مسئولان برسد و آنها را آگاه کنند که چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است.
خدایی ادامه داد: متاسفانه جامعه کارگری ما دارای تریبون‌های مختلف نیستند و به ندرت تریبونی را پیدا می‌کنند که بدون جناح‌بندی‌های سیاسی مسائلی را مطرح کنند؛ وقتی دولت حاکم است عده‌ای از رسانه‌ها موافق دولت می‌شوند حرفهای ما را منتقل نمی‌کند و در دوره بعدی که دولت هم طیف سیاسی آنها حاکم نیست، مطالبات ما را پررنگ‌تر و سیاسی و جناحی مطرح کنند، در حالی که مشکلات ما سیاسی و جناحی نیست و درباره سازمان تامین اجتماعی هم از عملکرد دولت قبل انتقاد داریم و هم دولت فعلی.
این نماینده کارگری یادآور شد: دولت قبل آمد و شورای عالی تامین اجتماعی را منحل کرد و دولت فعلی هم با طرح تحول سلامت کمر سازمان تامین اجتماعی را شکست؛ در دولت قبل طرح تجمیع منابع درمانی مطرح شده بود که می‌خواستند مراکز درمانی ما را بگیرد و در این دوره سهم درمان ما را گرفتند؛ اگر دولت فعلی و دولت گذشته را به عنوان نماینده دو جریان سیاسی بزرگ کشور در نظر بگیریم، عملاً ما از هر دو جریان سیاسی آسیب دیده‌ایم، اما متاسفانه رسانه‌ها هرکدام متعلق به یکی از این جناح ها هستند و ما نتوانستیم صدای خود را به صورت مستقل و خارج از دعواهای سیاسی مطرح کنیم.
وی گفت: حتی استیضاح هایی که در مجلس می بینیم، رنگ و بوی سیاسی پیدا کرده و کسی انعکاس صدای واقعی جامعه کارگری نبوده است؛ حالا هم خودمان این مشکلات را فریاد می‌زنیم و هم رسانه‌ها را دعوت می‌کنیم که کمک حال ما برای رساندن این پیام غیر سیاسی و غیر جناحی باشند که اگر مشکلی در سازمان تامین اجتماعی ایجاد شود، به کلیت کشور ما آسیب خواهد زد و دیگر ارتباطی به این جناح و آن جناح ندارد.
خدایی در پایان گفت: متاسفانه شرکتهای تامین اجتماعی و شستا همواره حیاط خلوت دولت‌ها و سیاسیون بوده‌اند و به جای آن که مدیریت در دست افراد اقتصادی باشد، سیاسیون هدایت آن را عهده دار شده‌اند، این مشکلات کماکان وجود دارد و باید فکری به حال آن کرد.
