مسئولان دولتی ایران طی روزهای گذشته در سفر به فرانسه مقدمات حضور بیشتر رنو در بازار خودرو ایران را فراهم کردند و در جدیدترین توافق‌نامه که با حضور نعمت‌زاده، وزیر صنعت به امضا رسید، قرار است رنو 2 محصول قدیمی خود را در کشورمان تولید کند. به این ترتیب در آستانه برگزاری دور دوازدهم انتخابات ریاست جمهوری، توافق برای تولید محصولات از رده خارج فرانسوی‌های بدعهد نمی‌تواند دستاورد قابل قبولی در آثار اقتصادی پسابرجام به حساب آید.
«سیمبل» و «داستر جدید» به عنوان محصولات جدید رنو در کارخانه‌ای که قرار است با مشارکت رنو و سازمان گسترش ایجاد شود، به تولید خواهند رسید.
سیمبل در سال 1999 در فرانسه به تولید رسیده و در واقع 17 سال از عمرش می‌گذرد، داستر نیز حدود 7 سال پیش در دنیا به تولید رسیده و حال قرار است این دو محصول از رده خارج راهی بازار ایران شوند و از این به بعد در بازار پرعطش ایران برای فرانسوی‌ها درآمدزایی کنند.
جالب اینجاست که این توافق بدون حضور مدیران خودروساز ایرانی و صرفاً با حضور مسئولان دولتی ایران و در رأس آنها وزیر صنعت و رئیس سازمان گسترش به امضا رسیده که البتهبه عنوان اقدامی خارج از عرف و در نوع خود قابل توجه است.
این اتفاق چند روز روز پس از ملاقات رئیس جمهور ایران و فرانسه در مقر سازمان ملل رخ داد و این احتمال وجود دارد که روحانی از نعمت زاده خواسته باشد تا برای پیگیری مذاکرات انجام شده با اولاند به فرانسه برود و در این سفر توافق‌نامه همکاری با رنو را به دور از چشم مدیران خودرویی امضا کند.
* جمع دولتی‌ها در فرانسه جمع بود
در این سفر در کنار وزیر صنعت، معظمی رئیس سازمان گسترش، صالحی نیا معاون اقتصادی وزیر صنعت، قناتی مدیر کل صنایع خودرو و نیرو محرکه وزارت صنعت نیز حضور داشتند.
توافق‌نامه ایدرو و رنو توسط معظمی رییس سازمان گسترش و تیری بلوره قائم مقام شرکت رنو فرانسه به امضا رسید.
طبق این توافق‌نامه، در فاز اول تولید سالانه 150 هزار دستگاه خودرو رنو و در فاز دوم نیز افزایش این رقم به 300 هزار دستگاه خودرو در نظر گرفته شده است.
در مجموع با احتساب تولید ال 90 و ساندرو، میزان تولید رنو در ایران به 500 هزار دستگاه در سال خواهد رسید.
* استراتژی رنو در ایران: تولید محصولات قدیمی و واردات خودروهای جدید
رنو در حالی برای تولید خودروهای قدیمی خود در ایران برنامه‌ریزی می‌کند که شاهد واردات محصولات لوکس این شرکت فرانسوی به صورت ساخته شده (CBU) به بازار ایران نیز هستیم. نمونه این مسئله هفته گذشته در رونمایی از خودروی تلیسمان صورت گرفت و قرار است این محصول به زودی وارد بازار ایران شود. این خودرو محصول تقریباً به روز شرکت رنو است که به اندازه خودروهای دیگر فرانسوی عرضه شده در ایران قدیمی نیست و عمر کمتری در مقایسه با آنها از نظر تولید در فرانسه دارد.
برنامه‌ای برای تولید تلیسمان در ایران اعلام نشده و به این ترتیب فرانسوی‌ها فقط به تولید محصولاتی در ایران تمایل نشان می‌دهند که اصولاً خودروی به روز و جدیدی نباشد، وگرنه ترجیح می‌دهند خودروهایشان را به صورت CBU وارد ایران کنند تا سود بیشتری را کسب کنند.
در عین حال، با توجه به واردات قطعات برای تولید خودروهای دیگرشان در ایران، به نظر می رسد در واردات خودروهای ساخته شده نیز از برخی تخفیف‌های تعرفه‌ای برخوردار شوند و در نتیجه سود بیشتری به جیب می‌زنند.
* چه کسی برای تولید سیمبل و داستر مطالعه بازار کرد؟
تولید دو محصول قدیمی سیمبل و داستر در ایران در شرایطی مورد توافق دولت ایران و رنو فرانسه قرار گرفته که به نظر می‌رسد فرایند مطالعه بازار برای عرضه این خودروها در ایران صورت نگرفته و بعید است که مرکز تحقیقات خودروسازان ایرانی مطالعه‌ای در این زمینه انجام داده باشند زیرا اگر در جریان این موضوع بودند، پذیرش آن توسط خودروسازان جای تعجب داشت. غیبت مدیران خودروساز در مراسم امضای تفاهم‌نامه تولید محصولات رنو نیز می‌تواند تأییدی بر این مسئله باشد.
تجربه عرضه داستر در بازارهای جهانی نشان می‌دهد که این محصول نتوانسته عرضه موفقی در دنیا داشته باشد و اصولاً خودروی موفقی به حساب نمی‌آید.
استراتژی رنو در برخورد با بازار ایران نشان می‌دهد که این شرکت فرانسوی بیشتر به دنبال واردات خودروهای لوکس خود به ایران با استفاده از شرایط مطلوب تعرفه‌ای است و در کنار این موضوع نیز مشارکتی را برای تولید محصولات مُرده و از رده خارج خود در ایران متقبل می‌شود تا وانمود کند که به مسئله داخلی سازی محصولاتش در ایران توجه دارد.
از سویی به نظر می‌رسد مسئولان دولتی ایران نیز سعی دارند از طریق تفاهم با رنو و ایجاد کارخانه جدید، اقداماتی را در راستای ایجاد قطب سوم خودروسازی انجام دهند تا در صنعت خودروسازی به اصطلاح رقابت ایجاد کنند،این در حالی است که با توجه به وضعیت تولید خودرو در ایران و همچنین حضور رو به افزایش شرکت‌های خارجی در بازار خودروهای وارداتی به ویژه چینی‌ها بعید به نظر می رسد که ایجاد قطب سوم از طریق محصولات از رده خارج بتواند محقق شود.
در این شرایط ظاهراً نظارت دقیق و شفافی بر عملکرد شرکت‌های خارجی در بازار خودرو کشورمان وجود ندارد و ایران به جولانگاهی بزرگ برای آمد و شد خودروهای خارجی و سودجویی برخی افراد تبدیل شده است.
سکوت مرکز پژوهش‌های مجلس، نمایندگان مجلس و دستگاه‌های نظارتی در این خصوص نیز جای سوال دارد و مطالبه عمومی بر نظارت دقیق بر قراردادها و توافق‌نامه‌های همکاری در صنعت خودروسازی و نقش پررنگ برخی مسئولان دولتی تأکید دارد.
