نقشه سیتروئن برای بازار خودرو ایران

دی اس چگونه به ایران آمد

 هنوز پرونده هسته‌ای در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بسته نشده بود اما برجام به فرجام رسیده و کشورهای 1+5 با ایران به توافق نهایی دست پیدا کرده بودند که رفع تحریم‌های اقتصادی برای شرکت‌های بزرگ خارجی و شرکای بالقوه ایرانی دیگر یک خواسته دور از دسترس نبود. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از اقتصاد، در همین ایام بود که مذاکرات غول‌های اقتصادی اروپا با صنایع مختلف در ایران رونق گرفته بود. خودروسازهای اروپایی که پیش از تحریم نیز در بازار ایران حضور نسبتاً فعالی داشتند، دوباره با اشتیاق بر سر میز مذاکرات در پشت درهای بسته برگشتند. توافقات حاصل شده بود تا در زمان مناسب و با وزیدن باد موافق، امضاها رسمی شود و بادبان‌ها برافراشته.

گروه پژو سیتروئن که مدتی بود با خاطره خوش حضور غالب در بازار خودرو ایران خداحافظی کرده بود، زودتر از سایر رقبا سر میز برگشت. پژو همان‌طور که با ایران‌خودرو مذاکرات خود را از سر گرفت تا دوباره خطوط تولیدش را رونق دهد، برای سایر محصولاتش نیز به دنبال بازار بود.

در کنار تولید خودرو در ایران برای قشر متوسط، این بار گروه دیگری نیز هدف پژو-سیتروئن قرار گرفت. گروهی که خودروهایی با آپشن‌های بیشتر و جلوه‌ای مدرن‌تر می‌طلبند. اتفاقاً در دوران تحریم و به واسطه رانت‌هایی که برای برخی گروه‌ها ایجاد شده بود، بازار خودروهای گران‌قیمت هم در ایران پرسروصداتر از قبل بود.

خودروهای لوکس آسیای شرقی، اروپایی و بعضاً آمریکایی از طریق بنادر جنوبی و از طریق چندین واسطه وارد کشور می‌شد و خیابان‌های شهرهای بزرگ را با غرش خود می‌لرزاند. حالا اوضاع کمی متفاوت شده است، می‌توان به این بازار که اگرچه گسترده نیست اما بی‌مشتری هم نیست، نظم و نسق بخشید و خودروهایی که عنوان لوکس را یدک می‌کشند، به طور رسمی به کشور وارد کرد و خدمات پس از فروش هم ارائه داد. امید به رفع تحریم‌ها باعث شد تا خودروسازان لوکس خودشان دست به کار شوند و برای حضور در بازار خودرو لوکس ایران اعلام آمادگی کنند.

این‌گونه شد که در 60‌سالگی تولد یک برند لوکس، مدیران آن با یک شرکت ایرانی به توافق رسیدند تا در گام اول این خودرو لوکس را به تعداد معدود و برحسب نیاز بازار وارد کشور کنند. اتفاقی که احتمالاً از ابتدای سال نو میلادی رخ می‌دهد و ایرانی‌ها می‌توانند خودرویی سوار شوند که هم‌اکنون زیر پای رئیس‌جمهور فرانسه است؛ خودروهایی با برند DS؛ محصولی از گروه مشترک پژو-سیتروئن. خودرویی که مدیران آن برای آماده کردن فضای بازار گروهی از خبرنویسان نشریات را به دیدار از مقر طراحی و تولید این خودرو در پاریس فرامی‌خوانند تا این اطمینان را ایجاد کنند که این خودرو لوکس هدفمند و با پشتیبانی رسمی و کامل پا به بازار خودرو ایران می‌گذارد.

تولد یک رویا

رمان زیبای فردریک فورسایت بریتانیایی این روز را با نام روز شغال سر زبان‌ها انداخت؛ 22 آگوست 1962 روزی که ژنرال شارل دوگل، رئیس‌جمهور فرانسه، مورد سوءقصد قرار گرفت. سوءقصدی که وی البته از آن جان سالم به در برد. دوگل آن روز سوار بر یک خودرو لوکس اصیل پاریسی بود. در واقع او با اولین خودرو برند DS از مهلکه گریخت و از آن زمان به بعد DS خودرو همیشگی روسای‌جمهور فرانسه شد. خودرویی که از نظر سیستم هیدرولیک و تعلیق طوری بود که با سه چرخ هم حرکت می‌کرد. حتی اگر یک چرخش در جریان یک سوءقصد تیر خورده و پنچر شده باشد.

برنامه بازدید گروه خبرنگاران ایرانی از یکی از فروشگاه‌های DS در خیابان فرانسوای اول در پاریس آغاز می‌شود، در منطقه‌ای که به مثلث طلایی معروف است. مثلث طلایی منطقه‌ای است که میان سه خیابان شانزه‌لیزه، جرج پنجم و مونتین محصور است و مرکز فروشگاه‌های بزرگ‌ترین و شناخته‌شده‌ترین برندهای لوکس فرانسوی است. خیابان‌هایی که در دو طرف آن فروشگاه‌های مجللی از تمام برندهایی که به چشم آشناست دیده می‌شود.

شروع بازدید با خودرویی است که پرچمدار (Flagship) برند دی‌اس است. خودرویی که کار طراحی و ساخت آن 18 سال طول کشید و تمام فرآیند آن نیز مخفیانه بود. چهل‌ودومین دوسالانه خودرو در پاریس در پنجم اکتبر 1955 میزبان این خودرو متفاوت بود. دی‌اس 19 (DS19) خودرویی کاملاً متفاوت از خودروهای دوران خود بود و علاوه بر طراحی منحصربه‌فرد، از امکانات بسیار پیشرفته‌تری نسبت به هم‌نسلان خود بهره می‌برد. در 15 دقیقه ابتدایی نمایش این خودرو 743 سفارش برای آن ثبت شد و تعداد سفارش‌ها در روز اول نمایش دی‌اس 19 به 12 هزار بالغ شد.

این خودرو خیلی زود به خودرو محبوب فرانسوی‌ها تبدیل شد. خودرویی که نماد بازسازی فرانسه بعد از جنگ جهانی دوم و جهان پس از استعمار شد. دی‌اس19 نماد ابتکار و نبوغ فرانسوی‌ها بود. در دوران جنگ سرد که کشورها وارد جنگ تکنولوژی شده بودند، خودرو دی‌اس تحولی در خودروسازی دنیا ایجاد کرد. تا جایی که رولان بارت، فیلسوف ساختارگرای فرانسوی در مقاله‌ای نوشت انگار که این خودرو از آسمان آمده است.

دی‌اس 19 که اکنون سه نمونه از آن باقی‌مانده در زمان خود یک تحول بزرگ محسوب می‌شد. سیتروئن با در اختیار داشتن تکنولوژی قوی و منحصربه‌فرد میشلن، تولیدکننده فرانسوی تایر خودرو، از سال 1948 به بعد تمام خودروهای خود را بر اساس استفاده از این برند تایر طراحی کرده بود. دی‌اس 19 نیز از این قاعده مستثنی نبود و لاستیک‌های رادیال میشلن، چهار چرخ این خودرو را تامین می‌کرد. دی‌اس 19 یک سیستم تعلیق گازی روغنی کاملاً جدید داشت. این سیستم منحصربه‌فرد به خودرو اجازه می‌دهد که همیشه فاصله خود را از جاده، فارغ از اینکه سطح جاده صاف و هموار یا سنگلاخ و ناهموار باشد، حفظ کند.

این سیستم به دی‌اس 19 اجازه می‌داد در جاده‌های فرانسه که معمولاً پوشش همواری نداشتند، با سرعت حرکت کند. این خودرو همچنین فرمان‌پذیری فوق‌العاده‌ای داشت و جعبه‌دنده آن نیمه‌اتومات بود. یعنی اگرچه خودرو فاقد پدال کلاچ برای تعویض دنده بود اما دنده‌ها باید دستی عوض می‌شد. سقف فایبرگلاس از وزن خودرو کاسته و مرکز ثقل آن را به زمین نزدیک‌تر کرده بود و در نهایت سیستم ترمز این خودرو تقویت‌شده و جدید بود.

دی‌اس در سال 1999 در رقابت انتخاب خودرو قرن جایگاه سوم را به دست آورد. مجله خودرو (Automobile Magazine) نیز در رقابت 100 خودرو جذاب، جایگاه پنجم را برای دی‌اس در نظر گرفت. اما نشریه معتبر خودرو اسپورت و کلاسیک (Classic & Sport Car Magazine) بعد از یک رای‌گیری از 20 طراح خودرو، دی‌اس را زیباترین خودرو تمام تاریخ معرفی کرد.

این برند بعد از مدتی دوباره در سال 2014 احیا شده و این بار با عنوان یک خودرو لوکس قدم به بازار گذاشت. مرکز فروش دی‌اس در خیابان فرانسوای اول در پاریس، به گفته مدیرش در سال گذشته میلادی 100 دستگاه دی‌اس فروخته است و 90 درصد مشتریانش برای اولین بار بوده که سوار خودرو دی‌اس می‌شدند. اما نکته مهمی که مدیر فروش این مرکز می‌گوید این است که 50 درصد از این مشتریان جدید کسانی بودند که خودرو قبلی آنها BMW یا آئودی بوده است. اما اکنون خودرو لوکس خود را از میان خودروهای فرانسوی انتخاب می‌کنند. در واقع این همان هدفی است که دی‌اس دنبال می‌کند؛ رقابت در بازار خودروهای لوکس و جلب مشتری با استفاده از هر آنچه در اختیار دارد.

اجماع فرانسوی‌های لوکس

برنامه‌های فروش این برند لوکس در فرانسه متنوع است و مشخص نیست که از این دسته کدام برنامه‌ها را بتوان در بازار ایران پیاده کرد. به گفته مدیر مرکز فروش خودرو دی‌اس در پاریس، فروش این خودرو با خدمات کامل پشتیبانی همراه است. دی‌اس به مشتریان پاریسی خود می‌تواند خدماتی چون تحویل خودرو در محلی که مشتری تعیین کرده و خدمات کامل پس از تحویل از جمله هرگونه تعمیر و یا نگهداری ارائه دهد. همچنین فروشگاه این برند هراز چند گاهی نمایشگاه‌هایی را با کمک دیگر برندهای لوکس پاریس ترتیب می‌دهد تا مشتریان بیشتری جلب و جذب کند. مشارکتی که فقط به برگزاری نمایشگاه ختم نمی‌شود و وارد همکاری‌های کاری می‌شود.

مثلاً یکی از آخرین همکاری‌های برند دی‌اس با مزون فابر (Maison Fabre) بوده است که یکی از معروف‌ترین برندهای پاریس در تولید دستکش بانوان است. این برند از سال 1924 در پاریس شکل گرفته و دستکش‌هایی برای بانوان طراحی و تولید می‌کند. همکاری دو برند دی‌اس و مزون فابر منجر به تولید دستکش‌هایی چرمی شده که مخصوص رانندگی با خودروهای مختلف دی‌اس است. نکته مهم این دستکش‌ها تعداد محدود آنهاست که اگر کسی صاحب آنها شود می‌داند که افراد بسیار اندکی هستند که مانند آن را به دست دارند و همزمان پشت فرمان دی‌اس نشسته‌اند.

دی‌اس و بازار ایران

اما پای این خودرو لوکس فرانسوی کی به ایران باز می‌شود؟ برابر آنچه مقامات دی‌اس می‌گویند سال 2016 میلادی یعنی کمتر از یک ماه دیگر چند مدل از برند دی‌اس وارد بازار ایران می‌شود. تعدادی از مسوولان برند دی‌اس اوایل اکتبر سال جاری و در آستانه 60 سالگی این برند با گروه آرین‌موتور در تهران پای میز مذاکره می‌نشینند تا قرارداد واردات این برند به بازار ایران در سالگرد تولد آن بسته شود. بنا‌بر‌این قرارداد مدل‌های DS3، DS4، DS4 Crossback DS5، DS5 LS و DS6 وارد بازار ایران می‌شوند. این خودروها از ژانویه 2016 و با افتتاح مرکز فروش رسمی آن در تهران کار خود را شروع می‌کنند.

بازه قیمتی این خودرو لوکس بنابر تخمین‌های اولیه در بازه 210 تا 270 میلیون تومان قرار می‌گیرد. در واقع شکافی که در حال حاضر بین خودروهای لوکس شرق آسیا و اروپا و آمریکا وجود دارد، توسط این برند فرانسوی پر خواهد شد. مشتریانی که حاضرند مبلغی بیش از 200 میلیون برای خرید خودرو هزینه کنند و البته توان مالی خرید خودروهای آمریکایی یا برندهای گران‌قیمت اروپایی را ندارند، می‌توانند روی خرید یک خودرو لوکس، راحت و مناسب برای رانندگی در داخل و خارج شهر حساب کنند.

در حال حاضر در بازه قیمتی بین 100 تا 200 میلیون تنوع خوبی از خودروهای کره‌ای مانند هیوندایی یا برخی مدل‌های تویوتا برای خرید وجود دارد اما پس از آن با یک فاصله معنادار خودروهای برندهایی چون انواع جدید مرسدس بنز، فولکس‌واگن، تویوتا لندکروز، ب‌ام‌دبل‌یو، پورشه و حتی مازراتی و لامبورگینی به تعداد اندک وجود دارد. حالا شکافی که بین این دو دسته خودرو وجود دارد، هدف دی‌اس قرار گرفته که البته رقبای سرسختی چون پرادو نیز در این بازه قرار می‌گیرند که البته با توجه به تفاوت‌های زیاد بین این برندها دی‌اس می‌تواند به گسترش سهم بازار خود در میان‌مدت بسیار امیدوار باشد.

دی‌اس برای سال اول حضور خود در ایران البته گام چندان بلندی برنداشته و نگرشی منطقی به بازار دارد. دی‌اس تلاش دارد تا در سال اول حضور در بازار ایران بین 800 تا 1000 دستگاه بفروشد. این برند در حال حاضر برنامه‌ای برای تولید خودرو در ایران ندارد و خط تولید راه‌اندازی نمی‌کند. خودروهایی که قرار است وارد بازار ایران شود از کارخانه این برند در چین وارد خواهد شد و ادامه حضور این برند و گسترش فعالیت‌های آن در بازار ایران بستگی کامل به کشش تقاضا دارد. با توجه به تقاضای نه‌چندان بالای خودروهای لوکس و البته بادوام بودن این خودروها، راه‌اندازی خط تولید در کشورهای مختلف فاقد توجیه اقتصادی است و برندهای لوکس معمولاً در چند نقطه محدود از دنیا فعالیت‌های تولیدی خود را متمرکز می‌کنند و بیشتر روی ارائه خدمات پس از فروش متمرکز هستند.

روح آوانگارد

دی‌اس یک برند پیشرو است. این مولفه نه‌تنها در شعار این برند یعنی The Spirit of Avant-garde که به طور عینی در طراحی و تولید خودروهای برند دی‌اس به چشم می‌خورد. این شعار را می‌توان کاملاً با نشستن در یک خودرو دی‌اس لمس کرد. از چرم‌های مرغوبی که روی بخش‌های مختلف داخل خودرو دست‌دوزی شده تا طراحی زیبای داخلی و خارجی و جایابی منطقی قطعات و جزییات داخلی خودرو. گروه روزنامه‌نگارانی که به دعوت دی‌اس برای ارزیابی و آزمون این خودروها به پاریس رفته بودند، در بازدید از بخشی از کارخانه طراحی و تولید این برند به طور نسبتاً کاملی با جزییات طراحی و تولید این محصولات لوکس آشنا شدند.

در بخشی از کارخانه بزرگ گروه پژو‌-‌‌سیتروئن که با دقت‌نظر مقامات برند دی‌اس در چند نقطه آن سه پرچم ایران، فرانسه و دی‌اس در کنار هم قرار داده شده است، مدیران دی‌اس با آمادگی کامل برای توضیح مفصل در مورد نحوه طراحی خودروهای دی‌اس به خط شده‌اند و در نهایت سالنی با سقفی سفید و گنبدی‌شکل که برای نمایش خودروها ساخته شده است، میزبان ذهن‌های کنجکاو خبرنگارانی است که تمام بخش‌های خودرو را چک می‌کنند و حتماً پشت فرمان می‌نشینند و دستی هم به تجهیزات مختلف روی خودروهای همیشه خاموش نمایشگاه می‌برند.

مدیران بخش طراحی دی‌اس هدف از راه‌اندازی برند دی‌اس و احیای آن در گروه پژو-‌‌سیتروئن را غیبت فرانسه در بازار لوکس‌ها عنوان می‌کنند، در حالی که فرانسوی‌ها در بازار لوکس دنیا حضور فعال و پررنگی دارند. به گفته مدیران دی‌اس چهار مولفه در طراحی دی‌اس به دقت رعایت می‌شود: طراحی آوانگارد، فناوری تجربی، راحتی فوق‌العاده و دینامیک و دقت‌نظر به جزییات. این چهار مولفه باعث شده است تا علاوه بر اینکه خودرو تولیدشده از نظر ظاهری بسیار زیباو جذاب باشد، در داخل نیز کاملاً مطابق با خواسته‌های راننده و سرنشین امروزی تنظیم و طراحی شود.

مولفه چهارم یعنی دقت در جزییات را می‌توان در تک‌تک قطعات خودرو دید. تمام اجزای خودرو در هماهنگی کاملی با یکدیگر به سر می‌برند. به عنوان نمونه طراحی چراغ‌های خودرو به‌گونه‌ای است که همزمان با چرخش فرمان می‌چرخند تا مسیر پیش‌روی راننده و سرنشین را روشن کنند.

خودروهای دی‌اس مانند اغلب کالاهای لوکس بسیار مطابق خواست مشتری ساخته می‌شوند. مشتری می‌تواند در مورد رنگ داخلی خودرو و هماهنگی رنگ رینگ‌ها و اجزای لوکس روی خودرو نظر بدهد و رنگ بخش‌هایی از خودرو، حتی چرم کوچکی را که روی سوئیچ به کار رفته است، با بقیه عناصر داخلی هماهنگ کند.

نکته جالب اینکه در تیم طراحی دی‌اس دو چهره شاخص و اثرگذار حضور دارند که تفکرات آنها الهام‌بخش مهندسان طراحی دی‌اس است. یک منجم و یک طراح مد که اگر چه شاید ارتباط چندانی با صنعت خودرو نداشته باشد اما اطلاعات آنها و ایده‌هایی که آنها از جهان مد و دنیای خارج از دسترس طراحان عادی دارند، باعث ایجاد جلوه‌هایی خاص در خودرو دی‌اس می‌شود. انتخاب هوشمندانه‌ای از سوی مدیران دی‌اس که به طراحی خلاقانه این برند بسیار کمک می‌کند.

حضور دی‌اس در بازار لوکس

به گفته مدیران دی‌اس این برند هم‌اکنون 19 درصد کل بازار لوکس اروپا را در اختیار دارد. البته دی‌اس این مدعا را هم مطرح می‌کند که تقاضا بیش از این است اما به دلیل شرایط خاص تولید یک خودرو لوکس نمی‌تواند به تمام نیاز بازار جواب دهد. دی‌اس از سال 2010 تاکنون نزدیک به 600 هزار دستگاه خودرو فروخته است. سهم این خودرو در بازار لوکس فرانسه 29 درصد و در بازار لوکس کل اروپا به غیر از فرانسه 12 درصد است. میانگین فروش سالانه این خودرو در فرانسه 30 هزار دستگاه است.

این برند در سال 2014 موفق شد 118 هزار دستگاه از این خودرو را در جهان بفروشد و نکته جالب سهم 25‌درصدی چین از این میزان فروش است. البته شاید بخشی از این سهم بالای چین به حضور یک کارخانه تولید دی‌اس در این کشور برگردد. همان کارخانه‌ای که قرار است محصولاتش به ایران هم بیاید. البته تمامی مدیران دی‌اس بر این نکته تاکید دارند که کارخانه این برند در چین حتی از کارخانه موجود در پاریس نیز مدرن‌تر است و تصوری که در مورد بی‌کیفیت بودن کالاهای چینی شکل گرفته نباید به این خودرو لوکس سرایت کند، چون دی‌اس حتی اگر در چین هم ساخته شود، یک خودرو کاملاً پاریسی است. در واقع انتخاب چین برای راه‌اندازی یک کارگاه برخاسته از این ایده است که با حضور در چین دسترسی به بازارهای منطقه آسان‌تر است. ضمن اینکه سهولتی که در فضای کسب‌وکار چین فراهم شده احتمالاً در اقبال دی‌اس به آن بی‌اثر نبوده است. همچنین استقبال چینی‌ها از این خودرو لوکس نیز عامل مهمی برای راه‌اندازی خط تولید در چین بوده است.

چینی‌ها به واسطه سه دهه رشد بالای اقتصادی توانسته‌اند ثروت قابل اعتنایی ایجاد کنند و بسیاری از خانوارهای چینی به سمت هزینه‌کرد درآمد خود در کالاهای لوکس هستند و بدون شک خودرو در کنار مسکن، اولین انتخاب برای خرید یک کالای لوکس است که راحتی و آسایش خانواده را هم به همراه داشته باشد.

دی‌اس در سال 2013 توانست 13 درصد از تولیداتش را در بازاری خارج از اروپا به فروش برساند و در سال 2014 این رقم را به 27 درصد رساند. در سال 2016 و با افزوده شدن دو بازار ایران و ژاپن به مقاصد صادراتی دی‌اس، مدیران این برند قصد دارند تا 50 درصد تولیدات خود را در بازارهای خارج از قاره سبز بفروشند. این هدف‌گذاری برای سال 2020 به 60 درصد تولیدات می‌رسد.

تست جاده‌ای خودروهای دی‌اس

برای تست جاده‌ای خودروهای دی‌اس توسط گروه روزنامه‌نگارانی که به پاریس رفتند، یک مسیر 90 کیلومتری در نظر گرفته شده بود که بخش‌هایی از آن پیچ‌وخم‌های تندی داشت. این مسیر همچنین از میان دشت‌های اطراف پاریس و دهکده‌های کوچکی گذر می‌کرد که فاصله زیادی با پاریس نداشتند. انتخابی که برای یک خودرو لوکس مناسب به نظر می‌رسید. البته باید این نکته را در نظر داشت که آنچه از یک خودرو لوکس انتظار می‌رود، راحتی در طول سفر است.

قدرت موتور متناسب با خودرو و سرعت آن قابل قبول است. شتاب خودروهای دی‌اس نیز بالاست و در اندک زمانی می‌توان در صورت فراهم بودن شرایط سرعت را به 100 رساند. اما واقعیت در مورد خودروهای لوکس این نیست. در واقع اسباب راحتی و آرامش و زیبایی درونی و بیرونی دی‌اس است که مدنظر تولیدکننده و مصرف‌کننده است. همان‌طور که پیشتر نیز اشاره شد سیستم تعلیق منحصربه‌فرد و هیدرولیک کامل این خودرو، سواری آن را برای راننده و سرنشینان بسیار راحت کرده است. فرمان‌پذیری مناسب هدایت خودرو در پیچ‌وخم‌های جاده را آسان می‌کند.

نکته قابل تامل سیستم start-stop خودکار خودرو است که برای کاهش مصرف و پایین آوردن آلودگی ناشی از مصرف سوخت است. در واقع دی‌اس از نظر استانداردهای زیست‌محیطی نیز دوستدار طبیعت به شمار می‌آید. همان‌طور که خودروهای هیبریدی و حتی برقی در برنامه تولید این برند حضور دارد.