طرح کالابرگ الکترونیک، شرط مجلس برای حذف دلار ۴۲۰۰تومانی از ادبیات اقتصادی کشور بود که از اسفند ۱۴۰۱ اجرا شد و از بهمن۱۴۰۲ با طرح تشویقی فجرانه به اوج رسید؛ اما در دولت جدید، آنگونه که فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت میگوید، این طرح پس از فراهمشدن زیرساختهای لازم اجرا خواهد شد.
ساختار طرح کالابرگ الکترونیک بهگونهای بود که خانوارهای ۷دهک پایین درآمدی، اگر بخشی از یارانه نقدی خود را به خرید کالاهای موجود در سبد کالابرگ اختصاص میدادند، با دریافت یارانه تشویقی از پرداخت هزینه تحمیلشده از ناحیه تورم بر این کالاها در بازه یکساله معاف میشدند.
بهعنوان مثال، وقتی اجرای طرح کالابرگ بعد از چند دوره آزمایشی از اسفند۱۴۰۱ بهصورت کشوری آغاز شد، مبنای قیمت کالاهای موجود در سبد برای خانوارها همان قیمت اردیبهشت۱۴۰۱ بود و مابهالتفاوت قیمت روز خرید با قیمت اردیبهشت۱۴۰۱ از محل یارانه تشویقی ۱۲۰هزار تومانی دولت پرداخت میشد.
ظهور طرح کالابرگ
زمانی که دولت سیزدهم درصدد حذف دلار ۴۲۰۰تومانی برآمد، نمایندگان مجلس شرط گذاشتند که تمهیداتی برای خنثیسازی اثر تورم کالاهای اساسی در معیشت مردم و اقشار ضعیف اندیشیده شود و اجرای طرح کالابرگ الکترونیک که از سالها قبل برای ساماندهی یارانههای نقدی مطرح شده بود، بهعنوان یک راهکار مؤثر در دستورکار دولت قرار گرفت.
گرچه استقبال خانوارها در فاز اول طرح کالابرگ بهواسطه مشروطبودن بهرهمندی از یارانه تشویقی ۱۲۰هزار تومانی چندان قابلتوجه نبود، اما در فاز دوم با اجرای طرح فجرانه از بهمن۱۴۰۲ و غیرمشروطکردن بهرهمندی از یارانه تشویقی ۲۰۰هزار تومانی، استقبال بهشدت افزایش یافت و در ۳دهک پایین درآمدی به ۹۰درصد رسید.
درطرح فجرانه، خانوارها صرفا با خرید از طرح کالابرگ مشمول ۲۰۰هزار تومان یارانه تشویقی میشدند.
سرنوشت محتوم فجرانه
طرح فجرانه از دهه فجر تا عید فطر گذشته اجرا شد و پس از جمعبندی نتایج موفق آن، تأمین اعتبار و تمدید طرح در دستور کار دولت قرار گرفت؛ اما بهواسطه شهادت رئیس دولت سیزدهم و ورود کشور به فضای برگزاری چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری، عملا کار برای نهاییکردن طرح کالابرگ سخت شد و تعیینتکلیف این طرح برای دولت جدید به ارث رسید.
گرچه دولت جدید در ابتدا مواضع صریحی در حوزه یارانه اتخاذ نکرد و تداوم طرح کالابرگ را مسکوت گذاشت، اما حالا از شواهد امر چنین برمیآید که در کنار حذف یارانه خانوارهای پردرآمد، طرح کالابرگ نیز حداقل تا زمانی که منابع مالی و زیرساختهای موردنیاز آن تأمین نشود، ادامه پیدا نخواهد کرد.
البته در مورد منابع مالی، دولت باید تمهیداتی بیندیشد؛ اما منظور فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت از تأمین زیرساختهای اجرای طرح کالابرگ مشخص نیست؛ چراکه این طرح از اواخر سال۱۴۰۱ در ۲فاز اجرا شد و نتایج فاز دوم آن در ترمیم معیشت خانوارهای کمدرآمد، بسیار مطلوب ارزیابی شده بود.