صنعت فوتبال در جهان از مزایا و امکانات اقتصادی بسیاری بهرهمند است که از آن جمله میتوان به سه بخش عمده شامل درآمدهای روز مسابقه، امور تجاری و حق پخش رسانهای نام برد. در سال ۲۰۱۸ به طور متوسط ۴۰ درصد درآمد باشگاههای پردرآمد جهان حاصل از فعالیتهای تجاری، ۴۳ درصد از طریق فعالیتهای رسانهای و فروش حق پخش مسابقات و ۱۷ درصد در پی فعالیتهای روز مسابقه از طریق فروش بلیت و اقلام باشگاه حاصل شده است.
با این وجود باشگاههای لیگ برتری فوتبال ایران، بخصوص پرسپولیس و استقلال که تا روز گذشته به نوعی تنها تیمهای دولتی محسوب میشدند از بخش قابل توجیه از درآمدهای معمول باشگاههای فوتبال جهان محروم هستند. از طرف دیگر به دلیل مدیریت واحد دولت بر دو باشگاه پرسپولیس و استقلال با هشدار محرومیت از مسابقات آسیایی مواجه بودند.
استقلال و پرسپولیس در طول دهههای گذشته به نوعی از مهمترین تیمهای فوتبال ایران محسوب شدهاند. علاوه بر آنکه این دو باشگاه سکوی پرتاب بسیاری از فوتبالیستهای ایرانی به تیمهای خارجی بوده و هستند بعضا استخوانبندی تیم ملی را نیز بازیکنان این دو باشگاه تشکیل میدهند. بنابراین تقویت سرخابیها میتواند به نوعی تقویت صنعت فوتبال در ایران و متعاقبا تیم ملی باشد.
بدهی حدود ۱۶۰۰ میلیارد تومانی سرخابیها
از سوی دیگر به دلیل مشکلاتی که طی دههها در مدیریت سرخابیهای پایتخت وجود داشته پرسپولیس با ۸۲۶ میلیارد تومان بدهی و استقلال با حدود ۷۷۰ میلیارد تومان بدهی انباشته مواجه است.
اما پس از حدود ۱۳ سال که زمزمه واگذاری پرسپولیس و استقلال به بخش خصوصی مطرح شد، سرانجام روز گذشته این اتفاق رخ داد. دیروز در فرابورس ایران ۸۵ درصد از سهام باشگاه استقلال از سوی شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس و شرکتهای تابعه آن شامل شرکتهای پتروشیمی شهید تندگویان، بوعلی، پارس و بندرامام خمینی و همین مقدار از سهام باشگاه پرسپولیس نیز توسط بانکهای شهر، ملت، تجارت، صادرات، رفاه و اقتصاد نوین انتقال پیدا کرد.
امروز ساعت ۱۰:۳۰ صبح آیین واگذاری دو شرکت استقلال و پرسپولیس به بخش خصوصی با حضور وزرای اقتصاد و ورزش و سرپرست سازمان خصوصیسازی برگزار میشود.
اگرچه برخی کارشناسان نسبت به این نوع از خصوصیسازی که آن را واگذاری به بنگاههای شبهدولتی میدانند نقدهایی وارد کردند اما این واگذاری ثمراتی را نیز در پی داشت. تفکیک مدیریت دو باشگاه و اقدام برای خصوصیسازی آنها میتواند مهمترین فواید این واگذاری باشد.
ابراهیم بازیان ـ سرپرست سازمان خصوصیسازی در اینباره گفته که با واگذاری حداکثری سهام دولت به دو کنسرسیوم ما امروز از دولتی بودن دو باشگاه پرسپولیس و استقلال فاصله گرفتیم و شاهد دو مشتری راهبردی برای پرسپولیس و استقلال هستیم.
اقتصاد دو باشگاه شکوفا میشود
وی افزود: در کنسرسیوم بانکی، یکی از بانکهای کاملاً غیردولتی یعنی بانک شهر پا به میدان گذاشتند. سهامدار اصلی بانک شهر، شهرداری تهران است و به نوعی شهرداری یک نهاد امور دولتی با زیرساختهایی در حوزه مدیریت شهری است و یکی از فرصتهایی است که میتواند در شکوفایی فعالیتهای ورزشی این تیم بزرگ و نامآور ایفای نقش کند.
بازیان درباره خریدار باشگاه استقلال هم گفت: میبینیم یک مجموعه نفتی موفق با کنسرسیوم شرکتهای وابسته خود پا به میدان گذاشت. این اقدام کاملاً با نگاه امید به آینده و با نگاه کاملاً متفاوت در مقایسه با گذشته رقم خورد.
رییس سازمان خصوصیسازی تاکید کربد: یک بحث دیگر مالکیت باشگاهها بود که تقریباً با این عرضه منتقل میشود؛ بحث دیگر، مدیریت آنهاست که در یک مرحله بررسی اهلیت و صلاحیت صورت گرفت؛ آن هم در کمیته تخصصی سازمان خصوصیسازی با حضور دستگاههای مرتبط و فرابورس که به لحاظ کفایت مالی، توانایی متقاضیان مورد بررسی قرار گرفت.
بازیان با اشاره به بررسی اهلیت داوطلبان از سوی سازمان خصوصی سازی و سازمان فرابورس گفت: بخشی از اهلیتها ناظر به مدیریت این باشگاه خواهد بود. هماهنگی خوبی میان وزارت ورزش و وزارت اقتصاد انجام شد. با این ویژگیها ۸۵ درصد از سهام دو باشگاه به مجموعههایی واگذار شد که امید و نشاطی را ایجاد میکنند؛ هواداران پرسپولیس و استقلال هم نگاه امیدوارانه به آینده این دو باشگاه دارند.
وی تاکید کرد: دولت سیزدهم ادعا و افتخار میکند که پروژههای نیمه تمام را تمام میکند؛ در سازمان خصوصیسازی هم در حوزه واگذاری، پروژههای نیمه تمامی داریم که با این واگذاری دولت، برگ برندهای را در حوزه واگذاریها دستش گرفت.
امیدواری نسبت به استفاده از حق پخش تلویزیونی
بازیان با بیان ایانکه نگاه امیدوارانهای در باشگاههای پرسپولیس و استقلال ایجاد میشود، گفت: در فضای مدیریت ورزش کشور نیز امیدواری ایجاد شده و با تدابیری که دراین مدت صورت گرفت، امیدوار هستیم در آینده اخبار خوبی از حوزه مجموعه مالکین جدید این مجموعهها داشته باشیم.
وی با اظهار امیدواری نسبت به بهبود اقتصاد ورزش و بهره بردن دو باشگاه از تولید برنامه و حق پخش گفت: انشاءالله بعد از این مدت، این روز را به عنوان یک روز تاریخی در کشور و واگذاری این دو باشگاه مهم خواهیم داشت و این امکانپذیر نبود جز در یک تعامل همهجانبه و همسو در جهت انجام یک اقدام بزرگ مردمی.