تا چند روز دیگر موعد پرداخت یارانه خردادماه فرا می‌رسد. مددجویان کمیته امداد و بهزیستی فروردین و اردیبهشت ۹۶ از افزایش ۳برابری یارانه برخوردار شدند اما ادامه این وضعیت برای خرداد مشخص نیست.
طبق قانون، افزایش کمک دولت به اقشار آسیب پذیر کمیته امداد و بهزیستی نه از طریق یارانه که باید از راه افزایش مستمری پرداختی صورت می گرفت. براساس برنامه ششم توسعه دولت موظف است در طول اجرای برنامه علاوه بر پرداخت یارانه فعلی، هرسال حداقل مستمری خانوارهای مددجویان تحت حمایت کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی را متناسب با سطح محرومیت بر مبنای متوسط ۲۰ درصد حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار پرداخت کند.
همین وعده را مسئولان ۲ نهاد حمایتی کشور یعنی کمیته امداد و بهزیستی نیز در ماه‌های پایانی سال ۹۵ چندین بار تکرار کردند اما در عمل افزایش یارانه جایگزین افزایش مستمری شد.
حدود یک میلیون ۶۰۰ هزار خانوار تحت پوشش کمیته امداد هستند و حدود ۳ میلیون نفر از خدمات مستمری این نهاد برخوردارند. تعداد خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی هم بیش از ۵۰۰ هزار برآورد می شود که از این تعداد ۱۸۰ هزار زن سرپرست خانوار و ۳۳۰ هزار معلول هستند.
پیش از اجرای قانون افزایش مستمری‌ها، مستمری خانوار یک نفره در کمیته امداد ۵۳ هزار تومان، برای ۲ نفره ۶۱ هزار تومان، ۳ نفره ۷۲ هزار تومان، چهار نفره ۸۱ هزار تومان و پنج نفره و بیشتر ۱۰۰ هزار تومان بود. این ارقام در حا حاضر هیچ تغییری نکرده به طوری که می توان ادعا کرد مستمری مددجویان کمیته امداد در مغایرت با قانون برنامه ششم توسعه ثابت مانده و این در حالی است که یارانه این افراد حدود ۲ برابر شده است.
مددجویان کمیته امداد و افراد تحت پوشش سازمان بهزیستی در فروردین و اردیبهشت ۹۶ مطابق جدول زیر دریافتی یارانه داشتند:
محسن ولیئی مدیرکل کمیته امداد استان تهران با بیان اینکه افزایش مستمری مددجویان این نهاد از ابتدای سال ۹۶ برقرار شده است، گفت: با احتساب مبلغ ۵۳ هزار تومان مستمری و افزایش ۹۵ هزار تومانی یارانه برای خانوار یک نفره، در مجموع یک خانوار یک نفره کمیته امداد در فروردین و اردیبهشت ماه رقمی معادل ۱۹۳ هزار و ۵۰۰ تومان در ماه دریافت کرده است. این رقم برای خانوارهای دونفره ۳۴۰ هزار تومان، سه نفره ۴۶۰ هزار و ۵۰۰ تومان، چهارنفره ۶۰۱ هزار تومان و ۵ نفره ۶۹۲ هزار و ۵۰۰ تومان است.
وی افزود: اگرچه لازم است طبق قانون مستمری مددجویان افزایش یابد نه یارانه آنها، اما در عمل افزایش یارانه به لحاظ نقدی تفاوت چندانی با مبلغ افزایش مستمری برای مددجو ندارد و تنها برخی مسائل اداری و مدیریتی را برای مجموعه امداد پدید می آورد.
ترمیم مستمری مددجویان کمیته امداد و بهزیستی پس از ۱۰ سال
به این ترتیب و با اعلام مسئولان وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی، میزان مستمری مددجویان سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی (ره) از فروردین امسال ۱۶ تا ۵۰ درصد بیشتر شد و یارانه افراد با توجه به بعد خانوارها نسبت به قبل از ۲.۶ تا ۳.۱ برابر افزایش یافت. به طوری که میزان مستمری برای خانوارهای یک نفره ۱۶ درصد، خانوارهای دو نفره ٢٧ درصد، سه نفره ۳۵ درصد، چهار نفره ۴۵ درصد و پنج نفره و بالاتر ۵۰ درصد افزایش می‌یابد. این درحالی است که تا پیش از آن میزان مستمری که مددجویان بهزیستی و کمیته امداد بسته به تعداد خانوارشان دریافت می‌کردند، حدود ۵۰ تا ۱۰۰ هزار تومان بود اما درحال حاضر بر اساس مصوبه کمیسیون تلفیق، ۲۰ درصد از حقوق و مزایای مصوب شورای عالی کار و تامین اجتماعی ، مازاد بر دریافتی قبلی به این افراد پرداخت شد. با این اقدام دولت، نسبت حداقل حقوق به مستمری مددجویان به بیش از ۲۰ درصد رشد خواهد کرد. رقمی که از پس سال ۱۳۸۵ به بعد به طور دائم در حال کاهش بود و در سال ۱۳۹۵ این رقم به ۹ درصد رسیده بود.
پرویز فتاح، رئیس کمیته امداد با اشاره به تخلف دولت در افزایش یارانه به جای مستمری مددجویان گفت: دولت به جای اینکه اعتبار در نظر گرفته شده را به حساب مستمری کمیته امداد و مددجو ها واریز کند، به حساب یارانه واریز کرد، این خلاف قانون است چون مستمری است و محل تامین آن از هدفمندی یارانه هاست.
دولت قول داده از خرداد پول به حساب کمیته امداد و بهزیستی واریز شود و ما نیز به حساب مددجو ها بریزیم. البته هیچ جای نگرانی نیست، دولت اطمینان داده استوی افزود: اگرچه اصل موضوع خلاف قانون نیست، اما روش پرداخت خلاف قانون است چون حساب یارانه ازمستمری جداست و قانون هدفمندی فقط سرپرست خانوار را می شناسد. یعنی اگر شخص زندانی نیز باشد به حساب او واریز می شود، اما در پرداخت مستمری شرایط خانواده را بررسی می کنیم تا به دست شان برسد. دولت قول داده از خرداد پول به حساب کمیته امداد و بهزیستی واریز شود و ما نیز به حساب مددجو ها بریزیم. البته هیچ جای نگرانی نیست، دولت اطمینان داده است و اگر همه ماه های سال سرعت پرداختی ها مثل فروردین و اردیبهشت باشد، مددجوها نباید نگران باشند.
در همین زمینه فاطمه رهبر، معاون حمایت و سلامت خانواده کمیته امداد در پاسخ به سوال خبرنگار مهر، در خصوص اینکه محل پرداخت یارانه سازمان هدفمندی است، در حالی که مستمری از سوی نهادهای حمایتی پرداخت می شود و آیا این مساله در آینده مشکل ساز نخواد شد؟ گفت: ما هم معتقدیم که افزایش مستمری مددجویان باید از طریق کمیته امداد انجام شود. بانک اطلاعاتی کمیته امداد بسیار دقیق است و تغییرات و تحولات در وضعیت مددجویان به روز می شود. سهم کمیته امداد و بهزیستی از محل ماده ۷۹ برنامه ششم توسعه ۴۰ هزار میلیارد ریال است و ستاد هدفمندی یارانه ها برای فروردین و اردیبهشت یارانه افراد تحت پوشش را به سه برابر افزایش داد در حالی که طبق قانون باید مستمری مددجویان افزایش می یافت.
بانک اطلاعات مددجویان در اختیار ستاد هدفمندی قرار گرفت
در حالی که تنها چند روز تا زمان ۲۶ خردادماه و موعد پرداخت یارانه به مددجویان کمیته امداد باقی نمانده است، پرداخت این مبلغ به حساب یارانه یا حساب مستمری در هاله ای از ابهام قرار دارد. کمیته امداد و سازمان بهزیستی بانک اطلاعاتی مددجویان خود را در فروردین و خرداد به ستاد هدفمندسازی یارانه ها اعلام کرده اند اما این بانک اطلاعاتی برای خرداد ماه هم اعلام و افزایش مستمری به حساب یارانه ها واریز خواهد شد؟
اطلاعات مددجویان به ستاد هدفمندی ارائه شده است و چهار هزار مورد همپوشانی بین کمیته امداد و بهزیستی وجود داشت و مواردی هم فوتی گزارش شده بود که این موارد پالایش شدفاطمه رهبر در این مورد افزود: اطلاعات مددجویان به ستاد هدفمندی ارائه شده است و چهار هزار مورد همپوشانی بین کمیته امداد و بهزیستی وجود داشت و مواردی هم فوتی گزارش شده بود که این موارد پالایش شد و برای مابقی یارانه سه برابری واریز شد.
با این حال با توجه به پالایش دائم مستمری بگیران کمیته امداد و همچنین ورود افراد پشت نوبت به جمع افراد تحت حمایت، اگر قرار بر تداوم وضعیت فعلی باشد، بانک اطلاعاتی افراد تحت حمایت باید هر ماه کامل و ستاد هدفمندی یارانه ها اعلام شود. وضعیتی که شاید رسیدن به آن خیلی آسان نباشد و در این میان افراد از نیازمندان از دایره پوشش افزایش مستمری یا یارانه ها خارج بمانند.
در طول سال ۹۴ حدود ۱۰ درصد از افراد تحت پوشش کمیته امداد از چرخه مستمری بگیران این نهاد خارج شدند و طرح پالایش مددجویان هنوز ادامه دارد. تعداد مستمری بگیران امداد در طول سال ۹۵ حدود ۱۴۰ هزار خانوار کاهش یافت. فاطمه رهبر در زمینه مدیریت این طرح و همزمان ارائه یارانه بیشتر به مددجویان گفت: اگر محل افزایش کمکها به مستمری انتقال یابد، مدیریت بودجه به طور دقیق تری از سوی کمیته امداد انجام خواهد شد، این در حالی است که ستاد هدفمندی یارانه ها هم بانک اطلاعاتی خود را از کمیته امداد و بهزیستی دریافت می کند و چه بهتر است که محل پرداخت مستمری همس کمیته امداد باشد.
کارشناسان معتقدند باید افزایش مستمری طبق قانون اجرا شود اگر چه در دوماه گذشته تمامی مددجویان کمیته امداد از افزایش یارانه دریافتی رضایت داشته اند. تاکنون چندین جلسه میان نهادهای حمایتی همچون کمیته امداد و سازمان بهزیستی با مسئولان ستاد هدفمندی یارانه ها برگزار شده است، اما خروجی این جلسات هنوز به نتیجه نرسیده و باید تا ۱۰ روز دیگر صبر کرد تا مشخص شود آیا در خردادماه همانند فروردین و اردیبهشت یارانه مددجویان افزایش می یابد یا این افزایش از طریق مستمری پرداخت خواهد شد.
