درد در زیر دنده چپ می تواند از هر عضو در شکم که سمت چپ بالا یا زیر قفسه سینه، ستون فقرات و یا دنده چپ قرار دارد، به وجود آید.
به گزارش افکارنیوز، در افراد سالم، سوزش طحال و گاز تولید شده در روده بزرگ علل اصلی درد در زیر دنده چپ می باشد. این درد می تواند منشا روانی مانند درد عصبی قلب نیز داشته باشد.
اما معمولا علل فیزیکی آن مشهود تر است.
علل درد در زیر دنده چپ
التهاب طحال
در طول یا پس از دویدن، پیاده روی یا سایر فعالیت های فیزیکی، التهاب طحال می تواند درد سمت چپ زیر دنده ایجاد کند. این درد معمولا بعد از کمی استراحت از بین می رود.
گاز در روده بزرگ (سندرم خمیدگی طحال)
گازی که بر اثر دراز کشیدن در خم روده بزرگ و در نزدیکی طحال به دام می افتد می تواند درد در قسمت فوقانی شکم سمت چپ یا در زیر سمت چپ قفسه سینه ایجاد کند. به این حالت سندرم خمیدگی طحال نیز گفته می شود. علائم و نشانه هایی دیگر سندرم خمیدگی طحال عبارتند از:
انبساط قسمت بالای شکم، که می تواند حساس به لمس باشد.
صدای طبل مانندی هنگام ضربه زدن به قسمت فوقانی شکم شنیده شود.
درد سمت چپ و بالای شکم هنگام خم شدن و یا چرخاندن نیم تنه بالایی ایجاد شود. این درد اغلب با نشستن بدتر شده و با ایستادن رفع می شود.
یبوست، اسهال، گرفتگی عضلات شکمی یا گاز بیش از حد ممکن است در افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر (IBS) به وجود آید.
برخی از افراد سعی می کنند در این شرایط با تکیه دادن به صندلی و یا شکستن قولنج، گاز را از شکم خارج کنند. درست است که این اقدامات درد شما را کم می کند اما بهتر است علت ایجاد این گاز در شکم را بشناسید. این گاز ممکن است به دلایل زیر ایجاد شود:
تحریک شدن روده با مواد غذایی یا ترکیبات خاص؛ اولین عامل ایجاد کننده این گاز هستند. این مواد عبارتند از:
مواد غذایی که برای جلوگیری از سندرم روده تحریک پذیر نباید از آن ها استفاده شود.
مسمومیت غذایی
فروکتوز و سوربیتول در افرادی که سوء جذب فروکتوز دارند.
لاکتوز برای افرادی که عدم تحمل لاکتوز دارند.
فیبر محلول در رژیم غذایی با فیبر بالا
گلوتن در بیماران مبتلا به بیماری سلیاک
چسبندگی های شکمی ایجاد شده پس از جراحی شکمی، بیماری التهابی لگن (PID)، اندومتریوز یا آسیب نیز دلیل دیگری برای گیر کردن گاز در روده بزرگ است.
انسداد روده نیز می تواند گار روده بزرگ را بیشتر کند.
سایر علل نفخ شکم نیز در ایجاد این گار تاثیر گذارند.
عفونت غضروفی و دنده
درد در نزدیکی استخوان جناغ که تیز و یا کسل کننده است به طوری که با ابتلا به آن احساس می کنید چیزی بدنتان را می جود و با تنفس عمیق، سرفه و حرکت قسمت بالای بدن بدتر می شود؛ ممکن است به علت عفونت غضروفی و دنده باشد.(سندرم costosternall). عفونت غضروفی و دنده به التهاب غضروفی گفته می شود که دنده را به سینه متصل می کند.
علت دقیق این التهاب همیشه مشخص نیست. اما تروما، فیبرومیالژیا و یا عفونت می تواند در بین دلایل ایجاد کننده این درد قرار داشته باشد.
عفونت غضروفی و دنده ممکن است با حمله قلبی اشتباه گرفته شود. درد ناشی از عفونت غضروفی و دنده به صورت موضعی در منطقه کوچک در یک یا هر دو طرف سینه احساس شده و این مناطق را حساس به لمس می کند. در حالی که درد ناشی از حمله قلبی یا آنژین صدری از زیر سینه می آید و حساسیت به لمس ندارد.
پزشک می تواند با معایته فیزیکی این عفونت را در بدن شما تشخیص دهد اما در صورت لزوم عکس اشعه ایکس از قفسه سینه نیز کمک کننده است.
طول دوره درمان عفونت غضروفی و دنده ۱ الی ۲ هفته است. پیشنهاد می شود در این بازه زمانی استراحت کرده و از داروهای ضد التهابی، مثل آسپیرین و ایبوپروفن استفاده کنید.
عصب تحت فشار در ستون فقرات
فتق یا ورم کردن دیسک، پوکی استخوان، آرتریت روماتوئید یا اسپوندیلیت می توانید عصب های ستون فقرات در گردن یا بخشی از ستون فقرات که در پشت قفسه سینه قرار دارد، را تحت فشار قرار داده و موجب ایجاد درد در زیر دنده چپ شود. آسیبی که معمولا در مهره های C7 و Th8 ایجاد می شود، این نوع درد را به همراه دارد.
درد، سوزش، بی حسی یا سوزن سوزن شدن، که معمولا فقط در یک طرف قفسه سینه احساس می شود، می تواند با قرار گرفتن بدن در موقعیت های مختلف، ارتباط داشته باشد. تشخیص عصبی که در ستون فقرات تحت فشار است معمولا با سی تی اسکن انجام می شود.
شکستگی دنده
شکستگی دنده در سمت چپ باعث دردی می شود که در طول تنفس و یا حرکت دادن نیم تنه بالایی احساس می شود. علت اصلی شکستگی دنده ها ضربه است. معمولا این شکستگی نیاز به عکس اشعه ایکس دارد با این وجود گاهی به دلیل کوچک بودن شکستگی ممکن است حتی در عکس نیز مشهود نباشد.
این نوع شکستگی معمولا ظرف ۱ الی ۲ ماه درمان می شود اما شکستگی های شدید نیاز به عمل جراحی دارد.
هرپس زوستر (زونا)
زونا التهاب یکی از اعصاب نخاعی به دلیل فعال شدن مجدد عفونت با ویروس هرپس زوستر (آبله مرغان) است. وجود درد سوزشی که از کمر به قفسه سینه سرایت می کند همراه با ضایعات پوستی خارش دار که اغلب چند روز بعد از درد پدیدار می شود، از جمله مهمترین علائم این بیماری است. زوانا در عرض چند هفته درمان می شود و در طول دوره درمان بهتر است از مسکن استفاده شود.
پلوریت، پنومونی، پنوموتوراکس، سرطان ریه …
التهاب غشای ریه (پلوریت) در سمت چپ می تواند باعث درد در زیر دنده چپ شود. این درد معمولا با نفس عمیق و سرفه کردن ایجاد می شود. پنومونی (باکتریایی، ویروسی و یا ناشی از مایکوپلاسما یا میکروب های دیگر) موثر بر ریه چپ می تواند موجب ایجاد سرفه، درد سمت چپ قفسه سینه و تب شود.
پنوموتوراکس به معنی فروپاشی ریه است که معمولا در یکی از ریه ها ایجاد می شود. پنوموتوراکس ممکن است توسط صدمات و یا خود به خود ایجاد شود. نوع خود جوش این بیماری در مردان جوان و لاغر بیشتر شیوع دارد. در این بیماری درد شدید در اطراف قفسه سینه با تنفس و حرکت بدن ایجاد می شود. درمان این بیماری جراحی است.
دیگر علل درد در زیر دنده چپ که مربوط به ریه است عبارتند از:
سل و یا عفونت های دیگر ریه
سرطان ریه
پلورال افیوژن
انفارکتوس ریه
مزوتلیوما
حمله قلبی و آنژین صدری
حمله قلبی باعث درد ناگهانی با شدت های مختلف پشت جناغ و کمی به سمت چپ ایجاد می کند. آنژین صدری، درد مزمن، ناشی از اختلالات مختلف قلب است و معمولا با حرکت فیزیکی یا استرس ایجاد می شود.
پانکراتیت و سرطان پانکراس
پانکراتیت یا سرطان لوزالمعده ممکن است درد در قسمت فوقانی شکم در سمت چپ و یا میانی ایجاد کند.
اختلالات طحال و بزرگ شدن طحال
بیماری کبد، لوپوس اریتماتوی سیستمیک (SLE)، پارگی طحال، انفارکتوس طحال، مونونوکلئوز عفونی، مالاریا و یا عفونت های دیگر، لنفوم، لوسمی، کم خونی داسی شکل و سایر اختلالات خون، و یا اختلالات متابولیک ژنتیکی می تواند درد در زیر دنده چپ را به دلیل درد در طحال ایجاد کند.
سایر اختلالات
دیگر علل ممکن برای ایجاد درد در زیر دنده چپ عبارتند از:
کشیدگی یا اسپاسم عضله که موجب پاره شدن دیواره شکم در قسمت قفسه سینه شده است.
ضربه به شکم با قفسه سینه
زخم معده
بیماری های کلیه، از جمله سنگ کلیه و یا سنگ در حالب چپ
پریکاردیت یا التهاب کیسه قلب
آنوریسم یا دیسکسیون آئورت شکمی
پورپورای هنوخ شوئن لاین یا همان التهاب عروق موثر بر اندام های مختلف
دلیل مهم درد زیر دنده چپ
درد استخوان دنده می تواند تیز یا مبهم بوده و در هر ناحیه ای از قفسه سینه احساس شود. علت درد دنده می تواند به دنبال یک ضربه یا بیماری زمینه ای رخ دهد. درد دنده عوامل مختلفی داشته که از کشیدگی عضلانی تا شکستگی استخوانی را شامل می شوند. درد یاد شده می تواند به صورت فوری یا مدتی بعد از آسیب نمایان شود.
علائم درد استخوان دنده
در هنگام بروز درد دنده، تجربه موارد زیر امکان پذیر است:
کبودی
تغییر شکل قفسه سینه
مشکل در کشیدن نفس عمیق
احساس درد در هنگام تنفس عمیق
درد مفصلی
افسردگی
مشکل در خواب
علت درد استخوان دنده و نواحی اطراف آن چیست؟
درد دنده یا درد داخل دیواره قفسه سینه دارای عوامل مختلفی است. آسیب به دیواره سینه جدی ترین علت درد دنده بوده که باعث بروز شکستگی دنده، شکستگی و درد جناغ سینه یا ترقوه و آسیب به ریه ها یا دیگر اندام های داخلی می شود. در صورت ابتلا به درد دنده پس از آسیب به قفسه سینه باید فورا به دنبال درمان اورژانسی بود. درد های دنده ای که آسیب فیزیکی عامل بروز آن ها نیست ممکن است در اثر کشیدگی عضلانی، التهاب مفصلی یا سندرم درد با علت ناشناخته به وجود آمده باشند. برخی بیماری های سیستمی همچون اختلالات خود ایمنی یا فیبرومیالژی نیز می توانند سبب درد دنده ها شوند.
علت اصلی درد دنده چیست؟
آسیب های فیزیکی زیر می توانند به درد دنده منجر شوند:
شکستگی دنده
شکستگی دنده ها پس از ضربه دیدن قفسه سینه رایج بوده و می تواند به شدت دردناک باشد. شکستگی دنده معمولا با دردی متمرکز، تغییر شکل قفسه سینه یا مشکل در تنفس همراه است. شکستگی همزمان چندین دنده در آسیب هایی همچون زمین خوردن یا سوانح رانندگی رایج است.
شکستگی جناغ یا ترقوه
استخوان های جناغ یا ترقوه نیز ممکن است در اثر آسیب دچار شکستگی شده و دردی همچون درد دنده را در قفسه سینه ایجاد کنند.
کوفتگی ریه ها
آسیب به قفسه سینه ممکن است به کوفتگی و ضربه خوردن بافت ریه منتهی شود. کوفتگی یا آسیب ریوی می تواند دردی قابل توجه و مشابه با درد دنده را در دیواره قفسه سینه به وجود آورد. بروز همزمان شکستگی دنده و کوفتگی ریوی به دنبال آسیب قفسه سینه امکان پذیر است.
آسیب های داخلی
هر گونه ضربه فیزیکی قابل توجه به دیواره قفسه سینه می تواند به آسیب های داخلی منجر شود. هر گونه آسیب به قفسه سینه نیازمند ارزیابی اورژانسی توسط یک پزشک است.
عوامل درد اسکلتی عضلانی سینه
درد دنده می تواند در اثر مشکلات اسکلتی عضلانی از جمله موارد زیر باشد:
التهاب مفصل دنده
التهاب محل اتصال بین استخوان و غضروف دنده می تواند درد دنده را ایجاد کند. عامل این التهاب و درد تاکنون ناشناخته باقی مانده است.
کوستوکندریت
این مشکل هنگامی بروز می دهد که محل اتصال بین دنده و جناغ دچار التهاب می شوند.
کشیدگی عضلانی
عضلات کوچکی بین دنده ها وجود دارند که ممکن است به کشیدگی یا گرفتگی دچار شوند. بلند کردن اجسام سنگین یا سرفه شدید از عوامل کشیدگی عضلانی دیواره قفسه سینه هستند. کشیدگی عضلانی در قفسه سینه می تواند دردی شبیه به درد دنده ایجاد کند.
سندرم های درد
سندرم های درد متعددی وجود دارند که با درد دنده همراه هستند. سندرم درد به دردی مزمن و مشخص اما با علت نامعلوم گفته می شود. سندرم درد دنده و جناغ تیز از جمله نمونه های این سندرم ها هستند.
دیگر عوامل درد دنده می توانند شامل موارد زیر باشند:
فیبرومیالژی
فیبرومیالژی یک سندرم درد مزمن است که با اختلال خواب افسردگی و حساسیت به لمس در چندین نقطه همراه است. درد قفسه سینه در مبتلایان به فیبرومیالژی رایج بوده و می تواند همچون درد دنده احساس شود.
اختلالات خود ایمنی
برخی اختلالات خود ایمنی همچون آرتریت روماتوئید آرتریت پسوریاتیک و اسپوندیلیت آنکیلوزان با درد قفسه سینه همراه هستند. این درد معمولا در محل اتصال استخوان دنده و غضروف آن احساس می شود.
دیگر بیماری های سیستمیک
برخی بیماری های با رواج کمتر نیز می توانند سبب درد قفسه سینه یا دنده شوند. سرطان ریه، سرطان پستان یا کم خونی داسی شکل از جمله این بیماری ها هستند.
درمان درد زیر دنده چپ
درمان خانگی درد دنده: برخی عوامل درد دنده همچون کشیدگی عضلانی قابل درمان در خانه هستند. اما برخی از اسیب های جدی نیاز به درمان توسط پزشک را دارند.
مسکن های بدون نسخه: در صورتی که درد دنده ناشی از التهاب غضروفی یا کشیدگی عضلانی باشد مسکن های بدون نسخه ای همچون ایبوپروفن (موترین یا آدویل) در رفع درد موثر خواهند بود.
استراحت: در درد دنده ناشی از التهاب غضروفی یا کشیدگی عضلانی، استراحت نیز می تواند کمک کننده باشد. اجتناب از فعالیت های تشدید کننده درد به مدت یک یا دو هفته امکان بهبودی را برای التهاب موجود فراهم می کند.
تجویز دارو های مسکن توسط پزشک: آسیب قفسه سینه منتهی به شکستگی دنده کوفتگی ریوی یا موارد دیگر به شدت دردناک هستند. در این موارد، پزشک جهت کمک به فرایند التیام چند داروی مسکن برای بیمار تجویز می کند.
تشخیص علت درد استخوان دنده
در صورت تداوم درد باید به دنبال درمان پزشکی بود زیرا امکان ابتلا به بیماری های زمینه ای وجود دارد. پزشک فرد را معاینه کرده، درباره علائم او سوال پرسیده و تعدادی از موارد زیر را پیشنهاد می دهد:
تصویر برداری
در صورتی که پزشک به شکستگی دنده یا آسیب به اندام های داخلی قفسه سینه مشکوک باشد جهت کمک به تشخیص علت درد دنده انجام تصویر برداری اشعه ایکس، سونوگرافی یا موارد دیگر را پیشنهاد می دهد.
آزمایش های خون
در صورتی که پزشک ابتلا به یک اختلال خود ایمنی را احتمال دهد جهت تعیین علت زمینه ای انجام آزمایش های خون را تجویز می کند.
چه زمانی درد دنده یک مشکل اورژانسی است؟
اگر درد دنده پس از یک ضربه یا آسیب به وجود آمده و شدید یا مختل کننده توانایی تنفس باشد باید فورا به دنبال درمان اورژانسی بود. در این موارد جهت تعیین علت درد و بررسی آسیب های احتمالی ریه ها و اندام های دیگر معمولا تصویر برداری پزشکی انجام می شود.