بعد از پایان دوره متوسطه اول یا همان مقطع راهنمایی دانشآموزان در تب و تاب انتخاب رشته تحصیلی هستند تا مسیر زندگی‌شان برای راهیابی به دانشگاه و اشتغال مشخص شود این روندی بود که همه دانشآموزان دیروز و امروز در هر دوره‌ای از جامعه ایرانی آن را پشت‌سر گذاشتند و یا در پیش رو دارند.
*تفاوت مدل انتخاب رشته
اما امسال مدل انتخاب رشته تحصیلی دانشآموزان متفاوت شده است و همین عامل دغدغه خانواده‌هایی که دانش‌آموز متوسطه را دارند فراهم کرده است.
برای بررسی موضوع هدایت تحصیلی دانشآموزان وارد دبیرستان دخترانه‌ای در مرکز مازندران شدم که دانش‌آموزی در حاشیه ورودی دفتر مدیر مدرسه ایستاده است و می‌گوید: هنوز مهر و امضای مدرسه در پای کارنامه معدل 20 من خشک نشده است که از ادامه تحصیل دلسرد شدم.
این فریاد دانش‌آموزی بود که در پایه نهم هدایت تحصیلی مسیر زندگیش را از رشته تجربی به سمت ریاضی و فیزیک سوق داد.
دلسردی از ادامه تحصیل حرف مشترک اغلب دانشآموزان هدف‌داری بود که در سالن مدرسه لب به اعتراض گشودند.
*آینده فرزندم با ندانم‌کاری‌ها در حال تباه شدن است
مادری که فقط یک برگه نامه که بیشتر به درخواست شبیه بود در دست داشت و می‌گفت، آینده فرزندم با ندانم‌کاری‌ها در اجرای طرح تحویل بنیادین که بخشی از این طرح هدایت تحصیلی است در حال تباه شدن است.
آنان فقط معترض بودند، وقتی پیگیر شدم، گله‌مندی آنها از اجرای نادرست هدایت تحصیلی و عملکرد مشاوران مدرسه بود.
دانش‌آموزی کارنامه پایان تحصیلش را جلو آورد و اصرار بر این داشت که توجهم به معدلش جلب شود آنچه در پای همه نمرات درج شده بود 19 بود که هدایت تحصیلی برای این دختر رشته علوم انسانی را رقم زد.
*نگاه‌های حزن‌انگیز خانواده‌ها
نگاه‌های حزن‌انگیز خانواده‌ها حکایت از تلخی دردی بود که فقط زبان منطق می‌توانست آنان را قانع کند در حالی که آنچه حاکم بود تنها مطالب دیکته شده‌ای بود که از سوی اولیای مدرسه عنوان می‌شد؛ سیستم تعیین کرد، اعتراض دارید به آموزش و پرورش شکایت کنید، هرچه دانش‌آموز کاشت امروز برداشت کرد.
در همین حین پدر یکی از دانشآموزان متفاوت با بقیه خانواده‌هایی که مراجعه کرده بودند با ملایمت عنوان کرد، "بزرگواری به من بگوید علاقه فرزندم کجای این هدایت تحصیلی قرار دارد".
*معدل 18.29 و هدایت تحصیلی کاردانشی..
این اولیای دانش‌آموز معدل 18.29 فرزندش را با صدای بلند اعلام کرد و می‌گفت: هدایت تحصیلی رشته‌های فنی‌وحرفه‌ای و کاردانش را برای فرزندم تعیین کرده است پس چرا زیر شاخه‌های این رشته مانند صنعت، کشاورزی، هنر و خدمات را باز نمی‌گذارند تا انتخاب برای‌مان راحت باشد.
اولیای دانش‌آموز دیگر هم در ادامه صحبت این پدر ادامه داد اصلا هدایت تحصیلی در این سن برای دانش‌آموز بی‌مورد است زیرا بعضی از دانشآموزان نمرات حقیقی خود را دریافت نکردند.
دریافت نکردن نمره حقیقی دانش‌آموز صدای اولیای مدرسه را بلند کرد و معاون مدرسه هم بدون درنگ با تمام قدرت می‌گفت؛ یعنی می‌خواهید بگویید ما نمره کیلویی به دانش‌آموز می‌دهیم، اگر شکایتی دارید که دال بر حق‌گویی شماست چرا شکایت نمی‌کنید.
* نمی‌دانم اعتراضم را به کجا برسانم
خانواده‌ای هم علاقه فرزندش را به رشته تربیت بدنی دانست و معترض بود که اصلا این رشته در هدایت تحصیلی تعریف نشده است و می‌گفت؛ نمی‌دانم اعتراض را به کجای سیستم آموزش و پرورش برسانم که هدایت تحصیلی را به چالش بکشند آیا مسؤولان عالی‌رتبه استانی با ما همراه هستند یا فقط به‌عنوان مجری کار می‌کنند تا ماهانه حقوقی بگیرند و منتظر باشند دوره خدمت در دولت عوض شود و برنامه جدیدی را برای آموزش و پرورشی که سلیقه‌ای تنظیم شده است طراحی کنند.
حضور چند روزه اخیر اولیای دانشآموزان در مدارس رنگ و روی مدرسه را به یک جبهه پر از آشوب تبدیل کرده است و طرف مقابل‌شان روشنفکران و فرهیختگانی هستند که آموزش آینده‌‌سازان جامعه به دست آنان سپرده می‌شود.
خانواده‌ها همچنان در بن‌بست نمی‌دانم و «چه‌کنم، چه‌کنم‌ها» مستاصل بودند.
اولیای دانشآموزشی با زبان خشونت از مدیر مدرسه می‌خواست نقش مشاوره خانواده و علاقه فرزند را در این هدایت تحصیلی نشان دهد.
برخی از اولیای دانشآموزان از اجرای طرح هدایت تحصیلی معترض نبودند و به بازار کار فرزند خود فکر می‌کردند.
برخی از همین افراد آرام و غیرمعترض اعلام می‌کردند فرزندم فقط دیپلم بگیرد، بعد از خدمت سربازی به راحتی وارد دانشگاه می‌شود و همراه با پدر و برادرش در بازار امور می‌گذراند.
*وزن اعتراض‌ها از اجرای طرح هدایت تحصیلی سنگین‌تر از رضایت‌ها
وزن اعتراض‌ها از اجرای طرح هدایت تحصیلی سنگین‌تر از ابراز رضایت‌ها از این طرح بود این در حالی بود که بحث‌های دونفره و چندنفره به سالن انتظار معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش مازندران هم کشیده شد.
سه‌شنبه دیگر و ملاقات عمومی ارباب رجوع با مسؤولان دولتی صفحه تکراری از مدیران پاسخگو در دولت بود.
صندلی‌های سالن انتظار و راه‌روی دفتر معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش مازندران را 40 نفر از افرادی پر کرده بودند که در ملاقات عمومی قصد اعتراض به روند اجرای طرح هدایت تحصیلی و لحاظ نشدن سهمیه مدارس نمونه دولتی را داشتند.
در این ملاقات عمومی هم حرف‌های مشترک مراجعه‌کننده‌ها هدایت تحصیلی بود ولی از شهرهای مختلف استان که نشان می‌داد فقط مرکزنشینان از اجرای هدایت تحصیلی گله‌مند نیستند.
*بدون علاقه درس‌خواندن یعنی باری به هر جهت!
خانمی هم که با دخترش مراجعه کرده بود در یک کلام گفت: از بابل آمدم، برای درس بچه هزینه نکنید چون سرنوشت را دیگران رقم می‌زنند و این روزها سرنوشت هم به دست کامپیوتر و سامانه سپرده شد.
خانم دیگری هم که از آمل با فرزندش به اداره کل آموزش و پرورش مراجعه کرد می‌گفت: بدون علاقه درس‌خواندن یعنی باری به هر جهت!
بیشتر اولیای مراجعه‌کننده زبان مشترک داشتند و اصرارشان بر این بود تا کارمان درست نشود از جلوی این در اتاق کنار نمی‌رویم.
*در سند تحول بنیادین هدایت تحصیلی به پایه نهم واگذار شد
نوبت به خانمی رسید که طبق هماهنگی قبلی، من با او وارد دفتر معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش مازندران شدم وقتی طرح مسأله شد و بحث از هدایت تحصیلی و انتخاب رشته دانشآموزان برای دوره متوسطه دوم همان نظری مطرح شد، اسفندیار نظری معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش در این زمینه در گفت‌وگو با فارس اظهار کرد: در سند تحول بنیادین هدایت تحصیلی به پایه نهم واگذار شد و دانش‌آموز براساس استعداد، علاقه، نیاز جامعه، امکانات و اقتضائات در سه شاخه و 6 رشته تحصیلی هدایت می‌شود که شامل شاخه علوم پایه، علوم انسانی و فنی مهارتی است که هر کدام به ترتیب شامل رشته‌های ریاضی و علوم تجربی، ادبیات، علوم انسانی و معارف، فنی‌وحرفه‌ای و کاردانش می‌شود و دانشآموزان براساس فاکتورهایی همچون معدل که 35 نمره و 65 نمره عملکرد مشاوره‌ای است به رشته تحصیلی هدایت می‌شود.
این مسؤول ادامه داد: در هدایت تحصیلی دانش‌آموز برای رشته تحصیلی در متوسطه دوم از 100 نمره 10 نمره انتخاب دانش‌آموز، 5 نمره نظر اولیا، 10 نمره نظر معلم، 10 نمره نظر مشاوره و 30 نمره دو تست سنجش و رغبت در نظر گرفته می‌شود.
*اعتراض‌ها در ستاد هدایت تحصیلی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد
معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش مازندران مشکل اصلی در هدایت تحصیلی دانشآموزان پایه نهم در مدارس را نمره عملکرد مشاوران دانست و گفت: خانواده‌ها نگران نباشند اعتراض خود را مبنی بر نادرست بودن هدایت تحصیلی به مدارس اعلام کنند و این اعتراض‌ها در ستاد هدایت تحصیلی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد و تا 15 مرداد رسیدگی می‌شود.
این مسؤول تصریح کرد: تلاش می‌کنیم آنچه به صلاح نظام آموزش و پرورش و جمهوری اسلامی است مشکلی ایجاد نشود.
نظری خاطرنشان کرد: 55 درصد دانشآموزان به شاخه نظری و 45 درصد به رشته فنی و مهارتی هدایت می‌شوند.
معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش مازندران گفت: 39 هزار و 166 دانش‌آموز باید به سه شاخه تحصیلی هدایت شوند.
"از آن‌طرف بوم پرت نشویم"
به گزارش فارس، بحث هدایت تحصیلی به نوعی برای آینده کشور در ایجاد اشتغال و یا رسیدن به نقشه راهی که برای آینده کشور و استان ترسیم شده است مناسب است به شرط اینکه خانواده‌ها به درستی از اجرای این طرح باخبر باشند که این کار مستلزم آموزش‌های مستمر و توجیه کردن اولیای دانشآموزان در طرح هدایت تحصیلی است.
حضور مشاوران خبره و کارآزموده در مدارس از مهم‌ترین مسائل آموزشی و پرورشی است تا سیستم نظام تعلیم و تربیت در نهایت آرامش فضای آموزشی را به سمت مشارکت خانواده و مدرسه هدایت کند نه اینکه فضای آموزشی به دو جبهه بد و خوب تبدیل شود.
در اجرای طرح هدایت تحصیلی اگر هدف گره‌گشایی از مشکلات اشتغال‌زایی و توسعه همه جانبه به ویژه اقتصادی است باید طرحی تعریف شود که دانشآموزان از ادامه تحصیل منصرف نشوند و به عبارتی "از آن‌طرف بوم پرت نشویم".
