نزدیک به چهار و نیم میلیون نفر از جمعیت کل کشور را دانشجویان دانشگاههای ایران تشکیل می دهند. اما اکثر این دانشجویان به جز عده ای اندک، از طریق کمک های خانواده یا راههای دیگر، روزگار دانشجویی را می گذرانند. دانشجویان در طول سالهای تحصیل با مشکلات مالی عدیده ای مواجه می شوند که همین امر آنان را به سمت کار دانشجویی می کشاند. کار دانشجویی یا در دانشگاه و برای دانشگاه انجام می شود یا می تواند شامل کارهای خارج از دانشگاه و همکاری با موسسات و شرکت ها شود.
کار دانشجویی در دانشگاه بر اساس مصوبات و قوانین حاکم بر سیستم آموزش عالی ایران در قالب چارچوب و مقررات خاص خودش به دانشجویان اختصاص می یابد ضمن اینکه هر دانشجویی هم حائز شرایط کار دانشجویی نیست.
در این گزارش به بررسی وضعیت اشتغال دانشجویانی می پردازیم که یا در دانشگاه محل تحصیلشان کار می کنند یا با توسل به آگهی های اینترنتی، به دنبال کاری برای تامین مخارج دانشگاه هستند.
*از سر زدن به خوابگاهها تا نصب بنر
به عنوان مثال، دانشجو می تواند در امورات خوابگاه کار کند و همکاری لازم با سرپرستان خوابگاهها را تا پایان ترم تحصیلی در تمام زمینه ها داشته باشد.
در مرکز مشاوره و بهداشت دانشگاه می تواند به توزیع پیام های مشاور، تنظیم و طراحی بروشور بپردازد و در اجرای کارگاههای مرتبط با گروه مشاوره و شرکت در دوره های آموزشی کند. همچنین در معاونت دانشجویی علاوه بر نصب بنر، مسئول خرید اقلام جلسات هم می شود.
*کار دانشجویی یعنی ضرر
*میزان حقوق و ساعات کار دانشجویی چند است؟
با اعلام یکی از مسئولان پیشین سازمان امور دانشجویان در سال مذکور، دانشجویان متناسب با مقطع تحصیلی، می توانند در ساعات کاری خاصی مبالغی را به عنوان حقوق دریافت کنند. دانشجویان کاردانی بین 500 تا 600 تومان، دانشجویان مقطع کارشناسی پیوسته و ناپیوسته 700 تا 900 تومان، دانشجویان کارشناسی ارشد بین 1200 تا 1700تومان و دانشجویان دکتری بین دو تا سه هزار تومان برای هر ساعت کار دانشجویی دریافت می کنند که البته رقم چشمگیری به شمار نمی آید و با یک حساب سرانگشتی می توان به این نتیجه رسید که دانشجوی کاردانی با 80 ساعت کار حدود 48 هزارتومان، دانشجوی کارشناسی مبلغی حدود 72 هزار تومان، دانشجوی کارشناسی ارشد مبلغی حدود 136 هزارتومان و دانشجوی دکتری هم 240 هزار تومان در ماه دریافت می کند.
به نظر می رسد خرج و مخارج دانشجویانی که با کار دانشجویی روزگار می گذرانند بیشتر از مبلغی است که در طول یک ترم دانشگاه به ازای ارائه خدمات به آنان پرداخت می کند.
با تمام شرایط ذکر شده در خصوص کار دانشجویی در دانشگاهها، دانشجویان جویای کار کشور ما به دنبال کار در مراکز خارج از دانشگاه هستند. بسیاری از سایت ها و شرکت های خصوصی و مستقل در این زمینه بیکار ننشسته اند و اقدام به راه اندازی بنگاههای استخدام دانشجویان جویای کار کرده اند.
در این سایت های آگهی های وسوسه کننده با بهترین شرایط ایده آل برای دانشجویان جویای کار به چشم می خورد و آنها را تشویق می کند برای کسب اطلاعات بیشتر حداقل یک تماس بگیرند یا سری به موسسه آگهی دهنده بزنند.
به عنوان یک موسسه در سایت خود اعلام کرده : " با سلام و احترام
از علاقه مندان به همکاری درخواست دارد تا مشخصات فردی خود را مطابق ردیف های زیر در یک فایل برای ایمیل iran@sagaciresearch.com ارسال نمایند .
یا موسسه ای دیگر در سایت خود این آگهی را منتشر کرده است:
" از دانشجویان و فارغ التحصیلان رشته مهندسی برق (تمامی گرایشها) دعوت می شود جهت فعالیت در زمینه تدریس و پیوستن به جمع 11000 مدرس ثبت نام کننده در ایران مدرس، به وب سایت مزبور مراجعه نموده ، فرم عضویت در سایت را تکمیل کرده و آگهی تدریس خود را درج نمایند.
درج آگهی تدریس در زمینه تدریس دروس مهندسی برق در www.iranmodares.com کاملا مفید و پربازده است. چرا که تعداد زیادی از مدرسینی که درایران مدرس برای تدریس دروس برق آگهی رایگان درج کرده بودند هم اکنون آگهی ویژه دارند و آگهی تدریس ویژه خود را بارها و بارها تمدید کرده اند."
از آنجایی که موسسات متقاضی همکاری با دانشجویان می دانند از گروه جامعه جوان کشورمان دارای شرایط مالی برای کارهای پردرآمد نیستند، سطح انتظارات کاری شان را در حد توان دانشجویان تنظیم کرده اند به طوری که هر دانشجوی جویای کار بلافاصله جذب این شرکت ها و موسسات می شود.
دانشجویانی که به دنبال پیدا کردن یک کار مناسب و راحت هستند تنها با نوشتن کار دانشجویی در نوار جستجوگر گوگل به سادگی می توانند کار مورد نظر خود را که البته با رشته تحصیلی شان تناسب دارد، پیدا کنند. این قبیل سایت ها آگهی های خود را روزانه به روزرسانی می کنند اما چند نکته هم در این زمینه وجود دارد که در ادامه به آن اشاره می شود.
*حقوق های یک میلیون تومانی در انتظار دانشجویان
بعد از تماس با یک موسسه اقتصادی و بازرگانی و صحبت با مشاور آن مشخص شد که برای دانشجوی شاغل مد نظر ماهانه یک میلیون تومان در نظر گرفته اند.
یک موسسه در مشهد به تعدادی دانشجو و پرستار و ماما در مشهد نیاز دارد که بعد از تماس با این موسسه، اعلام شد: چون افراد دانشجو فاقد مدرک تحصیلی هستند و نمی توانند مدرکی ارائه دهند، ساعات کاری تنها سه ساعت در روز و به ازای هر ساعت مبلغ هشت هزار تومان پرداخت می شود اما در ماه های بعدی، بین پنج تا شش هزارتومان به رقم قبلی اضافه می شود.
همچنین یک کافی شاپ در کرج به دانشجوی دختر و پسر برای کار نیازمند است که بعد از تماس، مسئول کافی شاپ گفت: ساعت کار از 4 تا 11 بعد از ظهر است و در واقع این شغله نیمه وقت به حساب می آید بنابراین رقمی بین 500 تا 600 هزارتومان برای دانشجویان جویای کار در نظر گرفته شده است.
بر اساس این گزارش، میزان حقوقی که دانشجویان در خارج از دانشگاه می توانند ماهانه کسب می کنند در مقایسه با حقوقی که دانشگاه محل تحصیلشان به عنوان کار دانشجویی پرداخت می کنند، قانع کننده تر است.
به نظر می رسد، کار دانشجویی در دانشگاه با شرایطی که قوانین ایجاب می کنند چندان هم نفع دانشجویان نیست و به گفته خودشان مراکز و موسسات خارج از دانشگاه، بیشتر به فکر کسب درآمد این دانشجویان هستند.
دانشجویان به امید کسب درآمد در طول دوران تحصیل حاضر هستند سرکار بروند و بخشی از وقت درس و مطالعه شان را برای کاری می گذارند که حتی درآمد کافی هم برایشان به دنبال ندارد.
