از ١٦ فروردین زندگی به روال قبل خود برگشته و تعطیلات نوروزی تمام شده، اما قسمت تلخ ماجرا آمار تصادفات در بازه ٢٠-٢١ روزه تعطیلات است؛ ٨٣٨کشته! متاسفانه به گفته سردار سیدتیمور حسینی، رئیس پلیس راهور فراجا در بازه ٢٥ اسفند ١٤٠٣ تا ١٤فروردین ١٤٠٤ مجموعا ٩٧هزار و ١٤٤ فقره تصادف در سطح جاده‌های کشور به ثبت رسیده است. سردار حسینی می‌گوید: «١٥هزار و ١٧٦ فقره تصادف جرحی منجر به مجروح شدن ١٩هزار و ١٦٦ نفر شده و ٨١ هزار و ٥٧١ فقره تصادف خسارتی بودند که تنها منجر به خسارت مالی شده‌اند.» بنابر گفته‌های رئیس پلیس راهور فراجا به صورت میانگین روزانه چهل و نیم نفر را از دست داده‌ایم. او اظهار می‌کند:«در این تصادفات، ٢٠هزار و ٢١٤نفر زخمی شدند، بنابراین به صورت میانگین روزانه هزار و ١١٥نفر در تصادفات مجروح شده‌اند.»
تلفات حوادث رانندگی؛ تقریبا دوبرابر کل شهدای ٨سال جنگ تحمیلی
آمارهای سالانه از بروز ٨٠٠هزار تصادف در ایران به‌طور میانگین خبر می‌دهند؛ تصادفاتی که در آنها روزانه ٤٠نفر جان‌شان را از دست می‌دهند. این یعنی مرگ یک نفر در هر ٣٦ دقیقه. آمارهای موجود روایتگر این مساله‌اند که از سال ١٣٨٤ تا ١٤٠١ در مجموع ٣٥١هزار و ٩٩٦ نفر بر اثر تصادفات و حوادث رانندگی جان خود را از دست داده‌اند. البته با احتساب حدود ٢٧هزار مرگ و میر در سال‌های ٨٢-٨٣ می‌توان گفت در دودهه گذشته یعنی از سال ١٣٨٢ تا ١٤٠١ جمعا ٤٠٥هزار نفر در حوادث رانندگی کشور جان باخته‌اند؛ عددی که تقریبا دوبرابر کل شهدای ٨سال جنگ تحمیلی ٢١٣ هزار و ٢٥٥ نفر است.
رتبه ٦٥جهانی، ایران در تلفات جاده‌ای!
طبق داده‌های پایگاه WORLDHEALTHRANKINGS ایران در میان ١٨٣ کشور دنیا با ثبت ٢٢,١٥ درصد مرگ و میر در هر ١٠٠هزار نفر، رتبه ٦٥ را در نرخ تلفات جاده‌ای داراست. جمهوری دومنیکن با ٦٧.٢٣ درصد، بیشترین تلفات جاده‌ای را دارد و زیمباوه و مالاوی به ترتیب با ٦٣.٤٧ و ٥٧.١٥ درصد، رتبه دوم و سوم تلفات جاده‌ای در دنیا را به نام خود ثبت کرده‌اند. کمترین میزان مرگ و میر جاده‌ای را سنگاپور با ١.٦٩ درصد و سوئیس با ١.٧١ درصد در هر ١٠٠ هزار نفر دارند. سهم آلمان، هلند، انگلیس، ژاپن و مالدیو هم زیر ٣درصد است. قطر، اوکراین، لهستان، کوبا، لیتوانی در کنار آذربایجان و ترکیه کشورهایی هستند که تلفات جاده‌ای‌شان کمتر از ١٠درصد در هر ١٠٠هزار نفر است.
در سال ٢٠٢٤ در اتحادیه اروپا ٢٠هزار نفر جان باختند
عربستان سعودی شرایط بهتری از ایران ندارد و با ثبت ٣٦,١٣درصد مرگ و میر جاده‌ای در رتبه ٣٤ جدول ایستاده است. عراق نیز با ٣٤.٤١درصد در هر ١٠٠هزار نفر رتبه ٣٧ را از آن خود کرده است. وضعیت آمار تصادفات در اروپا هم خیلی موردقبول نیست به‌طوری که سال گذشته میلادی، ٢٠هزار نفر در تصادفات جاده‌ای کشورهای اتحادیه اروپا جان باختند. در حالی که این آمار روند ١٠درصدی کاهش را در مقایسه با سال ٢٠١٩ نشان می‌دهد. به گزارش پایگاه کمیسیون اتحادیه اروپا، لهستان از کاهش ٣٥درصدی تعداد تلفات بین سال‌های ٢٠١٩ تا ٢٠٢٣ خبر داد در حالی که ایرلند افزایش ٣١درصدی را گزارش کرد. با این حال، نرخ کلی تلفات جاده‌ای در لهستان بالاتر از میانگین اتحادیه اروپاست در حالی که ایرلند پایین‌ترین آمار را داراست.
پژو ٤٠٥ و پراید، ارابه‌های مرگ
بر اساس گزارش کمیسیون اصل ٩٠ مجلس در سال ١٣٩٧، تنها دو خودروی پراید و پژو ٤٠٥ مسئول بیش از ٩هزار مرگ ناشی از تصادفات بودند. البته براساس آمار منتشر شده در نوروز ١٤٠٣، حدود ٨٣درصد از ١٠٨٩ کشته، جان خود را در خودروهای داخلی از دست دادند. این موضوع نشان از امنیت پایین خودروهای داخلی، همچنین کیفیت پایین و عملکرد ضعیف در مواقع بحرانی است. ٦٢درصد از این میزان نیز مربوط به خودروهای خانواده پژو و پراید هستند. متاسفانه عوامل متعددی در بالا بودن سهم این خودروها در تصادفات نقش دارند، از جمله تیراژ بالا و گستردگی استفاده، ایمنی پایین به دلیل طراحی قدیمی و ضعف ساختاری و دسترسی گسترده به این خودروها به دلیل قیمت اقتصادی. این عوامل باعث شدند خودروهای پراید و پژو ٤٠٥ همچنان در صدر آمار تصادفات مرگبار کشور قرار داشته باشند.
٤٤درصد تصادفات به دلیل عدم‌توجه به جلو رخ داده
بنابرنظر سردار سیدتیمور حسینی بررسی علل وقوع تصادفات فوتی نشان می‌دهد ٤٤درصد تصادفات به دلیل عدم‌توجه به جلو بوده، این مساله ریشه در خستگی و خواب آلودگی رانندگان دارد. ١٥درصد به دلیل عدم‌توانایی در کنترل وسیله نقلیه بوده که این مسئله نیز ناشی از سرعت غیرمجاز است. ١٤درصد تصادفات ناشی از تغییر مسیر ناگهانی رانندگان بوده که مربوط به سبقت غیرمجاز و انحراف و تجاوز به چپ در راه‌های دوطرفه است که تصادفات بسیار شدید و پرتلفات را منجر می‌شود. ٦درصد از تصادفات هم ناشی از تغییر مسیر ناگهانی و عدم‌رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی، عدم‌رعایت حق تقدم‌ها و گردش‌هاست. بنابر گفته رئیس پلیس راهور فراجا اوج تصادفات فوتی در بازه زمانی ساعت ١٦ تا ٢٠ رخ داده که ٢٧درصد از کل تصادفات را شامل می‌شود.
مقایسه ای آماری بین ایران و همسایگان
آخرین گزارش‌های منتشر شده خبر از این دارند که در سال ١٤٠٢ حدود ٢٠هزار و ٤٥ نفر در ایران بر اثر تصادفات رانندگی جان خود را از دست دادند.آمارها نشان می‌دهند تصادفات رانندگی در ایران همچنان در مقایسه با کشورهای منطقه بسیار بالاست. بر اساس آخرین گزارش‌ها، در سال ١٤٠٢ حدود ٢٠هزار و ٤٥ نفر در ایران بر اثر تصادفات رانندگی جان خود را از دست دادند. به عبارت دیگر، ایرانی‌ها به‌طور میانگین حدود ٩ برابر بیشتر از همسایگان خود در تصادفات رانندگی جان خود را از دست می‌دهند. به عنوان مثال طبق آمار رسمی ترکیه در سال ٢٠٢٤ تعداد ٢٧١٣ نفر در این کشور بر اثر تصادفات رانندگی جان خود را از دست داده‌اند. به این ترتیب، تلفات رانندگی در ترکیه حدودا ٨ برابر کمتر از آمار تلفات رانندگی ایران است.
تصادفات ٧درصد از تولید ناخالص داخلی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند
براساس مطالعات مجلس شورای اسلامی، تصادفات به اشکال مختلف تا ٧درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند و این در حالی است که سهم حوزه سلامت از GDP، کمتر از ١٤درصد است. به‌عبارت دیگر، ما نه تنها سرمایه‌های انسانی خود را در جاده‌ها از دست می‌دهیم، بلکه هزینه‌های هنگفتی نیز بر اقتصاد کشور تحمیل می‌شود.
