پوکی‌استخوان ، یکی از بیماری‌های شایع در میان زنان است که باعث کاهش تراکم و کیفیت استخوانها می‌شود. این بیماری معمولاً در سنین یائسگی به اوج خود می‌رسد، اما می‌تواند زنان جوان‌تر را نیز تحت‌تأثیر قرار دهد. در این مقاله، به بررسی علائم و درمان پوکی‌استخوان در زنان جوان و یائسه می‌پردازیم.علائم و درمان پوکی‌استخوان در زنان جوان و یائسهپوکی‌استخوان در زنان، به‌ویژه در دوران یائسگی، باعث کاهش تراکم و کیفیت استخوانها می‌شود و می‌تواند زنان جوان‌تر را نیز تحت‌تأثیر قرار دهد. علائم این بیماری در زنان جوان شامل درد مفاصل و استخوانها، کاهش قد، شکستگی‌های مکرر، ضعف عضلانی و کاهش استقامت بدنی است. در زنان یائسه، علائم شامل درد مزمن، کاهش توانایی حرکتی، تغییر در قامت بدن، شکستگی‌های ناگهانی و افزایش خطر سقوط است. عوامل خطر شامل ژنتیک، تغییرات هورمونی، تغذیه نامناسب، فعالیت بدنی ناکافی و مصرف سیگار و الکل هستند.
هاجر عباسی، جراح و متخصص زنان و زایمان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، درباره شیوع پوکی‌استخوان در زنان پس از سن یائسگی، اظهار کرد: با کم‌شدن اثرات هورمونی تخمدان‌ها، روند پوکی‌استخوان و یا اصطلاحاً ازدست‌رفتن توده استخوانی در زنان تشدید می‌شود. وی با بیان اینکه بسیاری از زنان در دوران یائسگی و یا بعد ازآن ممکن است دچار بیماری پوکی‌استخوان شوند افزود: این بیماری بر حسب شدت در بسیاری از موارد می‌تواند آزاردهنده باشد.عضو هیئت‌علمی دانشگاه با اشاره به علایم پوکی‌استخوان ادامه داد: پوکی‌استخوان در مراحل اولیه هیچ نشانه خاصی ندارد ولی زمانی که این بیماری شدید می‌شود علامت‌ها به‌سرعت به سراغ بیمار می‌آید.کمردرد یکی از شایع‌ترین علامت‌های بروز پوکی‌استخوان است که عباسی به آن اشاره کرد و افزود: این بیماران با کوچک‌ترین ضربه‌ای که ممکن است برای یک فرد عادی شکستگی به دنبال نداشته باشد، دچار شکستگی و یا مشکلات استخوانی شوند. جراح و متخصص زنان و زایمان دانشگاه با بیان این که حداکثر توده استخوانی زیر 30 سالگی ایجاد می‌شود افزود: بیشتر روش‌های پیشگیری از پوکی‌استخوان به دوران بلوغ مربوط می‌شود، زمانی که می‌توان حجم استخوانی را به حداکثر رساند. عباسی با بیان این که در سنین بالاتر هم راه‌هایی برای افزایش تراکم استخوانی وجود دارد توضیح داد: در سنین بالاتر به دلیل کاهش تراکم استخوانی نباید از استفاده کلسیم، شیر، لبنیات، ورزش و قرارگرفتن در معرض نور خورشید غافل شد.
این عضو هیئت‌علمی دانشگاه به افرادی که در سنین یائسگی قرار دارند اهمیت تغذیه مناسب و ورزش را یادآور شد و افزود: ورزش و انجام حرکت‌های کششی، خصوصاً ورزش‌هایی که به استخوانها فشار وارد می‌کند و باعث استخوان‌سازی می‌شود توصیه می‌شود.
وی تاکید کرد: بی‌تحرکی یکی از مهم‌ترین علت‌های اختلال در عملکرد استخوان‌هاست. جراح و متخصص زنان و زایمان با بیان این که توده استخوانی زنان در مقایسه با مردان کمتر است، ضرورت ورزش و تغذیه سرشار از کلسیم را یادآور شد و گفت: کاهش عملکرد هورمون‌ها و همچنین ژنتیک می‌تواند در بروز پوکی‌استخوان اثرگذار باشد. عباسی با بیان این موضوع که تراکم استخوان در افراد با جثه ریزتر کمتر از سایرین است، ادامه داد: این افراد در معرض پوکی‌استخوان هستند و باید بیشتر، خصوصاً در سنین پایین توصیه‌ها مبنی بر افزایش حجم توده استخوان را جدی بگیرند.وی با اشاره به اینکه کم‌کاری ویا پرکاری تیروئید در بازجذب توده استخوانی اثرگذار است، ادامه داد: در این گروه حتماً باید اقدامات پیشگیرانه، تغذیه مناسب و ورزش موردتوجه باشد. عضو هیئت علمی دانشگاه در ادامه به افرادی که در پی انجام جراحی‌های معده و یا روده و یا داروهایی مصرف می‌کنند که روند جذب کلسیم را دچار اختلال می‌کند توصیه کرد: در این موارد باید برای پیشگیری از پوکی‌استخوان با پزشک متخصص مشورت شود. عباسی پرهیز از استعمال دخانیات و مصرف الکل را مورد تأکید قرارداد و گفت: الکل، سیگار و مواد دخانی از مواردی است که می‌تواند روند جذب کلسیم را دچار اختلال کند.جراح و متخصص زنان و زایمان تأکید کرد: بر اساس مشاهدات بالینی خانم‌های ایرانی به دلیل این که غالباً ورزش نمی‌کنند و یا کم‌تحرک هستند از دردهای استخوانی شکایت می‌کنند.وی ادامه داد: باید ورزش در برنامه روتین زندگی باشد، هر میزان از ورزش بر اساس توانایی جسمی انجام شود؛ چرا که در صورت نادیده‌گرفتن توصیه‌ها در آینده در معرض دردهای استخوانی و پوکی‌استخوان قرار خواهیم گرفت.
عباسی با اشاره به اینکه پوکی‌استخوان می‌تواند زندگی شخصی افراد را تحت تأثیر قرار داده و یا حتی روند آن را مختل کند ادامه داد: پیاده‌روی در آفتاب، استفاده از سبزیجات برگ تیره و لبنیات کم‌چرب غنی از ویتامین دی، مراجعه به پزشک و انجام دوره‌ای آزمایش راهکار مناسبی برای جبران و یا کاهش تحلیل توده استخوان است.وی با بیان اینکه آفتاب منبع مناسب جذب ویتامین دی است، خاطرنشان کرد: قرارگرفتن طولانی‌مدت در معرض اشعه آفتاب خطرناک است و تنها روزانه 20 دقیقه تابش مستقیم نور خورشید برای جذب ویتامین دی کفایت می‌کند، البته باید به این موضوع توجه داشت که برای افرادی که از کمبود ویتامین دی رنج می‌برند استفاده از قرص‌های مکمل با نظر پزشک ضرورت دارد.
