اگر کودکتان علائم تاخیر رشد را نشان می‌دهد و تحت درمان قرار نگرفته باید بدانید هر روزی که می‌گذرد، فاصله بین کودک شما و زندگی نرمال و موفقیت‌های او بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود. درست مانند مسابقه‌ای است که با زمان می‌گذارید، اما در این مسابقه شما نباید بازنده باشید.
تجربه یک مادر
پسر کوچک من اکنون پنج ساله است. او تا هجده ماهگی رشد نرمال داشت تا اینکه من متوجه شدم مشکلی در کلامش دارد البته این مسئله بزرگ نبود. یک روز صبح وقتی که پدرش در حال ترک خانه به سمت محل کارش بود، پسرم گفت: خداحافظ بابا. این اولین باری بود که پسرم یک جمله دو کلمه‌ای گفت و من خیلی هیجان زده بودم.
روز بعد اتفاق بسیار متفاوتی افتاد. دوباره هنگامی که پدرش قصد بیرون رفتن از خانه داشت، پسرم گفت: خداحافظ با. انگار کلمه دوم در دهانش گیر کرده بود. چند روز بعد زمان مراجعه ما به پزشکش بود، و در آن ملاقات من این مسئله را مطرح کردم؛ اما او جدی نگرفت. من پافشاری کردم و خواستم که پسرم از جهت مهارت کلامی ارزیابی شود. من این را می‌دانستم که مهارت تکلم در بچه‌ها باید پیشرفت کند، نه پسرفت.
طی سال بعد، در مورد پسرم تشخیص آپراکسی گفتاری داده شد. چند ماه بعد نیز تشخیص ADHD و در پایان آن سال نیز تشخیص اوتیسم داده شد و همه چیز به هم گره خورد.
اولین نگرانی من در مورد پسرم، پسرفت او در مهارتی بود که قبلاً آن را فراگرفته بود یعنی تکلم؛ اما چیزهای دیگری را نیز باید مدنظر داشته باشید: مثلاً تأخیر در رشد بنابراین شاید کودک شما اصلاً حرف نزند یا خیلی کم حرف بزند. رفتارهای دیگری که برای کودک در این سن نرمال به نظر نمی‌رسد شامل عدم برقراری تماس چشمی، واکنش نشان ندادن نسبت به نامش، و یا رفتارهای تکرارشونده مانند ردیف کردن اسباب‌بازی‌ها یا تکان دادن دست‌ها می‌شود.
متوجه علائم زیر باشید:
پسرفت در مهارتی که قبلاً آن را یاد گرفته،
تأخیر در معیارهای رشد کودک،
یک رفتار غیرمعمول.
به محض مشاهده علائم گفته شده باید اقدام کنید. قدم‌های زیر می‌توانند مانند چهارچوبی در نحوه اقدامات بعدی شما عمل کنند.
معیارهای رشد را در کودکتان کنترل کنید
برای اینکه بدانید کودک شما رشد خوب و نرمالی دارد باید نسبت به معیارهای رشد کودک آگاه باشید. منحنی رشد کودک را به خوبی دنبال کنید.
به محض مشاهده علائم تأخیر در رشد اقدام کنید
فوراً ا پزشک کودکتان تماس بگیرید و برای یک ارزیابی توسط متخصص درباره‌ی آنچه نگرانتان کرده است پافشاری کنید.
از پزشک کودک بخواهید متخصص مربوط را به شما معرفی کرده و کودک را ارجاع بدهد. متخصصین رشد کودک می‌توانند کودک را از جهت ناتوانی‌های احتمالی یا هرگونه اختلالی در رفتار یا رشد او ارزیابی و سنجش کنند.
تشخیص اختلال بسیار مهم است تا بتوانید هر چه زودتر درمان مناسب را در پیش بگیرید. اگر متخصص عقیده دارد که کودک شما به خدماتی مانند گفتاردرمانی، فیزیوتراپی یا رفتاردرمانی نیاز دارد، باید هر چه سریع‌تر درمان را شروع کنید.
منتظر نمانید، خودتان هم از فرصت استفاده کنید
اگر برای دریافت خدمات در نوبت قرار گرفته‌اید و مجبورید مدتی منتظر بمانید، بدانید که این فرصت ارزشمندی است.
این زمانی است که شما می‌توانید یاد بگیرید چگونه به کودکتان کمک کنید. از کتاب‌ها و پادکست‌ها و ... که در مورد مشکلی که کودک شما با آن درگیر است اطلاعاتی به شما می‌دهند استفاده کنید.
پیدا کردن بهترین منابع اطلاعاتی و خدماتی زمان می‌برد اما موفقیت درمان کودک شما به آن بستگی دارد. برای مراجعه به چند مرکز معتبر وقت بگذارید و نحوه‌ی خدمات‌دهی آن‌ها را ارزیابی کنید.
نقاط قوت کودک را پیدا کرده و تقویتشان کنید
تصور کنید چه خواهد شد اگر تمام دقت و تمرکز خود را روی نقاط ضعف بگذارید و مجبور باشید مدام با آن‌ها سر و کله بزنید؟ تمام روزهایتان کش‌دار و ناامیدکننده خواهد بود و خیلی زود انرژی‌تان تحلیل خواهد رفت. در مورد بچه‌هایی که اختلال رشد دارند، تقویت و تغذیه‌ی نقاط قوتشان بسیار مهم است زیرا به آن‌ها کمک می‌کند بر چالش‌هایشان پیروز شوند.
کودکانی که اختلال رشد دارند بسیار مستعد ابتلا به افسردگی و ضعف اعتمادبه‌نفس هستند. پرورش توانمندی‌های آن‌ها و علاقه‌مندی‌هایشان می‌تواند به ایجاد اعتمادبه‌نفس و خودباوری در آن‌ها کمک بزرگی بکند.
فرزند شما هر چقدر هم که کوچک باشد حتماً نقاط قوت و توانمندی‌هایی دارد. شما باید نقاط قوت او را پیوسته تشویق کرده و فرصت تقویت آن‌ها را به ا بدهید. پس قدرت و شور و هیجان کودکتان را بشناسید و تشویقشان کنید، زیاد!
به خانواده‌تان نیز آموزش دهید
خانواده شما منبع بزرگ پشتیبانی شماست. به اعضای خانواده آگاهی بدهید که کودک خانواده چالش‌هایی دارد و ضمناً نقاط قوت او را به آن‌ها گوشزد کنید.
از آن‌ها بخواهید هر وقت که امکانش بود در جلسات درمانی شرکت کنند تا خیلی از نکات را مستقیماً از زبان مشاور یا درمانگر بشنوند و یاد بگیرند چگونه کمک و حمایت خود را ارائه دهند.
بعضی از پدر و مادرهایی که فرزندشان دچار تأخیر در رشد یا اختلالی در توانایی‌اش است، سعی می‌کنند مشکل کودک را از خانواده پنهان کنند زیرا از قضاوت یا طرد شدن می‌ترسند.
درست است که بعضی از اعضای خانواده ممکن است سخت‌تر این مسئله را قبول کنند اما شما باید تلاش خود را بکنید.
واقعیتی که کودک شما با آن روبروست چیزی است که کودک هرگز نباید بابت آن احساس خجالت کند. ضمناً وقتی اعضای خانواده به خوبی آگاه باشند، کنارتان خواهند بود و درست مثل شما فداکاری خواهند کرد.
هرگز آموختن را متوقف نکنید
شما بهترین تکیه‌گاه فرزندتان هستید و موفقیت شما در امر درمان اختلال کودکتان بستگی به این دارد که چقدر ازخودگذشتگی داشته باشید.
شما باید این فرایند را مانند مأموریتی بدانید که به دوشتان گذاشته شده و شما اولین خط دفاعی برای فرزندتان هستید. شما نمی‌توانید تماماً به پزشک، درمانگر، مشاور، دارو و برنامه خاصی تکیه کنید و انتظار داشته باشید مشکل حل شود.
همه چیز با شما شروع می‌شود و به پایان می‌رسد؛ شمایی که مادر و پدر هستید. شما نیز باید سطح آگاهی‌تان را بالا ببرید و آموزش‌های لازم را ببینید، باید دانش خود را به روز کنید و نگاهی کارشناسانه به مشکل فرزندتان داشته باشید.
